Thái Nguyên là tỉnh có vị trí chiến lược quan trọng, cửa ngõ phía Đông Bắc của Thủ đô Hà Nội và là trung tâm giáo dục đào tạo đứng thứ ba của cả nước. Nhận thức rõ được ý nghĩa, vai trò đó, những năm qua, Tỉnh ủy, HĐND, UBND và các cơ quan, ban, ngành, tổ chức chính trị xã hội địa phương đã luôn coi trọng đến công tác giáo dục quốc phòng và an ninh (GDQP&AN). Hội đồng GDQP&AN từ cấp tỉnh đến cấp xã đã phát huy được hiệu quả chức năng nhiệm vụ để triển khai toàn diện công tác GDQP&AN toàn dân với đầy đủ các đối tượng.
Những năm qua, Hội đồng GDQP&AN cấp tỉnh đã được kiện toàn với 24 thành viên; hội đồng GDQP&AN cấp huyện có 148 thành viên. 180/180 xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh đã thành lập Hội đồng GDQP&AN đúng, đủ thành phần. Theo chức năng nhiệm vụ, công tác mỗi thành viên của Hội đồng GDQP&AN các cấp đã phát huy cao trách nhiệm của mình để chủ động tham mưu đề xuất theo chức trách được giao. Hàng năm, các cán bộ thực hiện công tác GDQP&AN được tổ chức tập huấn về các văn bản của Bộ Quốc Phòng, văn bản của Quân khu 1, của tỉnh và các văn bản quy phạm pháp luật về GDQP&AN. Trên cơ sở nắm chắc đặc điểm tình hình địa phương, Hội đồng GD QP&AN các cấp đã chủ động tham mưu cho cấp ủy đảng, chính quyền địa phương cùng cấp để có chủ trương, biện pháp, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo hoàn thành tốt công tác GDQP&AN. Thông qua các dịp lễ hội, ngày truyền thống, Hội đồng GDQP&AN các cấp chủ động thực hiện công tác tuyên truyền về truyền thống quê hương cách mạng, “Thủ đô gió ngàn - Chiến khu Việt Bắc”, lịch sử vẻ vang của dân tộc; củng cố niềm tin của nhân dân với Đảng, chính quyền, với chế độ XHCN; vận động các tầng lớp nhân dân, học sinh, sinh viên (HSSV) cùng nhau giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.
Trong giai đoạn 2011-2015, Hội đồng GDQP&AN tỉnh đã chỉ đạo 100% các trường đại học, cao đẳng, THPT tổ chức môn học GDQP&AN cho HSSV với trên 400 nghìn lượt học sinh, sinh viên tham gia học tập; các nhà trường đã tổ chức giảng dạy và học bộ môn GDQP&AN theo đúng quy định của Bộ Giáo dục - Đào tạo và Bộ Lao động Thương binh và Xã hội. Kết thúc mỗi năm học, 100% HSSV được kiểm tra môn học. Trong đó 75 lượt trường tổ chức HSSV kiểm tra bắn đạn thật, tỷ lệ khá, giỏi đạt gần 80%. Đối với nhiệm vụ bồi dưỡng kiến thức QP&AN, đã xây dựng kế hoạch và tổ chức bồi dưỡng kiến thức QP&AN cho gần 50 nghìn đối tượng 3,4,5 và 60 đối tượng là chức việc các tôn giáo. Hội đồng GDQP&AN tỉnh chỉ đạo Tỉnh đoàn phối hợp với Trung tâm Giáo dục Quốc phòng - Đại học Thái Nguyên và Trường Quân sự Quân khu 1 tổ chức chương trình “Học kỳ quân đội” cho gần 2 nghìn học sinh trong dịp nghỉ hè. Bên cạnh đó, Bộ CHQS tỉnh, Công an tỉnh phối hợp với Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, Báo Thái Nguyên tuyên truyền hàng trăm lượt tin, bài chuyên mục “Quốc phòng toàn dân” trên các phương tiện thông tin đại chúng của Trung ương và địa phương về hoạt động công tác QP&AN, để các tầng lớp nhân dân cập nhật thông tin về hoạt động của lực lượng vũ trang tỉnh và những hoạt động liên quan đến lĩnh vực QP&AN, qua đó, đặt niềm tin vào cấp ủy Đảng, chính quyền và lực lượng vũ trang địa phương…
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác GDQP&AN trên địa bàn tỉnh vẫn còn những khó khăn, như: Cán bộ kiêm nhiệm thực hiện công tác ở Hội đồng GDQP&AN cấp huyện, xã chưa đạt kết quả cao nhất do cùng lúc phải thực hiện nhiều nhiệm vụ và còn thiếu tỉnh ổn định… Mặt khác, do trình độ dân trí không đồng đều giữa vùng nông thôn, miền núi và thành thị, các thế lực thù địch lợi dụng chính sách tôn giáo của Đảng, Nhà nước để lôi kéo học đạo, truyền đạo trái phép, gây phát sinh nhiều mâu thuẫn trong đời sống nhân dân, xa rời đạo lý, truyền thống dân tộc. Các trang mạng xấu xuyên tạc đường lối, chủ trương của Đảng gây tư tưởng xấu trong quần chúng nhân dân, ảnh hưởng đến khối đại đoàn kết toàn dân tộc và ý thức, trách nhiệm của công dân trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Để nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả hoạt động trong những năm tới, Hội đồng GDQP&AN các cấp trên địa bàn tỉnh cần đi sâu vào tiếp tục đổi mới phương pháp, có nhiều giải pháp, biện pháp trong thực hiện nhiệm vụ, đặc biệt là nâng cao hiệu quả giáo dục cho đối tượng là học sinh, sinh viên, bởi đây là lực lượng nòng cốt trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong quá trình giáo dục, cần bổ sung chương trình, giáo trình, phương pháp GDQP&AN cho phù hợp, linh hoạt với điều kiện thực tế địa phương; tiếp tục nâng cao chất lượng bồi dưỡng kiến thức QP&AN cho các đối tượng, bảo đảm 100% các cán bộ cơ quan, tổ chức từ cấp tỉnh đến cấp xã, đảng viên trong nhiệm kỳ công tác được bồi dưỡng kiến thức QP&AN; Đẩy mạnh bồi dưỡng kiến thức QP&AN cho cá nhân tiêu biểu, người có uy tín trong cộng đồng dân cư… Chúng ta luôn xác định GDQP&AN là một trong những nhiệm vụ then chốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, gắn với thế trận an ninh nhân dân, xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh, huyện, thành phố, thị xã ngày càng vững chắc. Có như vậy mới góp phần tạo sự ổn định chính trị trên địa bàn, để tỉnh Thái Nguyên tiếp tục thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới của Đảng trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước hiện nay.