Là một trong những địa phương có nhiều xã đặc biệt khó khăn được thụ hưởng nguồn vốn đầu tư từ Chương trình 134, 145 của Chính phủ, những năm qua hàng loạt các công trình phục vụ dân sinh, các dự án hỗ trợ sản xuất, xây nhà ở cho hộ nghèo… đã được triển khai trên địa bàn huyện Định Hóa.
Chúng tôi đã có dịp thực tế tại hai xã đặc biệt khó khăn của địa phương này là Kim Phượng và Đồng Thịnh để có những ghi nhận bước đầu về chất lượng cũng như hiệu quả sau đầu tư từ các nguồn vốn trên.
Rất may cho lần thực tế này của chúng tôi là được tham gia cùng đoàn công tác của Thường trực Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng tỉnh làm việc tại hai xã nói trên. Có mặt tại nhà chị Nguyễn Thị Thu, hộ nghèo neo đơn ở xóm Bản Lác 1, xã Kim Phương, chúng tôi được biết, năm 2005, gia đình chị được bình xét thuộc diện hưởng hỗ trợ xây nhà theo Chương trình 134. Do neo đơn lại khó khăn, nên cùng với khoản hỗ trợ 6 triệu đồng của Nhà nước, gia đình chị còn được anh em họ hàng và người dân địa phương giúp đỡ xây dựng ngôi nhà cấp 4, trị giá trên 20 triệu đồng. Nhờ vậy, hai mẹ con có được chỗ ở tốt, ổn định cuộc sống hơn. Cùng với gia đình chị Thu, từ năm 2005 đến nay có thêm 7 gia đình khó khăn về nhà ở của Kim Phượng được hưởng hỗ trợ xây nhà theo Chương trình 134 của Chính phủ. Ông Nguyễn Tiến Hợi, Chủ tịch UBND xã Kim Phượng cho biết: Từ khi bắt đầu xây dựng phần móng đến khi hoàn thiện nhà ở cho các hộ dân đều có sự giám sát chặt chẽ của Ban Giám sát xã, thôn bản. Các nguồn vốn hỗ trợ xây nhà của Nhà nước, thôn bản, của anh em dòng họ đều được thông báo công khai, minh bạch tại buổi nghiệm thu, bàn giao công trình.
Được hỗ trợ trên 3,2 triệu đồng từ Chương trình 135, năm 2007 gia đình anh Hà Minh Tiến, xóm Bản Lác 2 mua một con trâu sinh sản về nuôi. Anh đã dành 250.000 đồng mua cỏ về trồng, mua thuốc thú y phòng bệnh cho trâu theo đúng hướng dẫn chuyên môn. Anh cho biết: Nếu không có sự hỗ trợ của Nhà nước thì không biết bao giờ gia đình tôi mới có thể mua được trâu để giúp cho công việc đồng áng và tăng thêm thu nhập. Được biết, hai năm qua, Chương trình 134 đã hỗ trợ cho 126 hộ và nhóm hộ của xã mua 95 con trâu, bò sinh sản các loại với tổng giá trị trên 417 triệu đồng. Qua kiểm tra, không có trường hợp nào sử dụng nguồn vốn sai mục đích, bán hoặc chuyển nhượng trâu, bò cho người khác. Hiện tại, số trâu, bò sinh sản đều đang sinh trưởng, phát triển tốt, góp phần không nhỏ nâng cao đời sống kinh tế gia đình.
Trong hai năm trở lại đây, Kim Phượng đã tiếp nhận và triển khai một số dự án xây dựng cơ sở hạ tầng theo nguồn vốn Chương trình 135 với tổng kinh phí trên 1 tỷ đồng gồm: Trạm y tế xã, sử chữa tuyến đường 135 qua địa phận, xây dựng tuyến đường Bản Mới-Nam Cơ, xây dựng cầu treo Nà Bó. Qua kiểm tra của các cơ quan chuyên môn và giám sát cộng đồng cho thấy, các công trình trên đều đảm bảo tiến độ, chất lượng đề ra; nguồn vốn hỗ trợ, các thủ tục thanh quyết toán đều được công khai, minh bạch, không có sai phạm.
Tại địa bàn xã Đồng Thịnh, chúng tôi đã được lãnh đạo UBND xã trực tiếp dẫn đi thăm Khu trung tâm và phân hiệu lẻ của Trường Mầm non Đồng Thịnh. Công trình có tổng đầu tư trên 700 triệu đồng từ nguồn vốn Chương trình 135. Đã nhiều năm liền các cháu học phải sinh hoạt trong ngôi trường cũ nát và xuống cấp. Nhờ được đầu tư mới nên hiện nay, môi trường giáo dục đã được cải thiện đáng kể. Được biết, cũng từ nguồn vốn 135, nhiều phân trường lẻ ở vùng sâu, vùng xa của xã đã được xây mới. Cùng với đó, những năm gần đây các công trình thiết yếu phục vụ dân sinh như: điện, nước sinh hoạt, đường giao thông, trạm y tế… của xã cũng đã được đầu tư làm mới. Xã Đồng Thịnh cũng đã triển khai hiệu quả Dự án hỗ trợ sản xuất cho nhân dân. Cụ thể, với tổng kinh phí gần 437 triệu đồng, xã đã hỗ trợ nông dân mua 85 con trâu, bò sinh sản, hỗ trợ trồng gần 10ha chè giống mới, mua 21 máy vò chè, 16 máy đốn chè và gặt lúa. Ông Hoàng Văn Tô, Chủ tịch UBND xã Đồng Thịnh cho biết: Để triển khai hiệu quả, xã đã thành lập Ban quản lý Chương trình 135 gồm 6 người và thành lập Ban giám sát 135 gồm 9 người. Hằng năm, UBND xã đều xây dựng kế hoạch trình HĐND xã ra nghị quyết thực hiện. Đối với vốn hỗ trợ sản xuất, UBND xã mở hội nghị quân dân chính thống nhất triển khai, giao kế hoạch cho từng cơ sở. Sau khi có danh sách các hộ tham gia, xã lập dự án trình huyện phê duyệt. Ban quản lý và Ban giám sát Chương trình 135 của xã đã xuống từng hộ nghiệm thu, cấp vốn và thực hiện các cam kết theo quy định. Đối với Chương trình 134, từ khi triển khai đến nay toàn xã có 100 hộ dân được thụ hưởng với tổng kinh phí trên 308 triệu đồng, trong đó có 45 hộ được hỗ trợ đất sản xuất, 26 hộ được hỗ trợ nhà ở và 29 hộ được hỗ trợ nước sinh hoạt. Công tác quản lý, kiểm tra và giám sát việc thực hiện Dự án trên đều rất nghiêm túc, hiệu quả và không có sai sót.
Sau buổi làm việc thực tế tại hai xã nói trên, trao đổi về chất lượng triển khai thực hiện Chương trình 134, 135, bà Lường Thị Hoa, Phó trưởng Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng tỉnh đánh giá: Việc thực hiện các dự án thuộc Chương trình 134, 135 trên địa bàn hai xã Kim Phượng và Đồng Thịnh, nhất là vấn đề quản lý sau đầu tư đã cơ bản đúng quy trình, thủ tục và mang lại hiệu quả cao. Công tác tổ chức điều hành, kiểm tra, giám sát và công khai minh bạch nguồn vốn đã được hai địa phương thực hiện rất tốt. Hy vọng, các xã còn lại của huyện Định Hoá cũng sẽ làm tốt như vậy để góp phần cải thiện hơn nữa bộ mặt nông thôn và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân vùng khó khăn.