Môi trường được đánh giá là tiêu chí khó thực hiện trong 19 tiêu chí nông thôn mới. Tuy nhiên, đến hết năm 2015, huyện Phú Lương đã có 5 xã hoàn thành tiêu chí này, góp phần hoàn thiện 19/19 tiêu chí để được công nhận đạt chuẩn. Có được kết quả này không thể không kể đến vai trò của các đoàn viên, thanh niên - lực lượng xung kích trong phong trào bảo vệ môi trường nói riêng, tham gia thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới (XDNTM) nói chung.
Phấn Mễ là 1 trong 5 xã được huyện Phú Lương lựa chọn về đích NTM năm 2015. Chính vì vậy, từ năm 2011, khi triển khai thực hiện Chương trình XDNTM, địa phương đã bắt tay vào việc xây dựng kế hoạch và tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia thực hiện Chương trình. Đến hết năm 2014, qua rà soát xã đã hoàn thành được 16/19 tiêu chí, còn 3 tiêu chí chưa đạt gồm: giao thông, trường học và môi trường. Trong 3 tiêu chí trên, môi trường được đánh giá là khó thực hiện hơn cả bởi đây là tiêu chí "động", đòi hỏi phải có sự vào cuộc của tất cả các tầng lớp nhân dân. Để đạt được tiêu chí này, chính quyền địa phương đã giao cho các tổ chức đoàn thể triển khai thực hiện, trong đó Đoàn Thanh niên là lực lượng nòng cốt. Nhờ đó, đến hết quý III/2015, xã Phấn Mễ đã hoàn thành 19/19 tiêu chí và được tỉnh công nhận đạt chuẩn NTM.
Đến Phấn Mễ vào dịp đầu năm nay, chúng tôi được đi trên những con đường bê tông phẳng lì. Dọc các tuyến đường, cứ cách khoảng 500m lại có 1 bể thu gom rác thải để người dân tập kết rác, nhờ đó khắp các cánh đồng, dọc các tuyến kênh mương và đường bê tông đều sạch sẽ, không còn tình trạng rác thải (nhất là bao bì thuốc bảo vệ thực vật) vứt bừa bãi. Anh Nguyễn Văn Mạnh, Bí thư Đoàn Thanh niên xã cho biết: Hiện nay, tại 21 xóm trong xã có trên 100 bể thu gom rác thải. Ngoài ra, các gia đình ở xa đường bê tông đều có hố chôn lấp rác thải sinh hoạt và bà con đã tự biết cách phân loại, xử lý các loại rác thải rắn. Để có được kết quả đó, từ năm 2011 đến 2015, Đoàn Thanh niên xã đã phát động nhiều chương trình, phong trào đến tất cả các đoàn viên, thanh niên tham gia thực hiện Chương trình XDNTM, trong đó có các phong trào: “Bảo vệ dòng sông quê hương”, “Ngày Chủ nhật xanh”, phát động Tết trồng cây… góp phần thực hiện tốt tiêu chí môi trường.
Không chỉ Phấn Mễ mà 4 xã còn lại của huyện được lựa chọn làm điểm về đích NTM năm 2015 (gồm Sơn Cẩm, Cổ Lũng, Ôn Lương và Tức Tranh) đều đã từng gặp nhiều khó khăn khi thực hiện tiêu chí môi trường. Ông Vũ Văn Cương, Chủ tịch UBND xã Cổ Lũng cho biết: Trước và sau khi địa phương đạt chuẩn NTM thì môi trường là tiêu chí chúng tôi đặc biệt quan tâm, bởi nó tác động trực tiếp đến môi trường sống của người dân. Đây cũng là tiêu chí mà địa phương còn đạt non khi được công nhận xã đạt chuẩn NTM. Thời gian qua, để hoàn thiện tiêu chí này, chúng tôi đánh giá cao vai trò của các tổ chức đoàn thể, đặc biệt là đoàn viên, thanh niên - lực lượng xung kích, tình nguyện trong thực hiện tiêu chí môi trường xanh, sạch, đẹp. Thể hiện rõ nhất là trong năm 2015, Đoàn Thanh niên xã đã phối hợp với Huyện đoàn Phú Lương lắp đặt được 50 bể thu gom bao bì thuốc bảo vệ thực vật trên các cánh đồng của 18 xóm. Ngoài ra, Đoàn Thanh niên còn phối hợp với Hội Nông dân, Hội Phụ nữ hướng dẫn bà con ở 18 xóm thực hiện đào hố chôn lấp rác thải và xử lý rác tại gia đình.
Qua đây có thể khẳng định, đối với 5 xã điểm đã đạt chuẩn NTM của huyện Phú Lương có sự góp sức không nhỏ của lực lượng đoàn viên, thanh niên. Để tham gia phong trào XDNTM, Huyện đoàn Phú Lương đã triển khai nhiều chương trình như: vận động nhân dân hiến đất làm đường giao thông, xây dựng tuyến đường “Thắp sáng làng quê”, lắp đặt các bể thu gom bao bì thuốc bảo vệ thực vật… Chỉ tính riêng năm 2015, đoàn viên, thanh niên các xã, thị trấn đã tham gia đóng góp hàng nghìn ngày công lao động để giúp các địa phương làm đường bê tông (trong đó đoàn viên, thanh niên đã hiến trên 2.500m2 đất để làm đường bê tông); xây dựng mới được 20 tuyến đường “thắp sáng làng quê”, nâng tổng số lên 38 tuyến toàn huyện; tổ chức 32 đợt ra quân vệ sinh môi trường; tu sửa 12km đường giao thông nông thôn; 4km sông, thu gom 7,2 tấn rác thải; lắp đặt được gần 570 bể tại các xã trên địa bàn huyện với tổng kinh phí gần 150 triệu đồng (nguồn vốn hỗ trợ do các đoàn viên, thanh niên đóng góp).
Anh Phạm Quang Lượng, Bí thư Huyện đoàn Phú Lương cho biết: Toàn huyện hiện có trên 4.000 đoàn viên, sinh hoạt tại 37 cơ sở đoàn với 339 chi đoàn. Xác định rõ vai trò, trách nhiệm của đoàn viên, thanh niên trong thực hiện Chương trình XDNTM, những năm qua, Huyện đoàn đã chỉ đạo đoàn thanh niên các xã đẩy mạnh tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước nhằm tạo sự chuyển biến về nhận thức và hành động của đoàn viên thanh niên trong việc tham gia XDNTM. Nhờ đó trong những năm qua đã thu được nhiều kết quả, nổi bật nhất là lực lượng đoàn viên, thanh niên góp sức giúp 5 xã điểm về đích NTM. Trong năm 2016, Huyện đoàn có kế hoạch giúp 2 xã là Yên Đổ và Vô Tranh thực hiện tiêu chí môi trường để “về đích” theo dự kiến. Riêng xã Yên Đổ, chúng tôi đã hoàn thiện kế hoạch xây dựng 17 điểm tập trung rác thải tại 17 xóm của xã. Nguồn kinh phí một phần sẽ huy động các đoàn viên, thanh niên đóng góp, ủng hộ.