Nói đến Chi cục Hải quan Thái Nguyên (Cục Hải quan Bắc Ninh), nhiều người lâu nay vẫn chỉ chú ý đến chức năng thu thuế xuất, nhập khẩu mà ít quan tâm đến những nhiệm vụ khác.
Tuy nhiên, trên thực tế, Chi cục phải đồng thời thực hiện nhiều nhiệm vụ quan trọng khác nhằm tạo điều kiện thuận lợi phục vụ cho hoạt động đầu tư sản xuất, xuất khẩu, gia công, chế xuất trên địa bàn quản lý.
Đồng chí Dương Minh Đức, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Thái Nguyên chia sẻ: Nhiệm vụ, quyền hạn đầu tiên của đơn vị phải nói đến là thực hiện thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan đối với hàng hóa XNK; thực hiện kiểm soát hải quan để phòng, chống buôn lậu, chống gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, phòng, chống ma túy trong phạm vi địa bàn hoạt động của Chi cục Hải quan; thu thuế và các khoản thu khác theo quy định của pháp luật đối với hàng hóa XNK; thực hiện ấn định thuế, theo dõi, thu thuế nợ đọng, cưỡng chế thuế và phúc tập hồ sơ hải quan; đảm bảo thu đúng, thu đủ, nộp kịp thời vào ngân sách nhà nước. Ngoài ra còn một số nhiệm vụ, quyền hạn khác mà đơn vị phải thực hiện theo quy định của Bộ Tài chính.
Với đặc thù của một chi cục hải quan ngoài cửa khẩu (hay còn gọi chi cục hải quan nội địa), Chi cục Hải quan Thái Nguyên chủ yếu phục vụ hoạt động đầu tư, sản xuất xuất khẩu, gia công, doanh nghiệp (DN) chế xuất trên địa bàn quản lý, không làm thủ tục đối với hàng hóa nhập khẩu kinh doanh phục vụ tiêu dùng (theo quy định nhóm hàng hóa này phải làm thủ tục tại hải quan cửa khẩu). Do đó, số thu thường không lớn. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, số lượng DN có hoạt động XNK trên địa bàn tỉnh gia tăng nhanh chóng, do đó, khối lượng công việc mà Chi cục phải giải quyết cũng tăng mạnh. Cũng bởi thế, mới đây, được sự đồng ý của Tổng cục Hải quan, Đội thủ tục Hải quan HCN Sông Công đã được thành lập và đi vào hoạt động nhằm đáp ứng tốt hơn cho nhu cầu làm các thủ tục có liên quan của DN.
Theo đồng chí Trần Thành Tô, Cục trưởng Cục Hải quan Bắc Ninh, nhiệm vụ của Đội thủ tục Hải quan KCN Sông Công nói riêng, Chi cục Hải quan Thái Nguyên nói chung hiện nay là khá nặng nề. Trong đó đáng chú ý là việc nhiều DN trong các KCN phải thường xuyên nhập khẩu hóa chất để phục vụ cho sản xuất nên tiềm ẩn nhiều nguy cơ và rủi ro. Nếu lực lượng hải quan trên địa bàn không thực hiện tốt việc kiểm tra, giám sát thì rất dễ để lọt vào nội địa những loại hóa chất độc hại, trong danh sách cấm nhập, trong đó có loại dùng để điều chế ma túy tổng hợp, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống xã hội. Thêm vào đó, do trên địa bàn tỉnh không có khu chế xuất riêng nên việc kiểm tra, giám sát hàng hóa XNK của DN càng trở nên khó khăn hơn.
Nhận thức được vấn đề này, thời gian qua, Chi cục Hải quan Thái Nguyên luôn chú trọng đến việc giám sát, quản lý hàng hóa XNK; thường xuyên phối hợp với các sở, ban, ngành của tỉnh cũng như các phòng chức năng của Cục để cập nhập thông tin kịp thời phát sinh về thủ tục, chính sách, giá, thuế… nhằm quản lý chặt chẽ hàng hóa XNK trên địa bàn cũng như để hỗ trợ kịp thời cho cá nhân, DN có hoạt động XNK tại địa bàn; duy trì và thực hiện tốt công tác áp mã, áp giá, áp dụng tốt công tác quản lý rủi ro đối với hàng hóa XNK, đặc biệt là đối với loại hình có thuế, qua đó nhằm phát hiện, phòng ngừa các hình thức gian lận qua giá, thuế và xử lý kịp thời những trường hợp vi phạm pháp luật về hải quan. Chi cục cũng thường xuyên thu thập thông tin về DN đang hoạt động và phát sinh để bổ sung, cập nhật đầy đủ vào hệ thống quản lý rủi ro đúng tiêu chí để phục vụ cho việc tra cứu, phân luồng tờ khai, đánh giá mức độ tuân thủ, chấp hành pháp luật của DN. Cùng với đó, Chi cục đẩy mạnh việc cung cấp thông tin, tạo những điều kiện thuận lợi nhất cho DN, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong khai báo thủ tục hải quan điện tử, quản lý giá tính thuế, thu thuế XNK…
Hiện nay, các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu trên địa bàn tỉnh là: Điện thoại di động, máy móc thiết bị, linh kiện điện tử, quần áo các loại, giấy cúng thần, dụng cụ cầm tay, dụng cụ y tế dùng trong phẫu thuật, đầu tuốc nơ vít, dụng cụ chăn nuôi các loại, khoáng sản, chè xanh, đen… Các mặt hàng nhập khẩu gồm: Máy móc thiết bị tạo tài sản cố định của các dự án đầu tư, linh kiện điện tử, nguyên liệu sản xuất xuất khẩu hàng may mặc, nguyên liệu gia công giấy cúng thần, dụng cụ y tế, dụng cụ cầm tay các loại, phôi thép dạng thanh, nguyên liệu, vật tư, thiết bị tuyển quặng… Tính đến đầu tháng 4 này, Chi cục Hải quan Thái Nguyên đang quản lý 158 DN, tăng 74 DN so với cùng kỳ năm 2014. 3 tháng đầu năm nay, Chi cục đã thực hiện gần 35 nghìn tờ khai XNK (tăng gấp 10 lần so với cùng kỳ năm 2014), với tổng kim ngạch XNK đạt gần 6,5 tỷ USD; thu vào ngân sách nhà nước trên 241 tỷ đồng (tăng gấp 2 lần so với cùng kỳ năm 2014). Cũng trong quý I, Chi cục đã phát hiện, xử lý 15 vụ vi phạm pháp luật về Hải quan theo đúng trình tự, thời gian quy định, với số tiền phạt gần 50 triệu đồng.
Đồng chí Dương Minh Đức cho biết, để hoạt động Hải quan trên địa bàn tiếp tục phát huy hiệu quả, vừa đảm bảo thuận lợi cho DN, vừa kiểm soát tốt hoạt động XNK, Chi cục sẽ tăng cường hơn nữa công tác giáo dục chính trị tư tưởng đến toàn thể cán bộ, công chức trong đơn vị; thường xuyên kiểm tra thực hiện cải cách thủ tục hành chính thông qua việc chấp hành nghiêm 10 điều kỷ luật của ngành; chú trọng việc giám sát hàng hóa đảm bảo chặt chẽ, đúng quy định; kịp thời hướng dẫn, giải quyết vướng mắc, giải đáp, tháo gỡ khó khăn cho DN nhằm thúc đẩy hoạt động XNK.
