Trước sự xuống cấp nghiêm trọng của những khu chung cư cũ ở phường Mỏ Chè và phường Thắng Lợi (T.X Sông Công) gây mất an toàn cho người dân đang sống ở đây, UBND T.X Sông Công đã, đang tích cực chuẩn bị các điều kiện để di dời người dân đến nơi ở mới…
Nguy cơ sập đổ
Các khu chung cư cũ ở T.X Sông Công, gồm: 11 dãy nhà 4 tầng và 3 dãy nhà 2 tầng nằm trên 2 phường: Thắng Lợi, Mỏ Chè được xây dựng từ những năm 70 của thế kỷ trước để phục vụ nhu cầu nhà ở cho công nhân các nhà máy trong Khu công nghiệp Gò Đầm. Đến năm 1995, toàn bộ khu chung cư này được giao về cho T.X Sông Công quản lý. Qua hơn 40 năm sử dụng nên những dãy nhà này bị xuống cấp nghiêm trọng.
Theo báo cáo kết quả kiểm định đánh giá chất lượng xây dựng công trình của Trung tâm Kiểm định chất lượng xây dựng (Sở Xây dựng Thái Nguyên), hệ thống móng của các khu nhà chung cư cuc trên địa bàn T.X Sông Công ở dạng móng nông, khung bê tông cốt thép lắp ghép, tường gạch chịu lực dùng vữa tam hợp thấp nên mái và sàn các tầng có nhiều vết nứt, kết cấu bê tông đã hư hỏng, cốt thép bị ăn mòn, tường gạch mục nát, lớp vữa bảo vệ bong rộp làm mất khả năng chịu lực của công trình. Đánh giá tổng thể các khu nhà 4 tầng ở T.X Sông Công có 10 toà nhà trong tình trạng nguy hiểm cấp D (mức độ nguy hiểm cao nhất, có nguy cơ sập đổ) cần phải di dời khẩn cấp các hộ dân. Các khu nhà 2 tầng và 1 nhà 4 tầng (nhà số 7) trong tình trạng nguy hiểm cấp C, nên có thể khắc phục sửa chữa để ở tạm. Theo đó, 447 hộ dân với 1.293 nhân khẩu ở 10 toà nhà trong tình trạng nguy hiểm cấp D (nhà số: 1, 2, 3A, 3B, 4, 5, 6, 8, 9, 22) cần phải di dời ngày.
Dùng dằng chuyện đi, ở
Để đảm bảo an toàn về tính mạng, tài sản cho người dân sống ở các khu chung cư cũ, UBND T.X Sông Công đã báo cáo lên cấp có thẩm quyền và xây dựng phương án di dời các hộ dân. Cụ thể, ngày 25-5-2014, UBND T.X Sông Công đã mời 224 hộ dân (trong diện di dời giai đoạn 1) đến họp để đối thoại về việc di dời khỏi những dãy nhà mất an toàn và đưa ra các cơ chế, chính sách liên quan nhưng chỉ có 20% số hộ dân đến dự họp. Vì vậy, cuộc họp đối thoại lần đầu giữa đại diện các cơ quan chức năng của thị xã, phường và người dân không thành.
Trước tình hình đó, UBND T.X Sông Công đã chỉ đạo các cơ quan liên quan tiến hành họp vào buổi tối và những hộ dân vì lý do nào đó không có đại diện đến dự họp tập trung thì cán bộ chuyên môn đến tận nhà để triển khai chủ trương di dời, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng. Với cách tuyên truyền, vận động này của T.X Sông Công, đến tháng 6-2014 đã có hơn 80% số hộ dân trong diện di dời giai đoạn 1 tham gia các cuộc họp để thảo luận về công tác di dời và chính sách hỗ trợ di dời. Trong các cuộc họp đối thoại, một số người dân cho rằng: Các dãy nhà chung cư cũ chỉ hỏng công trình phụ và mặt tường bên ngoài, còn bên trong vẫn có thể sử dụng được. Vì vậy, những người dân này đề nghị chính quyền địa phương chỉ cần hỗ trợ phần kinh phí nào đó hoặc thanh lý để người dân tự sửa chữa. Nhưng số khác lại đề nghị: Nếu di dời, Thị xã phải bồi thường đối với những phần công trình mà người dân đã cơi nới, sửa chữa trong quá trình ở và đề nghị Nhà nước bố trí nhà ở theo quy định của pháp luật.
Anh Hoàng Minh Hồng, một người dân sống ở nhà tập thể số 2 cho biết: Có hôm trời mưa to, đang ngủ, nghe thấy ầm một tiếng, 2 vợ chồng tôi chạy ra thấy một mảng lớn vôi vữa ở trên trần hành lang bị rơi xuống nền. Nếu lượng vôi vữa này mà rơi trúng người thì không biết thế nào nên gia đình tôi mong di dời sớm ngày nào tốt ngày đó. Còn ông Nguyễn Văn Đài sống ở tầng 1, nhà 3A lại có ý kiến khác: Chúng tôi là công nhân, điều kiện kinh tế khó khăn nên bây giờ di dời ra khu tái định cư mà phải xây lại nhà để ở thì không có tiền. Đặc biệt, một số hộ đang kinh doanh đồ ăn, tạp phẩm tại tầng 1 của một số toà nhà không muốn di dời vì sợ mất việc làm, thu nhập. Một số hộ dân mới đầu tư sửa chữa lại căn hộ lại có tâm trạng tiếc công, tiếc của…
Cần cộng đồng trách nhiệm
Tất cả những ý kiến tích cực, trái chiều, tâm tư, nguyện vọng của người dân đang ở trong những toà nhà chung cư xuống cấp, nguy hiểm đều được UBND T.X Sông Công tập hợp báo cáo lên UBND tỉnh. Ngày 11-9-2014, UBND tỉnh đã có Công văn số 2422/UBND-NC về cơ chế hỗ trợ cho các hộ dân di dời khỏi các chung cư cũ trên địa bàn T.X Sông Công. Theo đó, tỉnh cho phép thị xã vận dụng các văn bản của Trung ương, của tỉnh để hỗ trợ bằng tiền để các hộ tự lo chỗ ở mới theo quy định; những trường hợp thu hồi đất ở mà phải di chuyển chỗ ở thì được nhận thêm các khoản hỗ trợ khác theo quy định; UBND T.X Sông Công chuẩn bị quỹ đất để giao đất ở có thu tiền sử dụng đất cho các hộ theo quy định (khi các hộ có nhu cầu).
Theo ông Nguyễn Minh Hoàng, Phó Giám đốc Trung tâm Phát triển Quỹ đất T.X Sông Công: Hiện tại đơn vị đã tiếp nhận 183 hồ sơ đăng ký di dời của các hộ dân sống trong các dãy nhà chung cư xuống cấp. Trước đây, nhiều hộ dân sống ở tầng 1 của các dãy nhà đều không muốn chuyển đến khu tái định cư vì nhiều lý do, nhất là một số hộ dân đang làm kinh doanh, buôn bán. Nhưng sau khi được tuyên truyền, vận động đến nay đã có 13/60 hộ dân ở tầng 1 nằm trong diện phải di dời đã nộp hồ sơn đăng ký di dời. Để thực hiện chủ trương di dời dân ra khỏi những khu chung cư xuống cấp nghiêm trọng, trong giai đoạn 1, T.X Sông Công đã bố trí được 117 ô đất (mặt bằng sạch, mỗi ô rộng 100m2) dành cho công tác tái định cư và đã lập quy hoạch thêm 160 ô đất với tổng diện tích quy hoạch là 3ha ở Khu tái định cư An Châu, phường Mỏ Chè để phục vụ cho công tác này. UBND T.X Sông Công cũng đã đề nghị UBND tỉnh cho vay 20 tỷ đồng để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng và hoàn thiện cơ sở hạ tầng Khu tái định cư An Châu, sớm di dời những hộ dân đang ở trong những khu chung cư xuống cấp đến nơi ở mới theo kế hoạch.
Trong điều kiện kinh tế khó khăn như hiện nay mà T.X Sông Công vẫn cố gắng cân đối nguồn kinh phí, tập trung các nguồn lực khác để giải quyết vấn đề nhà ở cho người dân ở các khu chung cư xuống cấp đã thể hiện tinh thần trách nhiệm, quan tâm đến sự an toàn của người dân. Bởi thế, một số người dân vì nhiều nguyên nhân chưa muốn di dời cũng nên hợp tác để đảm bảo quyền lợi chung cho tập thể. Ngoài việc đẩy nhanh tiến độ các mặt công tác, UBND T.X Sông Công nên có biện pháp cương quyết đối với những hộ bất hợp tác trong việc di dời, bởi nếu những khu chung cư “già nua” này bị đổ sập thì hậu quả thật khó lường…