Từ T.P Thái Nguyên, qua cây cầu phao dập dềnh sang sông Cầu, chúng tôi đến vãn cảnh chùa Huống (Huống Thượng, Đồng Hỷ). Một ngôi chùa cổ kính, và là mái ấm cho nhiều trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn nương nhờ.
Đại Đức Thích Chúc Tiếp, vị sư chủ trì ngôi chùa cho biết: Hiện Nhà chùa đang cưu mang 20 cháu đến từ các miền Bắc, Trung, Nam. Mỗi cháu lại có một hoàn cảnh éo le riêng được người thân mang đến của chùa gửi gắm. Ngồi ở nhà trà (nhà tiếp khách), tôi lắng nghe tiếng mõ đều đặn rơi vào hư không, cảm nhận một ngày Đông tịch mịch nhưng không buồn. Dù mỗi cháu ở một hoàn cảnh, một độ tuổi, đến ở chùa trên những con đường khác nhau, nhưng khi về cửa thiền, Đại đức Thích Chúc Tiếp luôn răn dạy các cháu tu tâm, tĩnh trí, thương yêu chăm sóc nhau như anh em ruột thịt.
Làn gió Đông ào qua khiến đám lá vàng mới rụng tung lên thành vòng xoáy, rồi lả tả rơi. Tôi nhủ thầm: Vậy là xong một kiếp lá để luân hồi sang một kiếp mới. Nhưng còn đây bao những phận đời thơ trẻ, bởi căn duyên nên vào chốn thiền môn, lớn lên cùng tiếng mõ thanh tịch. Và dù đang tuổi hồn nhiên, song tôi vẫn nhận thấy trên khuôn mặt các cháu vương vấn, bi luỵ nỗi khổ cực từng nếm trải. Dù chẳng muốn kể ra, nhưng vẫn phải nói - nói cho nhẹ lòng. Như trường hợp của cháu Chu Ngọc Hải, 12 tuổi, quê ở T.P Sông Công. Do cuộc sống túng quẫn, bố nát rượu, ngày nào cũng lôi em ra đánh đập dã man. Bà con chòm xóm thương lắm, bảo nhau lên chùa nhờ Đại đức Thích Chúc Tiếp độ lòng cưu mang. Đại đức nhớ lại: Đầu năm 2015, người thân đưa Hải lên gửi cửa chùa, khắp người cháu đầy những vết bầm dập, đen tím vì đòn roi bố đánh.
Không bị đòn roi như Hải, nhưng Nguyễn Minh Trí, 10 tuổi, quê ở T.P Thái Nguyên. Trí có hoàn cảnh cực kỳ éo le. Mẹ đi làm ăn xa, Trí ở với bà ngoại. Bà ngoại mất. Mẹ về, dắt Trí lên chùa nhờ cậy từ cuối năm 2014. Khó khăn là Trí bị hội chứng tăng động, giảm chú ý. Ngoài lúc ngủ, Trí đi lại suốt ngày, nói suốt ngày nên phải bỏ dở việc học hành. Đại đức cho Trí về ở hẳn trong chùa, hướng dẫn cho cháu học văn hoá, học kinh nhà Phật.
Hằng ngày, ngoài công việc nhà chùa, vãi Hương, vãi Châm, vãi Nghĩa còn chăm lo cho các cháu bữa ăn, giấc ngủ. Khi đau yếu, vãi đưa các cháu đi khám, chữa bệnh. Lòng từ bi của các vãi tạo dựng được trong tâm hồn các cháu một đức tin thánh thiện. Các cháu đều coi các vãi như người mẹ của mình.
Đi trong sân chùa, tôi lắng nghe tiếng mõ thả vào chiều Đông, vô tình gặp cháu Nguyễn Duy Khang, 13 tuổi, quê ở Đại Từ đang nhẩn nha đọc sách bên ghế đá. Trò chuyện với Khang, tôi biết: Vì mẹ bị thiểu năng trí tuệ, Khang phải ở với bà ngoại. Năm 2011, bà ngoại cháu dắt về chùa, nước mắt đầy mặt vì thương cháu có mẹ mà như trẻ mồ côi. Bà cụ bảo: Tôi sống nay, chết mai, xin nhà chùa mở lòng từ bi, mở chữ hỷ xả cho cháu được nương nhờ cửa Phật. Với chị em Nguyễn Ngọc Yến Vi, 12 tuổi và Nguyễn Hoàng Gia Bảo, 9 tuổi, quê ở huyện Phú Lương cũng phải chịu nhiều cay tủi. Khi bố mẹ ra toà làm thủ tục ly hôn, cả 2 người đã dành nhau được nuôi con. Nhưng một ngày, người mẹ ôm 2 đứa con vào lòng, bảo: Vì cuộc đời mẹ còn dài. Mẹ có con đường của mẹ. Mẹ gửi các con lên chùa, xin các con đừng oán trách mẹ. Yến Vi bảo: Thỉnh thoảng bố cháu có đến thăm, rồi về. Chị em cháu không khóc, vì chúng cháu biết bố mẹ cháu cũng rất khổ tâm.
Cũng có nhiều cháu được bố mẹ gửi lên chùa với tâm nguyện cho cháu được học giáo lý nhà Phật. Đó là những phụ huynh mộ đạo, hiểu đạo, hiểu đời, như trường hợp của cháu Nguyễn Văn Hùng, ở Thanh Hoá. Hiện Hùng đang theo học Trường Trung cấp Phật giáo ở Bắc Ninh. Hằng tháng, vào ngày mùng một, ngày rằm, Hùng đều về chùa giúp Đại đức và các vãi chăm nom các em nhỏ. Rất may, hôm tôi lên chùa, Hùng cũng mới về thăm. Hùng đang cùng các bạn tập vẽ. Hùng thích nhất vẽ tranh phong cảnh, tranh về đạo Phật và thích viết chữ Nho. Cũng trong gian phòng các (chủ tiểu) đang tập vẽ, tôi gặp lại một thanh niên đang vẽ một đoá hoa sen. Đó là Dương Quang Linh, quê ở Đồng Hỷ. Hiện Linh là sinh viên năm nhất, Khoa Giáo dục Chính trị, Trường Đại học Sư phạm (Đại học Thái Nguyên). Trước đây, Linh là một cậu bé hư hỏng, không chịu học hành và từng tham gia nhóm đi đòi nợ thuê. Năm học lớp 9, Linh bỏ học và dấn thân sâu hơn vào con đường xấu. Ông nội lo lắm, mang Linh đến gửi cửa chùa. Đại đức Thích Chúc Tiếp băn khoăn, nhưng vẫn nhận với tâm niệm sẽ cải hoá một người xấu nên tốt bằng giáo lý nhà Phật. Và Đại đức đã làm được việc ấy bằng chính tình yêu thương hỉ xả của một người tu hành. Linh cho biết: Lên ở chùa, chúng cháu được đi học văn hoá, được học những điều hay, lẽ phải và được Đại đức giảng kinh kệ, giáo lý nhà Phật. Đại đức luôn khuyến khích chúng cháu biết nhẫn nhịn, biết vươn lên, sau này có duyên thì làm người tu hành; còn không có duyên thì về đời làm một người có ích cho xã hội.
Không chỉ chăm lo việc đạo, Đại đức Thích Chúc Tiếp luôn hết lòng chăm lo việc đời. Hằng năm, Đại đức tích cực tham gia các hoạt động từ thiện xã hội, như vận động nhân dân, phật tử tham gia quyên góp, ủng hộ Quỹ vì người nghèo của tỉnh; tham gia các hoạt động áo ấm cho người nghèo; mua sách vở tặng cho trẻ em nghèo. Vào dịp Tết Nguyên đán hằng năm, Đại đức và nhà chùa đều có quà biếu tặng người nghèo vui đón xuân mới. Nhưng khi được hỏi về việc nuôi dạy trẻ và giúp đỡ người nghèo, Đại đức Thích Chúc Tiếp nhẹ nhàng, bảo: Đó là việc nên làm của nhà chùa, và của mọi người.
