Để xã hội ổn định, quyền lợi của mọi công dân được bảo đảm, MTTQ và các đoàn thể chính trị xã hội đã tăng cường các hoạt động giám sát, phản biện xã hội, góp phần xây dựng và thực hiện đúng các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Ông Đàm Quang Tuyến, Trưởng Ban Dân chủ pháp luật (Ủy ban MTTQ tỉnh) cho biết: Thông qua hoạt động giám sát, những sai sót, khuyết điểm, yếu kém trong quá trình triển khai, thực hiện các chương trình kinh tế, văn hóa, xã hội trên địa bàn tỉnh được kịp thời phát hiện, yêu cầu các cơ quan chức năng liên quan điều chỉnh, thực hiện đúng theo quy định của Nhà nước. Cũng qua giám sát, chúng tôi phát hiện được có một số chính sách của Nhà nước đang triển khai thực hiện không còn phù hợp với cuộc sống thực tế, để từ đó có cơ sở đề nghị các cấp, ngành chức năng sửa đổi, bổ sung. Đồng thời thông qua hoạt động giám sát, Đoàn công tác phát hiện, phổ biến những nhân tố mới, những mặt tích cực; phát huy quyền làm chủ của nhân dân, góp phần xây dựng Đảng, Nhà nước trong sạch, vững mạnh.
Từ nhiều năm nay MTTQ và các đoàn thể chính trị xã hội đã thường xuyên tổ chức các đợt giám sát, phản biện xã hội, trong đó có giám sát trực tiếp và giám sát gián tiếp. Giám sát gián tiếp thông qua văn bản báo cáo do cơ sở gửi về; giám sát trực tiếp là việc thành lập đoàn về kiểm tra thực tế tại cơ sở. Để tránh phiền phức cho đơn vị được giám sát, Ủy ban MTTQ tỉnh chủ động lên kế hoạch giám sát, nội dung đợt giám sát để cơ sở chuẩn bị. Như đợt giám sát trực tiếp được tổ chức vào tháng 5-2018, tại các huyện Đại Từ, Đồng Hỷ, Võ Nhai. Nội dung đợt giám sát này tập trung vào công tác chỉ đạo, phối hợp tổ chức triển khai thực hiện giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới. Thông qua giám sát, Đoàn công tác do MTTQ tỉnh chủ trì nắm bắt được những kết quả đạt được cũng như một số tồn tại, vướng mắc để kiến nghị, đề xuất với Trung ương, địa phương về một số giải pháp thực hiện hiệu quả công tác giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh trong những năm tiếp theo.
Nhằm hạn chế thấp nhất hiện tượng “thổi phồng thành tích”, báo cáo thiếu trung thực, MTTQ cùng các thành viên Đoàn trực tiếp đến tại một số hộ gia đình bất kỳ, nên việc giám sát luôn có được kết quả khách quanh nhất. Ông Lê Huy Thăng, Trưởng Ban Phong trào (Ủy ban MTTQ tỉnh) cho biết: Thực hiện kế hoạch giám sát năm 2018, trong quý III, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh đã hoàn thành việc tổng hợp báo cáo kết quả giám sát thực hiện các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất cho các hộ nghèo, cận nghèo vùng dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2016 - 2017 trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên; hiện nay, đang triển khai giám sát việc thực hiện các kiến nghị sau giám sát của Ủy ban MTTQ tỉnh trong các năm 2015 và 2016 tại các địa phương, đơn vị đã được giám sát.
Ngoài ra, Ủy ban MTTQ tỉnh còn chủ động tham gia với Thường trực HĐND tỉnh, các ban HĐND tỉnh và các cơ quan chức năng giám sát, kiểm tra, kiểm sát theo chuyên đề tại các sở, ngành, địa phương.
Các đợt giám sát, phản biện xã hội thể hiện được vai trò, nhiệm vụ của MTTQ các cấp trong tập hợp xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc; đồng thời thể hiện cho ý chí nguyện vọng, phát huy quyền làm chủ của nhân dân; tuyên truyền, động viên nhân dân thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. Các đợt giám sát được MTTQ hướng đến những lĩnh vực mà người dân quan tâm, bức xúc, như ô nhiễm môi trường, tranh chấp đất đai, khai thác tài nguyên khoáng sản và hiện tượng cán bộ công sở “hành dân là chính”.
Quá trình giám sát, MTTQ luôn nhận được sự quan tâm phối hợp của các sở, ngành tham gia. Trong thời gian thực hiện giám sát, MTTQ các cấp phát hiện nhiều tồn tại, hạn chế, từ đó giúp cơ sở được giám sát có hướng khắc phục, bảo đảm được lợi ích của mình và người dân. Để các ý kiến, kiến nghị do MTTQ đề xuất, góp ý được cơ sở tiếp thu, khắc phục, điều chỉnh đúng quy định luật pháp quy định, UBND tỉnh đã quan tâm chỉ đạo đơn vị được giám sát nghiêm túc tiếp thu, trả lời các ý kiến, kiến nghị của MTTQ.
Với MTTQ cấp huyện và cấp xã, trong thời gian 3 năm gần đây cũng đã thực hiện được gần 1.000 cuộc giám sát về công tác bầu cử, phục vụ bầu cử và giám sát việc giải quyết các ý kiến, kiến nghị của nhân dân, về giải quyết việc làm, an toàn vệ sinh thực phẩm, giải quyết các thủ tục hành chính trong cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, về thực hiện quy chế dân chủ; chế độ chính sách đối với người có công; công tác quản lý sử dụng quỹ nhân dân đóng góp...
Cùng thực hiện giám sát, MTTQ các cấp tích cực tổ chức các hoạt động phản biện xã hội, như việc tổ chức các hội nghị lấy ý kiến sửa đổi, bổ sung Bộ luật Dân sự; Bộ luật Hình sự... Ngoài ra, MTTQ tỉnh chủ động tham gia góp ý đối với các dự thảo Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo; Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng Nhân dân; Luật An toàn, vệ sinh lao động; Luật Tổ chức chính quyền địa phương; Luật MTTQ Việt Nam...
Riêng quý III/2018, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh phối hợp với Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh xây dựng kế hoạch tổ chức 8 cuộc tiếp xúc cử tri với đại biểu Quốc hội sau kỳ họp thứ năm, Quốc hội khóa XIV, có 1.220 cử tri tham dự với 38 lượt ý kiến, kiến nghị; tổ chức 92 cuộc tiếp xúc cử tri với đại biểu HĐND tỉnh trước và sau kỳ họp thứ 7, HĐND tỉnh khóa XIII, có 9.377 cử tri tham dự với 932 ý kiến, kiến nghị; tham gia đóng góp ý kiến vào dự thảo Dự án Luật Cảnh sát biển Việt Nam, dự thảo Luật Đặc xá (sửa đổi) và các báo cáo, tờ trình của Thường trực HĐND và UBND tỉnh…
Ủy ban MTTQ các cấp duy trì việc tiếp công dân, tiếp nhận đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân và chuyển đến các cơ quan có thẩm quyền giải quyết đồng thời giám sát việc trả lời đơn thư của công dân của các cơ quan chức năng. Trong quý III, Ủy ban MTTQ tỉnh đã tiếp 3 lượt công dân, tiếp nhận 16 đơn, chuyển 8 đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân đến cơ quan chức năng có thẩm quyền xem xét giải quyết.
Hoạt động giám sát, phản biện của MTTQ các cấp thể hiện rõ vai trò, nhiệm vụ quan trọng của MTTQ trong việc tập hợp xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Thể hiện cho ý chí nguyện vọng, phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Đồng thời, qua hoạt động này đã góp phần tuyên truyền, động viên nhân dân yên tâm, tin tưởng vào sự đổi mới của Đảng.