Minh Lập là một trong những điểm sáng của huyện Đồng Hỷ về phát triển chăn nuôi, nhất là chăn nuôi theo quy mô trang trại, gia trại. Tính tới thời điểm này, xã Minh Lập hiện có 42 trại chăn nuôi, trong đó 40 cơ sở chăn nuôi gà và 2 cơ sở chăn nuôi lợn.
Phát triển chăn nuôi theo hình thức tập trung đã giúp thay đổi nhận thức của người dân về sản xuất hàng hoá, tăng thu nhập và tạo việc làm cho hàng trăm lao động địa phương. Tuy nhiên, cũng từ phát triển chăn nuôi tập trung quy mô lớn đã nảy sinh những mặt trái. Cụ thể là nhiều cơ sở chăn nuôi hình thành và phát triển trong khu vực dân cư đã ảnh hưởng nhiều đến đời sống và sản xuất của người dân sống quanh vùng. Thống kê cho thấy, chỉ riêng xóm Cà Phê 2, xã Minh Lập với 152 hộ dân thì đã có khoảng 25 hộ chăn nuôi lợn quy mô từ 10 con trở liên, 22 gia trại chăn nuôi gà. Vấn đề ô nhiễm môi trường ở đây đang khiến nhiều người dân bức xúc.
Trong đồ án quy hoạch nông thôn mới, mặc dù xã Minh Lập đã xác định 2 khu chăn nuôi tập trung ở xóm Cà Phê 1 (diện tích 9,7ha) và Cà Phê 2 cùng một số xóm lân cận (diện tích 27ha), tuy nhiên để thực hiện chăn nuôi theo quy hoạch là không dễ.
Không chỉ khó thực hiện di chuyển các cơ sở chăn nuôi đến nơi quy hoạch, bản thân nhiều hộ chăn nuôi trên địa bàn xã Minh Lập cũng chưa thực hiện tốt việc đảm bảo vệ sinh phòng dịch, xử lý môi trường còn mang tính tạm thời thiếu bền vững. Trường hợp đàn lợn của gia đình bà Hoàng Thị Nghĩa, ở xóm Cà Phê 2 vừa bị nhiễm bệnh vừa qua là một ví dụ. Khi những con lợn đầu tiên có biểu hiện bị ốm, bà Nghĩa đã mời cán bộ thú y về khám và được xác định là bị sốt thương hàn và viêm phổi. Mặc dù đã lấy thuốc theo hướng dẫn nhưng đàn lợn hơn 30 con của gia đình bà vẫn bị chết 2 con. Bà Nghĩa thừa nhận, việc chăm sóc vật nuôi của bản thân gia đình đã không thực hiện đầy đủ theo đúng quy trình.
Đáng lo ngại hơn là nhận thức của một số người chăn nuôi trong việc xử lý xác động vật bị chết do dịch bệnh. Khu vực giáp ranh giữa xóm Cà Phê 2 và Ao Sơn vài năm trở lại đây đã bị biến thành nơi “tập kết” các loại rác thải, nhất là xác chết của các loại động vật. Từng bao tải chứa lợn, gà chết được vứt tràn lan ngay bên lề đường. Điều này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đời sống và sinh hoạt của người dân, mà con khiến gia tăng nguy cơ phát tán các bệnh truyền nhiễm và mức độ rủi ro trong chăn nuôi. Bất cứ ai đi qua khu vực này cũng cảm thấy khó chịu bởi mùi hôi thối nồng nặc bốc lên.
Đảm bảo môi trường trong chăn nuôi đang là yêu cầu cấp bách ở Minh Lập. Thực tế, chính quyền địa phương đã và đang thực hiện nhiều giải pháp tích cực để khắc phục điều này. Tuy vậy, hiệu quả thực tế chưa cao.
Tuyên truyền, vận đồng và các biện pháp hỗ trợ cũng chỉ là giải pháp một phía của chính quyền. Quan trọng hơn là người dân cần tự nâng cao ý thức, nhất là vấn đề đảm bảo vệ sinh môi trường để phát triển chăn nuôi bền vững. Mặc dù xã Minh Lập (Đồng Hỷ) đã đạt chuẩn nông thôn mới từ tháng 8-2015. Tuy nhiên, riêng về tiêu chí môi trường, xã đang gặp nhiều khó khăn, nhất là đảm bảo môi trường trong chăn nuôi.
