Cách đây 61 năm, ngày 16/10/1948, tại đồi Pụ Miếu, thôn Phủng Hiển, xã Điềm Mặc (Định Hóa), đồng chí Trường Chinh - Tổng Bí thư BCH Trung ương Đảng đã ký quyết nghị số 29-QN/TW của Ban Thường vụ Trung ương Đảng khóa I thành lập Ban Kiểm tra Trung ương - cơ quan kiểm tra chuyên trách đầu tiên của Đảng do đồng chí Trần Đăng Ninh - Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng làm Trưởng ban.
Đây là sự kiện quan trọng đánh dấu sự ra đời của Ngành Kiểm tra Đảng. Thật vinh dự và tự hào đối với tỉnh Thái Nguyên là nơi được đón nhận sự ra đời của Ngành Kiểm tra Đảng và nhiều bộ, ngành, cơ quan Trung ương; được Trung ương Đảng, Bác Hồ và Chính phủ chọn là nơi xây dựng căn cứ địa cách mạng, là Trung tâm thủ đô kháng chiến của cả nước trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.
Phát huy truyền thống trên quê hương cách mạng, trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, trực tiếp của Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh và Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, sự chỉ đạo của Uỷ ban Kiểm tra (UBKT) Trung ương, Ngành Kiểm tra Đảng Thái Nguyên đã từng bước trưởng thành về mọi mặt, khắc phục mọi khó khăn, thử thách, giữ vững bản lĩnh chính trị, trung thành tuyệt đối với Đảng, phấn đấu vươn lên thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ do Điều lệ Đảng quy định và nhiệm vụ cấp uỷ giao, góp phần xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh; củng cố lòng tin của nhân dân với Đảng, góp phần tích cực vào sự nghiệp cách mạng của Đảng qua các thời kỳ.
Ngay từ đầu nhiệm kỳ, UBKT Tỉnh uỷ đã tham mưu dây dựng và ban hành chương trình kiểm tra toàn khóa của Ban thường vụ Tỉnh uỷ; bổ sung nhiệm vụ giám sát vào chương trình kiểm tra toàn khóa của Ban thường vụ Tỉnh uỷ, quy chế làm việc của Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh và quy chế phối hợp giữa UBKT Tỉnh uỷ với văn phòng Tỉnh uỷ, các ban của Tỉnh uỷ và các ngành trong khối nội chính. Đồng thời hàng năm Uỷ ban kiểm tra Tỉnh uỷ còn tham mưu xây dựng và ban hành chương trình kiểm tra, giám sát của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ và UBKT Tỉnh uỷ; tham mưu xây dựng kế hoạch kiểm tra theo chương trình kiểm tra của Bộ chính trị, Ban Bí thư và của Tỉnh uỷ. Tổ chức thực hiện các cuộc kiểm tra, giám sát của UBKT Tỉnh uỷ theo Điều 32 Điều lệ Đảng quy định.
Từ đầu nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII đến nay, UBKT Tỉnh uỷ đã và đang tham mưu thực hiện 17 cuộc kiểm tra theo chương trình của Bộ Chính trị, Ban Bí thư. 5 cuộc kiểm tra và 6 cuộc giám sát theo chuyên đề theo chương trình kiểm tra, giám sát của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ. Về thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát theo quy định của Điều lệ Đảng, UBKT các cấp đã kiểm tra 504 đảng viên (kể cả cấp uỷ viên cùng cấp) và 118 tổ chức đảng khi có dấu hiệu vi phạm (DHVP). Qua các cuộc kiểm tra khi có DHVP năm 2009 đã thu hồi về ngân sách Nhà nước hơn 600 triệu đồng. Kiểm tra 2.336 lượt tổ chức đảng cấp dưới thực hiện nhiệm vụ kiểm tra; kiểm tra 588 lượt tổ chức đảng cấp dưới về thi hành kỷ luật trong Đảng; kiểm tra 1.237 đảng viên. Qua kiểm tra đã kết luận 62 tổ chức đảng và 974 đảng viên có vi phạm nhưng chưa đến mức phải xử lý kỷ luật, truy thu gần 50 triệu đồng.
Về giải quyết tố cáo, UBKT các cấp đã xem xét, giải quyết 26/26 tổ chức đảng; đã kết luận 13 tổ chức đảng có vi phạm, 1 tổ chức đảng phải áp dụng hình thức kỷ luật. Số đảng viên bị tố cáo phải giải quyết là 287 trường hợp, đã giải quyết 280 trường hợp, kết luận có 55 trường hợp có vi phạm, phải xử lý kỷ luật 46 trường hợp. UBKT các cấp đã giải quyết khiếu nại kỷ luật đảng 26 trường hợp, đã giải quyết và chuẩn y hình thức kỷ luật 18 trường hợp, thay đổi hình thức 5 trường hợp, 3 trường hợp đang giải quyết theo thẩm quyền.
Sau mỗi cuộc kiểm tra, UBKT các cấp đều có thông báo kết luận kiểm tra đến đối tượng được kiểm tra, đồng thời tiến hành phúc tra hoặc giám sát theo chuyên đề việc thực hiện kết luận sau kiểm tra, nhằm giúp đối tượng được kiểm tra phát huy được ưu điểm, khắc phục những nhược điểm. Qua kiểm tra đã góp phần củng cố tổ chức đảng, ngăn ngừa các sai phạm lớn có thể xảy ra đối với đảng viên và tổ chức đảng, kiên quyết xử lý nghiêm những đảng viên và tổ chức đảng có vi phạm, giữ vững kỷ cương, kỷ luật trong Đảng, xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh toàn diện trong nhiều năm liên tục.
Nhằm phục vụ có hiệu quả đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII, Đại họi đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng, UBKT các cấp trong Đảng bộ tỉnh tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm chính sau: Tổ chức thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ do Điều lệ Đảng quy định, trong đó tập trung vào việc giải quyết đơn thư tố cáo, trọng tâm là cán bộ, đảng viên dự kiến tham gia cấp uỷ các cấp nhiệm kỳ 2010-2015. Tăng cường nhiệm vụ giám sát, phục vụ cho việc nhận xét đánh giá cán bộ, chủ động phát hiện, nắm tình hình tập trung vào cán bộ, đảng viên là cấp uỷ viên, cán bộ thuộc diện cấp uỷ cấp mình quản lý, cán bộ chủ chốt dự nguồn cấp uỷ các cấp, nắm chắc tỉnh hình công tác tổ chức đảng và đảng viên để kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm theo tinh thần Chỉ thị 37-CT/TW ngày 4-8-2009 của Bộ Chính trị "Tập trung giải quyết những vấn đề tồn đọng, bức xúc mà cán bộ, đảng viên quan tâm".
Xử lý kỷ luật và tham mưu giúp cấp uỷ xử lý kịp thời các trường hợp vi phạm. Tăng cường phúc tra, giám sát việc thực hiện kết luận sau kiểm tra. Kiểm tra việc hoàn thành các mục tiêu kinh tế - xã hội, các chương trình, đề án, công trình trọng điểm đã đề ra, phục vụ cho việc xây dựng báo cáo chính trị của Đại hội Đảng bộ các cấp. Chủ động giúp cấp uỷ thực hiện chương trình, kế hoạch kiểm tra, nhất là kiểm tra theo chuyên đề của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và của Tỉnh uỷ; Tham mưu tốt về công tác chuẩn bị thẩm định nhân sự phục vụ Đại hội Đảng các cấp, tổ chức tổng kết nhiệm kỳ theo hướng dẫn của UBKT Trung ương.
Tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước trong Ngành Kiểm tra, giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống, có bản lĩnh, dũng khí của người cán bộ kiểm tra; tích cực "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
