Nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo

Văn kiện Đại hội XI của Đảng đã chỉ rõ: "Giáo dục và đào tạo (GD&ĐT) có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng phát triển đất nước, xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam. Phát triển GD&ĐT cùng với phát triển khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu… Đổi mới căn bản và toàn diện GD&ĐT theo nhu cầu phát triển của xã hội; nâng cao chất lượng theo yêu cầu chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế phục vụ đắc lực sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc".

Để thực hiện tốt chủ trương của Đại hội XI đòi hỏi cần có đội ngũ thầy, cô giáo, từ mầm non đến đại học (ĐH) và trên ĐH, đạt chuẩn. Chất lượng của đội ngũ thầy, cô giáo là "chìa khóa vàng" - điều kiện quyết định để GD&ĐT Việt Nam đạt chuẩn quốc gia và quốc tế. Chất lượng đó dứt điểm cần được thể hiện ở các tiêu chí: Thầy, cô giáo phải có phẩm chất chính trị và đạo đức cách mạng của giai cấp công nhân. Đây chính là "cái gốc cơ bản" để hoàn thành nhiệm vụ giáo dục được giao trong bất kỳ tình huống khó khăn nào.

Cùng với đó, người thầy còn phải có đạo đức cách mạng trong sáng như Bác Hồ đã dạy: "Quyết tâm suốt đời đấu tranh cho Đảng, cho cách mạng". Đạo đức cách mạng của người thầy thể hiện trên lĩnh vực giáo dục hằng ngày đó là sự say mê với công việc giảng dạy, nghiên cứu; là trung thành với khoa học; là lao động sáng tạo và không biết mệt mỏi cho sự nghiệp GD&ĐT của Đảng, Nhà nước. Đạo đức cách mạng của người thầy là lấy tự phê bình và phê bình để phát huy ngày càng cao những ưu điểm và sửa chữa những khuyết điểm; là khiêm tốn, thật thà, trung thực, không lợi dụng cái gọi là "dạy thêm, học thêm" một cách tràn lan để thu tiền của phụ huynh học sinh một cách không hợp lý. Đạo đức của người thầy còn thể hiện ở phong cách mô phạm, sự tôn trọng, quý mến học sinh, sinh viên của mình. Không làm điều gì để đánh mất thanh danh của người thầy…

Để đào tạo, dạy dỗ những thế hệ học sinh, sinh viên đủ năng lực, trình độ hội nhập quốc tế, thì thầy, cô giáo phải có kiến thức khoa học chuyên sâu. Nếu phẩm chất chính trị và đạo đức cách mạng là "cái gốc cơ bản" của người thầy thì kiến thức khoa học chuyên sâu là điều kiện cơ bản nhất để người thầy thực hiện thành công chức năng của mình. Kiến thức này đòi hỏi hai mặt: Một mặt, phải có kiến thức nhất định về khoa học cơ bản, về khoa học bổ trợ; mặt khác phải đạt trình độ nhuần nhuyễn về khoa học chuyên môn, đặc biệt là môn khoa học do mình đảm nhiệm giáo dục, người thầy nhất thiết phải cao hơn người học "một cái đầu". Không gì nguy hiểm hơn là sự giáo dục sai, giáo dục sai còn tai hại hơn là không giáo dục. Bác Hồ đã chỉ rõ: "Một sự ngu dốt này làm phát sinh một sự ngu dốt khác và một sai lầm này gây nên cái sai lầm khác".

Thầy, cô giáo phải có kỹ năng sư phạm tốt. Kỹ năng sư phạm một phần nào đó do bẩm sinh, nhưng chủ yếu do sự khổ công rèn luyện để ngày càng hoàn hảo hơn. Người thầy nhất thiết phải yêu ngành, yêu nghề và yêu người. Là "kiến trúc sư tâm hồn", người thầy phải biết yêu quý nghề nghiệp và yêu quý cả những đối tượng (học sinh) mà mình đang thực hiện nhiệm vụ kiến trúc. Thầy mà không yêu ngành, yêu nghề và yêu người thì người thầy đó sẽ không thể thực hiện thành công chức năng giáo dục của mình.

Trong sự nghiệp đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo hiện nay, đòi hỏi mỗi người thầy, cô giáo phải ra sức học hỏi, tự bồi dưỡng thêm kiến thức khoa học và thực tiễn để nâng cao tầm hiểu biết của mình lên ngang tầm đòi hỏi của cách mạng và sự nghiệp đổi mới giáo dục đang đặt ra ở nước ta, phải không ngừng học tập và làm theo lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Không phải ai cũng huấn luyện được". Bác còn nói cụ thể hơn về người huấn luyện như sau: "... Muốn huấn luyện thợ rèn, thợ nguội thì người huấn luyện phải thạo nghề rèn, nghề nguội. Người huấn luyện của đoàn thể phải làm kiểu mẫu về mọi mặt: tư tưởng, đạo đức, lối làm việc... Người huấn luyện phải học thêm mãi thì mới làm được công việc huấn luyện của mình. Người huấn luyện nào tự cho mình đã biết đủ cả rồi thì người đó dốt nhất". Đảng và Nhà nước phải coi trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ người thầy; Phải có nhiều phương thức và biện pháp thực hiện đào tạo bồi dưỡng ở trong nước và ngoài nước, mở lớp dài hạn, ngắn hạn, tập trung, tại chức để thu hút được nhiều đối tượng đang cần phải đào tạo hoặc bồi dưỡng thêm. Phải làm với một tinh thần tích cực nhất và có trách nhiệm với sự giáo dục thế hệ hiện nay và các thế hệ tương lai. Bác Hồ đã dạy chúng ta: "Vì lợi ích mười năm phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm phải trồng người".

Là những người thầy, cô giáo muốn thực hiện tốt nhiệm vụ được giao phải thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện để không ngừng hoàn thiện và nâng cao các mặt: Phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng; kiến thức khoa học; kỹ năng sư phạm và nhân cách nghề nghiệp. Đó là phương châm đúng đắn nhất để mình không bị tụt hậu và hoàn thành tốt nhiệm vụ giáo dục được giao.