Thực hiện Quyết định số 22/1023/QĐ - TTg ngày 26-4-2013 của Thủ tương Chính phủ (Quyết định số 22), trên địa bàn huyện Võ Nhai có 479 hộ gia đình người có công với cách mạng làm hồ sơ xin hỗ trợ tiền xây mới hoặc sửa chữa nhà ở (được tỉnh phê duyêt). Tuy nhiên, đến nay mới có 112 hộ gia đình nhận được hỗ trợ, còn lại nhiều gia đình đã hoàn thành hồ sơ (được tỉnh phê duyệt) và xây mới hoặc sửa chữa nhà ở gần 1 năm nhưng chưa nhận được tiền hỗ trợ.
Bà Nguyễn Thị Huê, xóm Trúc Mai, xã La Hiên (Võ Nhai) là người được tặng Huân chương Kháng chiến chống Mỹ cứu nước nên đầu năm 2014, bà đã làm hồ sơ để xin hỗ trợ tiền xây nhà theo Quyết định số 22 và được tỉnh phê duyệt. Cuối tháng 8- 2014, gia đình bà Huê vui mừng chuyển vào căn nhà cấp 4 mới xây rộng rãi, thoáng mát thay cho ngôi nhà dột nát, ọp ẹp trước đó. Sau khi xây nhà mới xong, chính quyền địa phương đến thẩm định công trình và khẳng định ngôi nhà mới của bà Huê đủ điều kiện nhận được 40 triệu đồng tiền hỗ trợ. Thế nhưng, đã gần 1 năm nay bà chưa được nhận số tiền này. Bà Huê cho biết: Nhờ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và đặc biệt là chính quyền địa phương, mong ước được sống trong nhà mới của vợ chồng đã thành hiện thực. Vì ngôi nhà cũ quá xuống cấp nên sau khi hoàn thành hồ sơ và được phê duyệt, gia đình tôi đã vay mượn hàng xóm và vay ngân hàng được tổng số tiền 160 triệu đồng để xây nhà, trong đó vay ngân hàng 100 triệu đồng. Cứ nghĩ, làm xong nhà là nhận được tiền hỗ trợ để trả ngân hàng. Nhưng đến nay, tiền hỗ trợ chưa nhận được nên gia đình gặp rất nhiều khó khăn do mỗi tháng phải trả lãi Ngân hàng gần 1 triệu đồng… Nếu không nhận được tiền hỗ trợ trong thời gian tới thì riêng tiền trả lãi ngân hàng của gia đình tôi cũng hết số tiền hỗ trợ.
Gia đình bà Nguyễn Thị Gái cũng ở xóm Trúc Mai còn gặp khó khăn hơn, là đối tượng chính sách được hưởng tiền hỗ trợ xây nhà ở (bà Gái được tặng Huân chương Kháng chiến), khi Quyết định số 22 của chính phủ có hiệu lực, gia đình bà đã làm đơn xin hỗ trợ tiền xây nhà mới trong đợt 2 (năm 2014), hồ sơ đã được chính quyền thẩm định và phê duyệt. Vì căn nhà đã quá xuống cấp nên gia đình vay mượn người thân, ngân hàng số tiền hơn 100 triệu đồng để xây ngôi nhà cấp 4 mới. Khi công trình hoàn tất, chính quyền địa phương đã thẩm định, ngôi nhà mới của bà Gái đủ điều kiện được nhận hỗ trợ. Tuy nhiên, gần 1 năm qua, gia đình bà vẫn chưa nhận được tiền hỗ trợ. Trong khi đó, mỗi tháng gia đình bà phải trả lãi ngân hàng gần 600 nghìn đồng đã khiến hoàn cảnh nhà bà Gái trở nên khó khăn, túng bấn…
Được biết, trên địa bàn xã La Hiên hiện có 86 gia đình người có công hoàn thành hồ sơ xin hỗ trợ tiền để xây mới hoặc sửa chữa nhà ở. Trong đó: 5 trường hợp xây mới, 15 trường hợp sửa chữa (năm 2013) đã nhận được tiền hỗ trợ; năm 2014, 20 hộ đã tiến hành sửa chữa hoặc xây mới nhà ở (đủ điều kiện) nhưng chưa nhận tiền hỗ trợ. Đồng chí Trịnh Quyết Thắng, Phó Chủ tịch UBND xã La Hiên cho biết: Phần lớn nhà ở của những gia đình có công với cách mạng tại địa phương đều đã xuống cấp nghiêm trọng nên cần phải xây mới, sửa chữa. Tuy nhiên, sau khi hoàn thành hồ sơ và được phê duyệt, các hộ dân xây mới hoặc sửa chữa xong, nhưng hiện nay họ chưa nhận được tiền. Điều này đã khiến nhiều gia đình rơi vào cảnh khó khăn, nợ nần… Thời gian qua, không ít gia đình người có công với cách mạng đã xây nhà, sửa chữa nhà đến trụ sở UBND xã để hỏi tiền hỗ trợ, chính quyền xã cũng chỉ biết giải thích, khi nào có tiền hỗ trợ thì sẽ thông báo cho các hộ…
Không chỉ ở xã La Hiên, hầu hết các địa phương trên địa bàn huyện Võ Nhai, không ít người có công với cách mạng đã hoàn thành hồ sơ, được thẩm định công trình khi làm xong nhưng chưa nhận được tiền hỗ trợ theo Quyết định số 22. Ông Trần Xuân Học, Chuyên viên phụ trách mảng chính sách, Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội Võ Nhai cho biết: Theo Quyết định số 22: Những gia đình có công với cách mạng được Nhà nước hỗ trợ 40 triệu đồng khi xây nhà ở mới hoặc 20 triệu đồng khi sửa chữa (thực hiện bằng nguồn vốn Trung ương và vốn ngân sách địa phương). Trên địa bàn huyện có 788 gia đình người có công đã hoàn thành hồ sơ xin hỗ trợ theo Quyết định số 22, trong đó 479 hồ sơ đã được tỉnh phê duyện và 309 hồ sơ đã được các ngành chức năng thẩm định và chờ tỉnh phê duyệt. Trong số, 479 gia đình người có công có hồ sơ được phê duyệt hỗ trợ theo Quyết định 22 của Thủ tướng Chính phủ thì mới có 112 gia đình xây nhà mới hoặc sửa chữa nhận được hỗ trợ với tổng số tiền 3,1 tỷ đồng (hộ hoàn thành hồ sơ trong năm 2013). Số còn lại đã và đang tiến hành xây mới hoặc sửa chữa (số tiền 17,94 tỷ đồng) chưa được nhận tiền hỗ trợ…
Được biết, UBND tỉnh đã phê duyệt Đề án người có công với cách mạng được hỗ trợ về nhà ở trên địa bàn toàn tỉnh là 8.308 hộ, (tổng số vốn thực hiện 226,980 tỷ đồng. Trong đó: năm 2013 có 1.017 hộ đã được hỗ trợ (tổng số vốn là 32,460 tỷ đồng); năm 2014, tổng số hộ dân dự kiến được hỗ trợ là 7.291 hộ (tổng số vốn dự kiến để thực hiện 194,520 tỷ đồng). Tuy nhiên, trong quá trình tổng hợp, bình xét các hộ người có công với cách mạng để lập Đề án ban đầu do yêu cầu gấp rút nên vẫn còn 1.513 hộ bị bỏ sót. Trước thực trạng đó, ngày 20-5-2015, UBND tỉnh đã có Công văn số 1227/UBND-QHXD gửi Bộ Xây dựng báo cáo Thủ tướng Chính phủ và các Bộ, ngành Trung ương cho phép tỉnh bổ sung 1.513 hộ trên vào Đề án để thực hiện năm 2014. Đồng thời, kiến nghị Trung ương tiếp tục bổ sung kinh phí cho tỉnh để triển khai, thực hiện Đề án năm 2014.
Việc hỗ trợ tiền xây nhà mới, sửa chữa cho người có công với cách mạng thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước. Tuy nhiên, sau khi hoàn thành xong công trình gần 1 năm mà các hộ vẫn chưa nhận được tiền hỗ trợ khiến nhiều gia đình gặp khó khăn do mang các khoản nợ, trả lãi. Vì vậy, nhiều người dân và cán bộ cơ sở cho rằng các ngành chức năng liên quan của tỉnh và Trung ương nên cân đối nguồn ngân sách để nhanh chóng hỗ trợ những gia đình người có công với cách mạng được hưởng chính sách theo quy định…