Đã gần 30 năm nay, ông Tô Đình Hiệu (sinh năm 1968), ở xóm Làng Hang, xã Phương Giao (Võ Nhai) được phân công là thôn đội trưởng. Dù có nhiều thời điểm khó khăn, vất vả nhưng ông Hiệu luôn cố gắng để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, được cán bộ địa phương và các chiến sĩ dân quân tôn trọng, đánh giá cao…
Đường từ trung tâm xã Phương Giao vào khu Phủ Trì dài gần 5km nhưng chúng tôi phải loay hoay gần một tiếng đồng hồ mới đến được nhà ông Tô Đình Hiệu - Người được mệnh danh là “anh cả” của lực lượng quân sự cơ sở của huyện Võ Nhai, cũng là người có thâm niên Thôn đội trưởng lâu nhất. Trong căn nhà sàn của gia đình ông Hiệu, nhiều Giấy khen được treo ở nơi trang trọng - là sự ghi nhận của chính quyền xã về những đóng góp cho công tác quân sự địa phương của ông.
Ở tuổi gần 50, ông Hiệu trông già hơn tuổi nhưng rất hoạt bát, tính tình cởi mở thuần phác đậm chất thôn dã. Ông vui vẻ cho biết: Tốt nghiệp lớp 7/10, do hoàn cảnh khó khăn nên tôi nghỉ học ở nhà phụ giúp gia đình. Khi 21 tuổi, tôi được tham gia tập dân quân tại địa phương. Hai năm sau tôi được giao trọng trách làm Trung đội trưởng dân quân khu Phủ Trì gồm 4 xóm: Lang Hang, Nà Khoan, Phương Đông, Làng Cũ. Thời điểm đó, tôi quản lý hơn 30 dân quân trong Trung đội. Phủ Trì xa trung tâm xã, đường hẹp như lối trâu lên rừng nên phải đi bộ mất cả tiếng đồng hồ. Trước làm cán bộ quân sự thôn được mang súng, đeo xà-cột, hô khẩu lệnh oang oang nhưng toàn ăn cơm nhà đi huấn luyện dân quân, tập huấn ngoài huyện, dưới tỉnh. Vậy mà người thân của tôi luôn động viên hoàn thành công việc xã hội…
Với vai trò làThôn đội trưởng, trong gần 30 năm qua, ông Hiệu đã lãnh đạo lực lượng dân quân địa phương hoàn thành công tác huấn luyện hàng năm, tham gia diễn tập ZT, cứu hộ cứu nạn. Lực lượng dân quân khu Phủ Trì dưới sự lãnh đạo của Thôn đội trưởng Tô Đình Hiệu đã phối hợp với lực lượng công an địa phương và nhân dân các xóm tham gia chữa cháy hàng chục vụ cháy rừng không chỉ ở xóm Làng Hang mà cả ở các địa phương khác trong xã… Khu Phủ Trì giáp ranh với huyện Bắc Sơn (Lạng Sơn) nên có thời điểm xuất hiện tệ nạn xã hội, mất an ninh trật tự, ông Hiệu đã tham mưu với chính quyền địa phương, phối hợp lực lượng công an viên đẩy mạnh công tác tuần tra vào ban đêm để giữ gìn an ninh trật tự. Kẻ xấu thấy lực lượng dân quân, công an viên hoạt động tích cực nên không dám manh động, lẩn trốn đi nơi khác…
Ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số kinh tế còn nhiều khó khăn, nhận thức của người dân chưa cao nên để làm tốt công tác quân sự tại địa phương, mỗi mùa tuyển quân, ông Hiệu thường nghiên cứu kỹ các văn bản quy định của pháp luật về công tác quân sự địa phương để từ đó tuyên truyền đến các gia đình có người thân trong độ tuổi tham gia nghĩa vụ quân sự. Qua đó, địa bàn ông Hiệu phụ trách luôn đạt chỉ tiêu khám tuyển, tham gia nghĩa vụ quân sự, những tân binh là người Phủ Trì đều gương mẫu, trách nhiệm khi huấn luyện, khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự đều là công dân gương mẫu, nguồn cán bộ cho cơ sở. Với sự năng nổ, nhiệt tình trong công tác, ông được chính quyền địa phương giao nhiệm vụ làm Quân báo Nhân dân để nắm bắt tình hình an ninh trật tự trên địa bàn.
Khó khăn, vất vả nhất đối với vợ chồng ông Hiệu là thời điểm năm 1992, con gái đầu lòng ra đời, nhưng lại bị dị tật ở chân. Từ khi con gái học lớp 3, ông Hiệu phải cõng con xuống thành phố Thái Nguyên tìm trường dành cho trẻ khuyết tật để được học. Từ đó, mỗi tháng ông lại đi bộ ra trung tâm xã, bắt xe ôm ra thị trấn Đình Cả, lên xe khách xuống thăm con. Kinh tế túng thiếu, cuộc sống vất vả như thế nhưng ông Hiệu không hề bỏ bê công việc. Anh Đặng Mạnh Hà, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Quân sự xã Phương Giao cho biết: Nay dù đã cao tuổi, nhưng ông Hiệu vẫn rất năng động trong công tác xã hội và phát triển kinh tế gia đình. Hằng tháng, ông Hiệu đều ra báo cáo công tác, chủ động nắm bắt thông tin tại khu vực mình được phân công và sẵn sàng làm nhiệm vụ khi có công việc đột xuất.
Nhiều lần ông Tô Đình Hiệu có nguyện vọng giao lại công việc Thôn đội trưởng cho những người trẻ hơn, song chính quyền địa phương, Ban Công tác Mặt trận xóm vẫn động viên ông tiếp tục công việc. Bởi ông Hiệu có nhiều kinh nghiệm công tác quân sự địa phương và luôn được bà con trong xóm tin tưởng…