Để người dân làm chủ và tự quyết định lựa chọn nhà thầu, tự kiểm tra, giám sát trong quá trình thi công các công trình xây dựng; công khai các chủ trương, nội dung đề án liên quan tới người dân… là kinh nghiệm thành công của T.X Sông Công trong chỉ đạo thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới (XDNTM) tại 4 xã: Tân Quang, Bình Sơn, Vinh Sơn, Bá Xuyên.
“Dân vận khéo” để người dân đồng tình
Đến nay, điểm tập kết rác thải ở khu vực đầu cầu La Giang, xã Bá Xuyên đã xây dựng xong và đưa vào sử dụng được gần 1 tháng, nhận được sự đồng thuận cao của người dân địa phương. Trước đó, năm 2014, để hoàn thiện tiêu chí môi trường trong XDNTM, xã Bá Xuyên đã xây 40 bể chứa rác, giao cho mỗi đoàn thể chịu trách nhiệm quản lý bể rác, phụ trách vệ sinh đường làng phong quang, sạch sẽ. Đồng thời quy hoạch, xây dựng điểm tập kết rác thải ở gần khu dân cư La Giang. Tuy nhiên, khi được thông báo quy hoạch, bà con đã phản đối bằng cách chặn đường, không cho xe chở rác vào nơi tập kết với lý do bãi rác gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sinh hoạt của nhân dân.
Sau nhiều lần tổ chức họp, lắng nghe ý kiến của người dân, xã Bá Xuyên đã quyết định rời nơi tập kết đến khu vực đầu cầu La Giang, gần xóm Chũng Na. Đây là khu vực xa dân cư hơn, đồng thời cũng tiện lợi cho việc thu gom rác thải. Cùng với việc phân tích để người dân hiểu đây là nơi tập kết trước khi xe chở rác của Thị xã đến chở đi chứ không phải là bãi rác, Đảng ủy xã cũng giao nhiệm vụ cho các chi bộ, các tổ chức đoàn thể vận động từng hộ dân, tập hợp những người có uy tín trong khu dân cư như đảng viên gương mẫu, người cao tuổi… để tác động đến bà con. Đồng thời, xã có quy chế phối hợp, quản lý chặt chẽ hơn với việc tập kết rác như: yêu cầu xe thu gom đến đúng giờ, tránh để mùi hôi thối, không làm rơi vãi rác...
Ông Đồng Văn Quy, Bí thư Đảng ủy xã Bá Xuyên khẳng định: Ngoài việc thực hiện dân chủ, công khai, để người dân được bàn bạc, đóng góp ý kiến, Đảng ủy xã cũng chỉ đạo làm tốt công tác dân vận. Việc gì người dân chưa rõ thì cán bộ phải cặn kẽ giải thích, việc gì dân chưa đồng tình phải tìm rõ nguyên nhân, giải thích, thuyết phục. Trong quá trình triển khai, cán bộ, đảng viên luôn nêu cao sự gương mẫu. Với cách làm này, từ một xã có xuất phát điểm thấp, chỉ đạt 2 tiêu chí khi bắt tay vào XDNTM, đến nay, xã Bá Xuyên đã bứt phá và đạt 19/19 tiêu chí. Trong xây dựng cơ sở hạ tầng và mọi phong trào, xã đều được người dân đồng tình ủng hộ, đóng góp nhiều sức người, sức của.
Tính đến nay, ngoài xã Vinh Sơn, Bá Xuyên đã đạt 19 tiêu chí, 2 xã còn lại là Tân Quang và Bình Sơn đều đã đạt 16 tiêu chí, phấn đấu sớm hoàn thiện 3 tiêu chí trong năm 2015. Từ việc nhận thức sâu sắc nhiệm vụ XDNTM là của người dân, đem lợi ích cho dân nên nhân dân đều đồng tình ủng hộ. Kết quả là 4 năm qua, các xã đã huy động được gần 165 tỷ đồng đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, trong đó số tiền do người dân đóng góp là trên 36,6 tỷ đồng. Nhân dân các địa phương cũng đồng thuận hiến gần 110 nghìn m2 cùng một số tài sản, hoa màu trên đất, trị giá ước tính gần 40 tỷ đồng.
Đồng chí Ngô Thị Chi, Bí thư Đảng ủy xã Tân Quang cho rằng: Theo kế hoạch, để hoàn thành 3 tiêu chí còn thiếu là giao thông, trường học, môi trường trong năm 2015, xã Tân Quang cần nguồn vốn đầu tư xây dựng trên 38,5 tỷ đồng. Trong đó, kinh phí để bê tông hóa đường giao thông và kênh mương nội đồng là gần 22 tỷ đồng. Còn lại đầu tư xây dựng 1 trường tiểu học; Trung tâm Văn hóa xã; điểm thu gom rác thải… Ngoài số tiền cấp trên hỗ trợ, chắc chắn, sẽ phải huy động nguồn lực từ nhân dân, cả đóng góp tiền, ngày công, hiến đất…
Với xã Bình Sơn, tổng số tiền đầu tư xây dựng các công trình còn lại để đạt các tiêu chí NTM là gần 18 tỷ đồng… Bởi vậy, 2 xã đã và đang tiếp tục chỉ đạo đẩy mạnh phong trào “Dân vận khéo”, thực hiện tốt công tác dân chủ, công khai, vì lợi ích của người dân để huy động được nhiều nguồn lực đóng góp, là cơ sở để xã sớm đạt NTM như kế hoạch đã đề ra.
“Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”
Có thể nói, việc triển khai phong trào XDNTM đã được các cấp ủy Đảng, chính quyền, Ủy ban MTTQ và các đoàn thể trong hệ thống chính trị T.X Sông Công thực sự vào cuộc, người dân cũng đã phát huy vai trò chủ động của mình. Đồng thời các hình thức giám sát, tự quản và quy chế dân chủ đã được duy trì thường xuyên. Đây cũng là nguyên nhân cơ bản để thị xã đạt được những kết quả khả quan trong thực hiện chương trình này.
Một trong những cách làm của T.X Sông Công là từ năm 2013, thị xã giao cho các xã, xóm làm chủ đầu tư các công trình xây dựng đường bê tông, kênh mương nội đồng trên địa bàn. Theo đó, chủ đầu tư được chủ động lựa chọn nhà thầu thi công, áp dụng thiết kế mẫu đường bê tông tại các xã xây trên địa bàn đều phù hợp với tình hình thực tế địa phương. Việc thị xã không thu tiền thiết kế (tính trung bình hơn 10 triệu đồng/công trình), giảm bớt chi phí cho cơ sở đã động viên và khích lệ tinh thần người dân. Nhất là việc cho các xóm tự lựa chọn đơn vị xây dựng đã giảm nhiều kinh phí cho công trình, được bà con đồng thuận.
Bà Phạm Thị Đào, xóm La Doan, xã Tân Quang cho biết: Chúng tôi rất mừng khi thị xã cho người dân tự lựa chọn nhà thầu thi công cũng như không thu tiền thiết kế công trình. Thực tế là để nhân dân lựa chọn đơn vị xây dựng, khoán cho họ mỗi m3 quy ra tiền là trên 500 nghìn đồng, so với một số nơi thuê doanh nghiệp làm rẻ gần một nửa tiền, tính mỗi công trình giảm được khoảng trên dưới 100 triệu đồng mà vẫn đảm bảo chất lượng.
Thực hiện Chương trình XDNTM, đồng nghĩa với việc cơ sở hạ tầng được xây dựng nhiều tại các địa phương. Để mọi công trình đảm bảo chất lượng cũng như được triển khai dân chủ, công khai, Ủy ban MTTQ T.X Sông Công đã có nhiều giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động thường xuyên của Ban Thanh tra Nhân dân, Ban Giám sát đầu tư cộng đồngở cơ sở. Ông Ngô Quảng Bá, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Thị xã cho biết: Qua theo dõi, trung bình, các Ban tham gia giám sát trên 20 cuộc/năm, chủ yếu về làm đường bê tông, nhà văn hóa, kênh mương nội đồng... Từ đó, góp phần thực hiện dân chủ, công khai và minh bạch trong thu chi tài chính, chất lượng các công trình.
Trên cơ sở những kết quả đạt được, T.X Sông Công đang tiếp tục có những cơ chế, chính sách hỗ trợ các xã XDNTM để cứng hóa đường giao thông, kênh mương nội đồng, xây dựng, sửa chữa nhà văn hóa cũng như hỗ trợ sản xuất nông nghiệp của bà con bằng cách trợ giống lúa lai, ngô lai, tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật và nhân rộng các mô hình sản xuất trên địa bàn… Tin tưởng rằng, với những cách làm cụ thể, phù hợp, Chương trình XDNTM ở T.X Sông Công sẽ ngày càng đi vào chiều sâu, mang lại lợi ích thiết thực cho nhân dân.
