Đến công trường Núi Pháo vào thời điểm này, chúng tôi cảm nhận được sự tiếp thu nghiêm túc, xử lý tích cực để nhanh chóng khắc phục các tồn tại của Công ty TNHH Khai thác Chế biến khoáng sản Núi Pháo (NuiPhao Mining) sau khi có kết luận thanh tra của Bộ Tài nguyên - Môi trường (TNMT).
Những việc đã làm
Trong thời gian Bộ TNMT tiến hành thanh tra tại Dự án Núi Pháo, bên cạnh những mặt tích cực được ghi nhận thì Đoàn thanh tra đã chỉ ra một số tồn tại của Công ty trong các lĩnh vực được thanh tra và yêu cầu Công ty cải thiện để làm tốt hơn, đảm bảo sản xuất hiệu quả và thân thiện với môi trường.
Những hạn chế mà Đoàn thanh tra đề nghị Công ty cần cải thiện đã được Công ty tiếp thu và triển khai ngay, như: Công ty đã nhanh chóng cải tạo, nâng cấp các kho lưu trữ và xây dựng nhà chứa chất thải nguy hại; lập phương án kỹ thuật về việc lắp đặt Trạm quan trắc tự động, quan trắc chất lượng nước xả thải tại các điểm xả thải; lắp đặt hệ thống xử lý nước thải cục bộ trước khi xả ra các hồ lắng đuôi quặng, như: Sử dụng vôi để kiểm soát pH nhằm hạn chế hòa tan kim loại nặng tại các hồ chuyển tiếp trước khi bơm về đập thải STC; áp dụng các biện pháp xử lý sinh học bằng thực vật kết hợp với hệ thống sục khí, phun nước làm thoáng bề mặt nước thải tại các hồ chuyển tiếp trước khi bơm về trạm xử lý nước thải; thi công các thác làm thoáng nước thải tại đập OTC, STC kết hợp với hệ thống bơm định lượng hóa chất để xử lý sơ bộ nước thải trước khi bơm về trạm xử lý nước xả thải…
Tiếp thu nghiêm túc ý kiến của Đoàn thanh tra về việc hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường theo thiết kế mỏ, NuiPhao Mining đã tiến hành xây dựng ngay công trình bờ kè bãi thải phía Bắc và bãi thải phía Nam của Dự án. Phía Tây Bắc của bãi thải có một phần đã kết thúc đổ thải, Công ty đã tiến hành đắp kè chân bãi thải tại khu vực này bằng đá hộc, trải lớp vải địa kĩ thuật và các lớp đất sét, lu nèn kỹ thuật để đảm bảo an toàn bãi thải và chống sạt, trượt; trồng cây xanh để giảm thiểu bụi phát. Việc phủ xanh chống xói mòn đất được Công ty tiến hành từ năm 2011, đến nay đã phủ xanh được hơn 79ha, với tổng kinh phí gần 9 tỷ đồng. Ngoài ra, Công ty còn tham gia hợp tác với tổ chức quốc tế, các trường đại học thử nghiệm trồng cây năng lượng phục hồi môi trường tại mỏ Núi Pháo...
NuiPhao Mining đã làm việc với UBND tỉnh và các cơ quan có liên quan để xây dựng kế hoạch, lộ trình về đền bù, hỗ trợ tái định cư và di dân ra khỏi khu vực có nguy cơ bị ảnh hưởng của bụi phát tán từ trạm nghiền và mùi thuốc tuyển từ nhà máy. NuiPhao Mining đã phối hợp với cơ quan chuyên thực hiện 13 đợt quan trắc chất lượng nước ngầm tại 8 giếng sinh hoạt của các hộ dân thuộc xóm 6, 7, 9, xã Hà Thượng. Mặc dù các chỉ số quan trắc cho thấy, chất lượng nước ngầm mang đặc tính nước ngầm trong khu vực, không có sự khác biệt so với trước đây. Tuy nhiên, theo đề nghị của người dân, từ tháng 1 cho đến nay, Công ty đã cấp tổng cộng gần 6.000 bình nước đóng bình đạt tiêu chuẩn nước đóng bình (QCVN 01-2009/BYT) cho 31 hộ dân, 120 nhân khẩu thuộc khu vực Hang Hùm, xóm 6, với tổng kinh phí hỗ trợ là gần 80 triệu đồng.
Những việc đang và sẽ làm
Sau quá trình triển khai, giám sát, đánh giá, Công ty tiếp tục có kế hoạch duy trì và mở rộng chương trình hỗ trợ nước sạch cho người dân trong giai đoạn tiếp theo. Cụ thể: Cấp miễn phí téc đựng nước (Inox loại 1.000lít) cho các hộ dân, tăng định mức nước hỗ trợ từ 5lít/người/ngày lên 10lít/người/ngày cho các hộ khu Hang Hùm; đồng thời, xem xét mở rộng diện hỗ trợ cho một số hộ thuộc khu vực xóm Giữa, Hang Rắn thuộc xóm 6, xã Hà Thượng.
Đối với đề nghị về việc cải tạo, nâng cấp Trạm xử lý nước thải hiện hữu đạt Quy chuẩn kỹ thuật môi trường cho phép trước khi thải ra hồ lắng và làm thoáng tự nhiên, Công ty đã tiến hành hợp tác với Công ty Goshu Kohsan để thiết kế nâng cấp Trạm xử lý nước thải và Viện Công nghệ Môi trường - Viện Hàn lâm khoa học Việt Nam là đơn vị tư vấn độc lập để thẩm định, phản biện thiết kế.
Công ty tiếp tục phối hợp với và UBND tỉnh Thái Nguyên và chính quyền địa phương xây dựng kế hoạch và lộ trình di dời các hộ dân ra khỏi khu vực bị ảnh hưởng theo kết luận của Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường. Khi kế hoạch được phê duyệt sẽ lập tức phối hợp với chính quyền địa phương di dời những hộ dân ảnh hưởng tới nơi ở mới, nhằm ổn định cuộc sống, sản xuất...
Ông Craig Brashaw, Tổng Giám đốc NuiPhao Mining cho rằng: “Hoạt động thanh tra là cơ hội để NuiPhao Mining nhận diện được tốt hơn, đầy đủ hơn những việc đã làm được và những việc cần cải thiện. Trong suốt thời gian thanh tra, các ý kiến, nhận xét của các thành viên trong Đoàn thanh tra (31 thành viên của các bộ, sở ngành có liên quan, trong đó có sự tham gia của các chuyên gia, nhà khoa học có uy tín trong lĩnh vực khai thác, chế biến khoáng sản và bảo vệ môi trường) đã giúp cho Ban lãnh đạo Công ty, các kỹ sư, cán bộ chuyên môn của Công ty có thêm cơ hội để trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm và cùng nhau đưa ra các biện pháp để cải thiện và làm tốt hơn. Chúng tôi hy vong những việc làm trên sẽ giúp cho Công ty ngày càng phát triển bền vững, hiệu quả, lợi ích và tiếp tục làm hài lòng các bên có liên quan”.