Xây dựng nông thôn mới ở Phượng Tiến: Khó thực hiện tiêu chí nhà ở

Phượng Tiến là một trong bốn xã điểm thực hiện xây dựng nông thôn mới (NTM) của huyện Định Hóa. Theo kế hoạch, đến hết năm 2015 xã phải hoàn thành 19/19 tiêu chí theo quy định. Tuy nhiên, mục tiêu này khó khả thi bởi có nhiều tiêu chí khó đạt hoặc không phù hợp với thực tế địa phương. Một trong số đó là tiêu chí về nhà ở dân cư.

Tiêu chí về nhà ở dân cư có quy định 2 nội dung: Không còn nhà tạm, nhà dột nát và 80% nhà ở của người dân đạt tiêu chuẩn theo quy định của Bộ Xây dựng. Ông Mông Đức Quân, Bí thư Đảng ủy, Trưởng Ban chỉ đạo xây dựng NTM xã Phượng Tiến cho biết: “Đến nay, xã còn 102/1010 nhà tạm, nhà dột nát cần phải sửa chữa, xây mới, chiếm khoảng 10%. Thông qua các chương trình hỗ trợ của Nhà nước và các đoàn thể, sự nỗ lực của nhân dân thì đến năm 2015, chắc chắn Phượng Tiến sẽ thực hiện được tiêu chí xóa hết nhà dột nát. Vướng mắc chủ yếu là thự hiện tiêu chí về diện tích và khuôn viên nhà ở. Các cấp ngành chức năng cần nghiên cứu để vận dụng linh hoạt cho phù hợp với thực tế của địa phương”.

Theo khảo sát, hiện nay Phượng Tiến khoảng 2/3 số hộ dân có nhà ở không đạt diện tích theo quy định của Bộ Xây dựng (từ 14m²/ người trở lên). Ngay cả hơn 300 gia đình được hỗ trợ làm nhà theo Quyết định 167 của Chính phủ cũng chỉ có một nửa đạt chuẩn. Theo ý kiến của nhiều hộ dân, điều kiện kinh tế không cho phép và thực tế nhu cầu ở, sinh hoạt của họ cũng không cần thiết phải xây dựng nhà rộng. Gia đình chi Ma Thị Hương, xóm Hợp Thành, xã Phượng Tiến là một ví dụ.

Gia đình chị Hương có 4 nhân khẩu (gồm 2 vợ chồng và 2 con nhỏ), theo quy định diện tích sử dụng tối thiểu của nhà chị phải đạt 56 m². Tuy nhiên do điều kiện kinh tế eo hẹp, nên chị chỉ làm nhà có diện tích sử dụng khoảng 30 m². Chị Hương chia sẻ: “Chúng tôi cũng muốn một căn nhà rộng hơn cho thuận tiện sinh hoạt nhưng diện tích đất thổ cư chỉ có vậy, làm xong nhà là không còn đất cho các công trình phụ trợ và làm vườn rau. Cả gia đình chỉ trông vào mấy sào ruộng nên cũng còn khó khăn, căn nhà trị giá có trên 50 triệu đồng mà chúng tôi đã phải vay mượn đến quá nửa”.

Ông Hoàng Văn Hào, Trưởng xóm Hợp Thành cho biết: Là xóm ở vị trí trung tâm và có mức sống thuộc nhóm cao nhất xã, đến nay hầu hết người dân xóm Hợp Thành đã xây được nhà kiên cố đảm bảo “3 cứng” là cứng khung, cứng nền, cũng mái. Thế nhưng, khi xét về tiêu chí khuôn viên và các công trình phụ trợ theo quy định của Bộ Xây dựng là: Có diện tích đất xây dựng nhà ở, chuồng trại, đường đi và các công trình phụ khác có diện tích từ 200 đến 400 m²; đất làm kinh tế (trồng rau xanh, cây thực phẩm ngắn ngày, cây ăn quả, làm nghề phụ) có diện tích từ 800-1.000 m²; tổng diện tích đất sử dụng cho một hộ gia đình làm theo loại hình nhà đất là từ 1.000- 1.500 m²… thì quá nửa số hộ không đạt. Các gia đình này đều mới xây dựng, có niên hạn sử dụng tới vài chục năm nên rất lâu nữa họ mới cải tạo và xây dựng lại.

Cũng theo ông Hào, một số quy định khác trong tiêu chí nhà ở như: Thuận tiện cho việc thiết kế đồng bộ hạ tầng kỹ thuật (cung cấp điện, nước, thoát nước, thông tin liên lạc, giao thông, trang thiết bị kỹ thuật); hệ thống thoát nước sinh hoạt, nước thải từ các chuồng trại chăn nuôi cần được xử lý trước khi xả ra khu vực thoát nước chung; đảm bảo yêu cầu vệ sinh an toàn cháy nổ; thuận lợi cho việc tổ chức hạ tầng xã hội như nhà trẻ, trường học, trạm y tế, chợ…cũng khó thực hiện đối với một đặc thù của một địa phương miền núi.

Tiêu chí nhà ở dân cư về NTM quy định, việc thiết kế nhà ở cần phù hợp với đặc thù của từng vùng miền. Vùng núi phía Bắc gồm 2 loại nhà ở dân cư là nhà đất và nhà sàn. Đối với xã Phượng Tiến, có tới 1/3 số hộ dân đang ở loại hình nhà sàn. Theo ông Nguyễn Thanh Thông, xóm Nạ Liền, xã Phượng Tiến: Quy định về độ cao từ mặt sàn đến mắt đất là trến 2,1m là không phù hợp. Bởi ở khu vực miền núi, người dân đều làm nhà đều làm nhà dựa lưng vao núi nên làm nếu làm quá cao sẽ chênh vênh, không đảm bảo an toàn. Bản thân gia đình ông Thông đang ở trong căn nhà sàn rộng 8 m² và có độ cao sàn so với mặt đật là 1,85 m.

Ông Mông Đức Quân, Bí thư Đảng bộ xã cho rằng: Đối với địa phương miền núi như Phượng Tiến, nên hạ thấp tiêu chuẩn diện tích sử dụng của nhà ở xuống mức trên 10 m²/ người là phù hợp. Ngoài ra, xã cũng mong muốn các cấp ngành tăng cường hỗ trợ địa phương về công tác quy hoạch khu dân cư và xây dựng nhà ở cho người dân…Từ đó góp phần xây dựng thành công mục tiêu xây dựng NTM theo đúng lộ trình đề ra.