Qua một ngày thảo luận ở tổ và trực tiếp trên hội trường đã có 68 ý kiến tham gia đóng góp vào các báo cáo, tờ trình, trong đó đa số các ý kiến đều thống nhất với các báo cáo, tờ trình.
Đối với các nội dung đại biểu HĐND còn băn khoăn, hoặc có nhiều ý kiến khác nhau cần được làm rõ, UBND tỉnh và các sở, ban, ngành thuộc tỉnh đã trả lời trong phiên chất vấn và tại các báo cáo số 254, 260, 272/BC-UBND của UBND tỉnh gửi các đại biểu HĐND tỉnh. Để các đại biểu có cơ sở quyết định các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển năm 2014 và quyết nghị các nội dung quan trọng về kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, thay mặt UBND tỉnh, tôi xin giải trình, làm rõ thêm một số nội dung sau:
1. Về việc có 4 chỉ tiêu quan trọng không đạt kế hoạch trong 2 năm
- Trong 2 năm 2012-2013, có 4 chỉ tiêu quan trọng không đạt kế hoạch, trong đó có 3 chỉ tiêu: Tốc độ tăng trưởng kinh tế (GDP), GPD bình quân đầu người và giá trị sản xuất công nghiệp. Do 3 chỉ tiêu này có quan hệ tương tác mật thiết với nhau nên việc không đạt được chỉ tiêu này sẽ dẫn đến khó đạt được những chỉ tiêu khác và ngược lại. Nguyên nhân chủ yếu là do giai đoạn 2012-2013, nền kinh tế thế giới và trong nước gặp nhiều khó khăn. Kinh tế suy thoái, sản xuất, kinh doanh đình trệ và giảm sút, nhiều doanh nghiệp phải ngừng sản xuất, giải thể hay sản xuất cầm chừng là hiện tượng phổ biến của cả nước, trong đó có tỉnh Thái Nguyên. Bên cạnh đó, một số dự án lớn vẫn chưa đi vào hoạt động hoặc có hoạt động nhưng ở mức công suất thấp hơn kế hoạch, như: Dự án mở rộng sản xuất Công ty CP Gang thép Thái Nguyên giai đoạn II, Dự án Nhà máy Cán thép Thái Trung, Dự án Khai thác mỏ đa kim Núi Pháo… (giảm khoảng gần 4.000 tỷ đồng giá trị sản xuất công nghiệp so với dự kiến ban đầu).
- Về chỉ tiêu giá trị sản phẩm/ha đất trồng trọt không đạt kế hoạch: Chỉ tiêu này được cấu thành bởi 3 nhân tố: diện tích, sản lượng và giá bán sản phẩm. Trong năm 2013, cả hai nhân tố này đều không đạt kế hoạch, trong đó nhân tố sản lượng chỉ bằng năm trước (kế hoạch là tăng 4%) và nhân tố giá bán tăng thấp hơn so với kế hoạch (tăng thấp hơn 7%, trong khi kế hoạch là tăng 8%). Nguyên nhân do giá bán nông sản trong năm 2013 tương đối ổn định và tăng ít, thậm chí có nhiều thời điểm giá bán còn xuống thấp. Bên cạnh đó, việc chỉ đạo trồng cây vụ đông cũng chưa thực sự quyết liệt nên diện tích canh tác không tăng và thấp hơn dự kiến.
2. Về việc đánh giá khả năng dự toán thu ngân sách năm 2014 tăng 20% so với thực hiện năm 2013 (không kể tiền đất).
Căn cứ vào Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII, Nghị quyết HĐND tỉnh hàng năm đều giao chỉ tiêu thu ngân sách tăng 20% trở lên; căn cứ vào kết quả thu thực tế hàng năm và tình hình phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) năm 2013 và kế hoạch phát triển KT-XH năm 2014 khi mà các dự án lớn của tỉnh đã hoàn thành và đi vào hoạt động thì mức giao năm 2014 là hoàn toàn có cơ sở và điều kiện để thực hiện, trong đó thuế và phí nội địa tăng 13,4%, thuế XNK tăng 51%.
3. Về chỉ tiêu tốc độ tăng trưởng GDP 15%, giá trị sản xuất công nghiệp tăng 55%
Căn cứ vào tình hình thực tế năm 2013 và tín hiệu phục hồi kinh tế của năm 2014, đặc biệt là việc đi vào hoạt động của các dự án trọng điểm của tỉnh (như: Nhà máy Samsung, Dự án Núi Pháo, Nhà máy Nhiệt điện An Khánh), các cơ quan chuyên môn của tỉnh đã lựa chọn phương án tính toán chắc chắn nhất khi đưa ra con số kế hoạch của 2 chỉ tiêu đó. Trong quá trình tính toán, các số liệu về doanh thu và giá trị sản xuất của các nhà máy đều được lấy thấp hơn rất nhiều so với kế hoạch sản xuất (Dự án Samsung mới chỉ tính có ¼ kế hoạch sản xuất).
4. Qua tiếp xúc cử tri và ý kiến thảo luận tổ có đề nghị tỉnh tăng mức hỗ trợ cho một số chức danh ở xóm và tổ dân phố (như: Mặt trận Tổ quốc là 100.000 đồng/tháng, 5 đoàn thể chính trị là 70.000 đồng/tháng); và có cơ chế hỗ trợ cho Hội Người cao tuổi, phó các đoàn thể, chủ tịch và các phó chủ tịch các hội khác... Về vấn đề này, UBND tỉnh xin giải trình như sau: Tại kỳ họp HĐND tỉnh lần này, UBND tỉnh đã trình các chức danh và mức phụ cấp cho những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, cấp xóm và tổ dân phố theo Nghị định số 29/2013/NĐ-CP ngày 8-4-2013 của Chính phủ. Đối với những ý kiến của cử tri và đề nghị của đại biểu HĐND tỉnh, UBND tỉnh xin tiếp thu và xem xét trình HĐND tỉnh ngay khi điều kiện ngân sách tỉnh cho phép.
Mặc dù trong năm 2013 chúng ta còn gặp nhiều khó khăn, thách thức; nhưng với sự quyết tâm của tập thể cấp ủy, chính quyền, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân các dân tộc trong tỉnh, có thể khẳng định rằng quá trình phát triển KT-XH của tỉnh ta đã đạt được những kết quả khá tích cực. Bức tranh KT-XH của tỉnh đã trở nên sáng hơn, rõ nét hơn.
Năm 2014 là năm thứ 4 thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII, là năm có vai trò quyết định đến kết quả thực hiện các chỉ tiêu mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh đề ra. Những thành tựu đạt được về KT-XH trong năm 2013 sẽ tiếp tục tạo tiền đề vững chắc cho quá trình phát triển KT-XH trong năm 2014 và những năm tiếp theo. Theo dự báo, kinh tế thế giới năm 2014 sẽ có sự phục hồi tích cực hơn, trong đó tốc độ tăng trưởng kinh tế, tăng trưởng thương mại được dự báo sẽ cao hơn năm 2013. Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam cũng được dự báo tăng trưởng tốt hơn trong năm tới. Ở trong nước, dự báo sự phục hồi của nền kinh tế đã rõ nét hơn do tác động tích cực từ nền kinh tế thế giới và các chính sách tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh trong năm 2013 của Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương.
Đối với tỉnh Thái Nguyên, với kết quả phát triển KT-XH ổn định trong những năm qua, cùng với việc hoàn thành và đi vào sản xuất của các dự án lớn trên địa bàn tỉnh trong năm 2014 (như: Dự án Nhà máy sản xuất điện thoại thuộc Tổ hợp công nghệ cao Samsung, các dự án công nghiệp phụ trợ của Samsung, Dự án Khai thác chế biến khoáng sản Núi Pháo, Dự án Nhà máy Nhiệt điện An Khánh I...) sẽ tác động tích cực đến tốc độ tăng trưởng kinh tế, nâng cao giá trị sản xuất công nghiệp và kim ngạch xuất khẩu, tạo ra nhiều việc làm mới và nâng cao thu nhập cho người lao động.
Tiếp thu ý kiến phát biểu chỉ đạo của đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, căn cứ vào Nghị quyết của Tỉnh ủy, các nghị quyết của kỳ họp thứ 8, HĐND tỉnh khóa XII và bám sát kế hoạch, chỉ đạo của Chính phủ và các Bộ, ngành Trung ương, UBND tỉnh sẽ tổ chức triển khai thực hiện với tinh thần và quyết tâm cao nhất để hoàn thành các mục tiêu đề ra, trong đó tập trung vào một số lĩnh vực sau:
I. Về lĩnh vực kinh tế:
1. Tiếp tục rà soát, đánh giá các chương trình, dự án, công trình trọng điểm trên địa bàn tỉnh, trên cơ sở đó đề ra các giải pháp cụ thể, thiết thực để giải quyết các khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ hoàn thành.
2. Tiếp tục hoàn thành điều chỉnh quy hoạch chung tỉnh Thái Nguyên giai đoạn đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 trên cơ sở cập nhật các thông tin, quy hoạch khi Thái Nguyên được quy hoạch vào Vùng thủ đô trình các cấp và Thủ tướng phê duyệt.
3. Tiếp tục triển khai quy hoạch khu đô thị hành chính phía Tây thành phố Thái Nguyên, hoàn thiện quy hoạch phân khu, xây dựng khu hành chính mới, nghiên cứu cơ chế thu hút đầu tư để từng bước thực hiện quy hoạch.
4. Đẩy nhanh tiến độ thành lập thị xã Hồ Núi Cốc.
5. Tăng cường các nguồn lực đầu tư để xây dựng và hoàn thiện các tiêu chí về thị xã công nghiệp đối với huyện Phổ Yên và thành phố đối với thị xã Sông Công để được công nhận vào năm 2015.
6. Phối hợp, tạo điều kiện cho chủ đầu tư của Tổ hợp Yên Bình triển khai thực hiện các dự án thành phần trong Tổ hợp; đẩy nhanh tiến độ triển khai Dự án Khai thác chế biến khoáng sản Núi Pháo và Dự án tinh luyện Vonfram Núi Pháo.
7. Rà soát, đánh giá các dự án đầu tư ngoài ngân sách, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp giải quyết những khó khăn, vướng mắc; nâng cao hiệu quả đầu tư của các dự án.
8. Tiếp tục tập trung đầu tư cho Khu công nghiệp Điềm Thụy, huyện Phú Bình để thu hút các doanh nghiệp phụ trợ công nghệ cao.
9. Tiếp tục hoàn chỉnh hồ sơ, thủ tục Dự án Phát triển đô thị miền núi của thành phố Thái Nguyên sử dụng vốn của Ngân hàng Thế giới - WB (61 triệu USD).
10. Phối hợp với Bộ Giao thông - Vận tải, Bộ Kế hoạch - Đầu tư, Bộ Tài chính thực hiện thông báo của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước để tập trung vốn đầu tư cải tạo, mở rộng Quốc lộ 3 cũ.
11. Làm tốt công tác tuyên truyền, vận động người dân tích cực tham gia công tác giải phóng mặt bằng (GPMB); thực hiện cơ chế bồi thường, hỗ trợ, tái định cư (đi trước) với khung giá cao nhất theo quy định của pháp luật, đồng thời cương quyết áp dụng các biện pháp hành chính đối với những người dân không hợp tác; quan tâm đến việc làm của người dân bị thu hồi đất.
12. Kiện toàn và đề cao trách nhiệm của các Ban Chỉ đạo, đảm bảo hoạt động hiệu lực, hiệu quả; trong đó cơ quan thường trực chịu trách nhiệm trước Ban Chỉ đạo và UBND tỉnh về chất lượng và kết quả hoạt động của Ban Chỉ đạo.
13. Tiếp thu ý kiến kết luận của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, ý kiến chỉ đạo của đồng chí Bí thư Tỉnh ủy và theo nguyện vọng của cử tri, UBND tỉnh đã giao nhiệm vụ cho Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan, UBND thành phố Thái Nguyên và các địa phương đẩy nhanh tiến độ nghiên cứu các danh mục công trình để đặt tên Đại tướng Võ Nguyên Giáp cho tương xứng với công lao của Đại tướng với nhân dân và cách mạng Việt Nam, đặc biệt là với tỉnh Thái Nguyên.
14. Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới theo tiêu chí đã được điều chỉnh; thực hiện ứng trước xi măng để xây dựng hạ tầng nông thôn mới ngay từ đầu năm; khắc phục tình trạng các địa phương không tổ chức cho người dân thi công theo chỉ đạo của Tỉnh ủy (giao cho doanh nghiệp).
II. Về bảo vệ môi trường:
1. Tăng cường kiểm soát tình trạng ô nhiễm môi trường tại các dự án và vị trí các doanh nghiệp đang hoạt động; yêu cầu các đơn vị chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường.
2. Đối với các dự án mới phải đảm bảo được đánh giá về tác động môi trường nghiêm ngặt (hoặc đăng ký cam kết bảo vệ môi trường), trong đó yêu cầu các dự án phải sử dụng các máy móc, thiết bị công nghệ mới, công nghệ cao và thân thiện với môi trường.
3. Tăng cường thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường, bảo vệ rừng, bảo vệ và ổn định độ che phủ của rừng.
4. Lập dự toán để tiến hành bảo dưỡng, sửa chữa và duy trì hoạt động của các công trình cấp nước tại các xã vùng 134, 135; đảm bảo cung cấp nước hợp vệ sinh cho nhân dân.
5. Tăng cường công tác quản lý, kiểm tra các khu vực khai thác tài nguyên khoáng sản; kiểm soát chặt chẽ tải trọng và kích thước của các phương tiện vận chuyển theo chỉ đạo của tỉnh và của Trung ương.
III. Về cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư và nâng cao chỉ số PCI
- Tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư và nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) trong đó tập trung rà soát các quy định về cơ chế, chính sách, thủ tục hành chính; kiện toàn tổ chức bộ máy một cửa liên thông; nâng cao năng lực thi hành công vụ, trình độ chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức Nhà nước từ tỉnh đến cơ sở; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, khoa học công nghệ, từng bước xây dựng chính quyền điện tử theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
- Thực hiện kết luận của Tỉnh ủy về kết quả kiểm điểm thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”, trong đó có nhận định “Một bộ phận nhỏ cán bộ, công chức, viên chức thoái hóa, biến chất”, mỗi cấp, ngành, mỗi cơ quan, đơn vị phải chỉ ra được trong đơn vị mình đối tượng đó là ai để góp ý, giúp đỡ, xem xét điều chuyển, xử lý kỷ luật hành chính hoặc hình sự tùy theo mức độ vi phạm và hậu quả gây ra.
IV. Về đấu tranh phòng, chống tội phạm; phòng, chống tham nhũng, lãng phí; tiếp nhận và giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo và ý kiến, kiến nghị của cử tri
- Triển khai tích cực công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí theo chỉ đạo của Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương và chỉ đạo của Tỉnh ủy.
- Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát của các cơ quan Nhà nước; tiếp nhận và xử lý thông tin phản ánh của các cơ quan thông tấn báo chí, đơn thư phản ánh của nhân dân với tinh thần cầu thị; kiên quyết xử lý những hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật.
- Tiếp tục triển khai thực hiện chủ trương thực hành tiết kiệm, chống lãng phí một cách sâu rộng đến mọi cấp, ngành và các tầng lớp nhân dân; tiết kiệm trong chi tiêu ngân sách; tiết kiệm thời gian lao động; tiết kiệm chi phí trong sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và tiết kiệm trong tiêu dùng của mỗi hộ gia đình và nhân dân.
- Duy trì và chấn chỉnh công tác tiếp công dân theo quy định; tiếp nhận và xử lý đơn thư ngay từ cơ sở, đúng thẩm quyền; không để xảy ra tình trạng đùn đẩy trách nhiệm giữa các cơ quan, đơn vị và địa phương; đánh giá trách nhiệm và xử lý nghiêm đối với thủ trưởng các đơn vị, địa phương vi phạm quy định về khiếu nại, tố cáo, tiếp và giải quyết đơn thư của nhân dân.
- Đẩy mạnh các hoạt động đấu tranh phòng, chống tội phạm; kiểm soát chặt chẽ để giảm thiểu tai nạn giao thông; đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội, đặc biệt tại các nơi đông dân cư, nơi địa bàn phức tạp và các khu công nghiệp mới hình thành; tạo môi trường sống ổn định, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế và đời sống sinh hoạt của mọi người dân.
V. Tăng cường công tác quản lý, biện pháp, nhiệm vụ để tiếp tục thực hiện các chỉ tiêu năm 2013 trong những ngày còn lại cuối năm để hoàn thành cao hơn nữa kế hoạch đề ra.
- Tăng cường quản lý KT-XH, quốc phòng - an ninh trật tự, an toàn xã hội trong dịp Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán đảm bảo an toàn, tiết kiệm, tổ chức đón xuân vui tươi, lành mạnh.
- Sau kỳ họp HĐND tỉnh, UBND tỉnh sẽ sớm ban hành quyết định giao nhiệm vụ phát triển KT-XH cho các cấp, ngành, các địa phương cấp huyện, cấp xã để sớm trình HĐND cùng cấp và quyết định giao chỉ tiêu phát triển KT-XH đến đơn vị, cơ sở trước ngày 31-12-2013.
Nhân kỳ họp này, UBND tỉnh đề nghị HĐND tỉnh, Thường trực và các Ban của HĐND tỉnh, các đại biểu HĐND tỉnh tiếp tục tăng cường giám sát việc thực hiện các nghị quyết của HĐND tỉnh; thông qua giám sát tham gia đóng góp ý kiến với UBND tỉnh và các cấp, ngành trong quá trình chỉ đạo, điều hành phát triển KT-XH của địa phương.
Qua đây, tôi cũng đề nghị các cấp, ngành, các đơn vị và nhân dân các dân tộc trong tỉnh đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, lao động sáng tạo, thực hiện tốt các giải pháp chỉ đạo, điều hành của UBND tỉnh, đồng sức, đồng lòng, phấn đấu hoàn thành toàn diện và vượt mức kế hoạch các chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển KT-XH, quốc phòng, an ninh năm 2014.
(Lược ghi bài phát biểu của đồng chí Dương Ngọc Long, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh tại Kỳ họp).
(*) Đầu đề do Tòa soạn đặt.