Vừa tới đầu xóm Ao Cống, xã Phú Đô (Phú Lương) chúng tôi gặp tốp thợ đang ngồi chuyện trò vui vẻ bên căn nhà sắp hoàn thiện. Qua câu chuyện chúng tôi được biết đó là ngôi nhà của gia đình anh Hoàng Đình Chài, một trong những hộ nghèo của xóm được Nhà nước hỗ trợ 10 triệu đồng làm nhà đại đoàn kết. Do gia đình anh còn khó khăn, chưa đủ điều kiện thuê nhân công nên bà con Ao Cống đã tự nguyện đến giúp anh dựng nhà.
Rời nhà anh Chài, chúng tôi tìm đến nhà Trưởng xóm Phùng Minh Khai. Trao đổi với chúng tôi, ông Khai cho biết: Từ khi anh Chài làm nhà, tính đến nay bà con trong xóm đã huy động được hơn 100 ngày công để giúp đỡ gia đình anh. Ngoài ra, chúng tôi còn phát động quyên góp tiền ủng hộ. Vừa mới phát động chiều qua, thế mà sáng nay đã có 40 hộ quyên góp được hơn 700 nghìn đồng. Không chỉ gia đình anh Chài, mỗi hộ trong xóm khi làm nhà nếu còn thiếu về nguyên vật liệu hoặc công lao động cũng đều được bà con giúp sức.
Xóm Ao Cống hiện có 63 hộ với hơn 250 nhân khẩu, trong đó đa số là đồng bào dân tộc Sán Chí. Trong những năm gần đây, nhờ áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, tăng năng suất cây trồng, vật nuôi nên đời sống người dân đã có bước cải thiện đáng kể. Năm 1999, xóm chỉ có một vài căn nhà xây, còn lại là nhà tranh vách đất, số hộ nghèo chiếm hơn 35%. Đến nay, xóm đã có 30 hộ có nhà xây kiên cố, số hộ nghèo giảm xuống dưới 20% (13 hộ). Số hộ khá, giàu chiếm hơn 48%. Đồng chí Trần Quốc Hoa, Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng ban công tác Mặt trận của xóm cho biết: Bác Hồ đã dạy “đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết; thành công, thành công, đại thành công”. Làm theo lời dạy của Người, Chi bộ phối hợp với ban công tác Mặt trận của xóm đã xây dựng được khối đại đoàn kết toàn dân ngày càng vững mạnh. Các hình thức tuyên truyền về chủ trương, chính sách pháp luật của Đảng, Nhà nước được thông qua các cuộc họp xóm, phát tin qua loa truyền thanh xóm. Ban công tác Mặt trận cũng phân công các thành viên đến từng gia đình trao đổi, phổ biến những cách làm hay, nêu gương điển hình về làm kinh tế giỏi để bà con học tập. Năm 1999, chúng tôi bắt đầu đăng ký tham gia xây dựng làng văn hóa. Ban đầu, việc vận động nhân dân thực hiện theo những tiêu chí xây dựng làng văn hóa gặp rất nhiều khó khăn. Bởi xóm đa số là đồng bào dân tộc Sán Chí, trình độ dân trí còn hạn chế, phong tục tập quán lạc hậu như: làm chuồng trâu, chuồng bò ngay dưới sàn nhà, chăn nuôi lợn thả rông, ma chay, cưới hỏi tổ chức linh đình trong ba, bốn ngày…
Trước tình hình đó, Ban Công tác Mặt trận của xóm đã tổ chức họp để lấy ý kiến đóng góp của nhân dân, cùng nhau bàn bạc, thống nhất xây dựng và đưa ra quy ước. Hàng năm, xóm đều tổ chức họp để đánh giá những việc đã làm được và bổ sung quy ước cho phù hợp với điều kiện thực tế. Từ đó, bà con đã dần thay đổi cách nghĩ và làm theo đúng những quy ước mà xóm đã đề ra. Xóm thành lập Tổ An ninh, gồm có 5 thành viên, được duy trì liên tục 5 năm nay, thường xuyên đi tuần tra, giữ gìn an ninh trật tự xóm. Anh Phùng Thanh Sơn, công an viên xóm cho biết: Tình hình an ninh trật tự trong xóm luôn ổn định. Bà con sống đoàn kết, chan hoà; không xảy ra cãi cọ, tranh chấp, khiếu kiện. Xóm không có người mắc các tệ nạn xã hội như cờ bạc, nghiện hút, trộm cắp; không có người sinh con thứ 3. 100% số hộ trong xóm đạt danh hiệu gia đình văn hoá...
Tinh thần đoàn kết của bà con Ao Cống còn được thể hiện qua những việc làm cụ thể, thiết thực như: vào những dịp kỷ niệm Ngày thành lập Đảng (3-2), Ngày Thương binh liệt sĩ (27-7), Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam (22-12)… Xóm đều tổ chức thăm hỏi tặng quà các đối tượng chính sách, người có công với cách mạng. Tổ chức các buổi giao lưu văn nghệ, trong đó có múa sạp, hát ví… do chính các thành viên trong xóm biểu diễn, thông qua đó gìn giữ và phát huy bản hoá dân tộc, đồng thời thắt chặt tình làng nghĩa xóm. Từ năm 2000 đến nay, xóm đã huy động được hơn 1.000 ngày công, đào đắp hàng nghìn tấn đất, đá để khai thông tuyến đường dài 2,2 km từ xóm đến trung tâm xã. Năm 2001, xóm vận động nhân dân đóng góp được hơn trăm ngày công và 18 triệu đồng để xây dựng nhà văn hóa xóm. Đồng chí Trần Trung Tốn, Chủ tịch UBND xã cho biết: Ao Cống là xóm luôn đi đầu trong các phong trào của xã. Chi bộ Ao Cống 7 năm liền đạt danh hiệu Chi bộ trong sạch vững mạnh. Các tổ chức đoàn thể như hội Nông dân, Phụ nữ, Đoàn thanh niên... hoạt động đều tay.
Xóm Ao Cống đã giữ vững danh hiệu Làng văn hoá tiêu biểu cấp huyện liên tục trong 10 năm (từ năm 1999 đến năm 2008). Mới đây, xóm vừa được nhận Bằng khen của UBND tỉnh công nhận Làng văn hóa tiêu biểu giai đoạn 1989- 2009.
