Bình đẳng giới

Bình đẳng giới (BĐG) là vấn đề luôn được Đảng và Nhà nước ta quan tâm. Đã có khá nhiều chính sách mang lại quyền lợi bình đẳng giữa mọi người được triển khai thực hiện, đồng thời tuyên truyền, giáo dục để thay đổi quan niệm, tư duy của xã hội về giới. Tuy nhiên trên thực tế, tình trạng bất BĐG vẫn diễn ra.

Bất BĐG biểu hiện trên một số lĩnh vực, tồn tại dưới nhiều hình thức, tạo nên những cơ hội, sự tiếp cận các nguồn lực, sự thụ hưởng khác nhau giữa nam và nữ. Một trong những vấn đề bất BĐG là sự tham gia của phụ nữ trong cơ cấu tổ chức, quản lý xã hội còn hạn chế, đặc biệt ở cấp cơ sở. Theo đó, tỷ lệ cán bộ nữ làm công tác quản lý, lãnh đạo rất thấp so với các vị trí quản lý, lãnh đạo nói chung, so với sự gia tăng của lực lượng lao động nữ. Trong kinh tế, ở một số nơi vấn đề chênh lệch thu nhập giữa nam và nữ vẫn diễn ra; cơ hội để phụ nữ tiếp cận những việc làm có thu nhập cao thường thấp hơn so với nam giới; lao động nữ chưa được đánh giá công bằng như lao động nam, là đối tượng dễ bị rủi ro và tổn thương hơn khi doanh nghiệp có nhu cầu cắt giảm nhân lực.

Tình trạng bạo hành phụ nữ vẫn diễn ra ở một số nơi, nhất là ở vùng nông thôn, miền núi xa xôi. Có những phụ nữ phải âm thầm chịu bạo hành gia đình trong nhiều năm mà không dám tố cáo. Thực trạng này một phần do nhận thức hạn chế của người dân về luật pháp nên chưa biết tự bảo vệ; một phần, do chế tài xử phạt chưa đủ mạnh nên thiếu sức răn đe. Bên cạnh đó, vấn đề chăm sóc sức khỏe, nhất là sức khỏe sinh sản của phụ nữ ở một số vùng nông thôn, vùng dân tộc thiểu số còn gặp nhiều khó khăn khi tiếp cận các dịch vụ y tế. Trong một số trường hợp, việc chăm sóc sức khỏe sinh sản phụ nữ chưa được chú trọng tuyên truyền đúng mức. Không chỉ nam giới, mà bản thân phụ nữ cũng chưa quan tâm tới sức khỏe sinh sản của chính mình, có khi dẫn tới hậu quả nghiêm trọng. Một số gia đình, dù phụ nữ tham gia đóng góp kinh tế không thua kém nam giới nhưng vẫn phải làm việc nhà nhiều hơn; nam giới vẫn thường là người đưa ra các quyết định quan trọng… Vì thế, trên một số lĩnh vực, phần thiệt thòi vẫn thuộc về phụ nữ.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng bất BĐG. Trước hết là tỷ lệ sinh chênh lệch giữa nam và nữ đã khiến mức chênh lệch giới trong độ tuổi lao động tăng, dẫn đến sự bất BĐG trong lao động. Cán bộ làm công tác BĐG còn thiếu, hạn chế kiến thức về giới, kỹ năng lồng ghép tuyên truyền về giới trong công tác chưa được chú trọng. Cùng với đó là tỷ lệ nghèo, lạc hậu ở một số vùng nông thôn, vùng dân tộc thiểu số làm cho lao động nữ không được đến trường học, không có cơ hội tham gia hoạt động xã hội, tham gia các tổ chức nhằm mang lại sự bình đẳng cho chính mình. Đã vậy, nhiều quan niệm cổ hủ, lạc hậu, trọng nam khinh nữ, phụ nữ chỉ ở nhà quanh quẩn bếp núc, phụ nữ phải lo chuyện gia đình, trẻ em gái không cần học nhiều... vẫn tồn tại ở nhiều nơi, tạo nên nguy cơ bất BĐG. Đáng lưu tâm là còn một bộ phận không nhỏ nữ giới chưa nhận thức đầy đủ về quyền được bình đẳng của mình, chấp nhận chịu bạo hành, chịu sự phân biệt đối xử một cách gần như là hiển nhiên.

Để cải thiện tình trạng bất BĐG, bên cạnh các chương trình hành động, các chính sách hỗ trợ của chính phủ, sự bảo vệ của hệ thống pháp luật, các biện pháp tuyên truyền giáo dục thì quan trọng hơn là tất cả mọi người, cả nam giới và nữ giới đều cần phải tự giác thay đổi quan niệm về phân biệt đối xử; nữ giới cũng cần phải tự nâng cao trình độ, sự hiểu biết để vừa tự bảo vệ bản thân, vừa tích cực tham gia các hoạt động xã hội, qua đó tự khẳng định quyền được bình đẳng của mình.

Phụ nữ là một nửa thế giới, phải được tôn trọng, được công nhận giá trị, vai trò xã hội cũng như cống hiến của họ. Không thể phủ nhận sự cố gắng nỗ lực để cải thiện tình trạng bất BĐG của các cấp, các ngành trong những năm gần đây. Song, để hoàn toàn xóa bỏ bất BĐG có lẽ cần những giải pháp bền vững, toàn diện hơn nữa. BĐG là mục tiêu quan trọng cần hướng đến không chỉ của nước ta mà của tất cả các nước trên thế giới, là một trong những tiêu chí đánh giá sự phát triển của xã hội. BĐG là một trong những yếu tố để xác định một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Việc xây dựng xã hội có BĐG, bảo đảm BĐG là lời kêu gọi không chỉ của riêng nữ giới, mà của mọi người, là mục tiêu cần sớm hoàn thành của mỗi quốc gia, dân tộc, góp phần xây dựng xã hội phát triển bền vững.