Thái Nguyên là vùng đất có truyền thống văn hóa, lịch sử lâu đời, có vị trí chiến lược quan trọng trong suốt chiều dài dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. Trong bất cứ giai đoạn nào của cách mạng, Nhân dân các dân tộc trong tỉnh luôn nêu cao truyền thống yêu nước, đoàn kết, sắt son, một lòng theo Đảng, theo cách mạng. Trên chặng đường lịch sử vẻ vang, Thái Nguyên luôn được Chủ tịch Hồ Chí Minh dành nhiều tình cảm và sự quan tâm đặc biệt. Những lời dạy của Bác luôn là kim chỉ nam, là niềm tin, động lực để Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh phấn đấu xây dựng, phát triển Thái Nguyên ngày càng giàu đẹp và văn minh.
Nằm liền kề Thủ đô Hà Nội, là “phên dậu phía Bắc của kinh thành Thăng Long”, Thái Nguyên có diện tích tự nhiên trên 3.500 km2; dân số trên 1,3 triệu người, trong đó người dân tộc thiểu số chiếm gần 30% dân số. Thái Nguyên là một trong những trung tâm đào tạo lớn của cả nước với hàng trăm nghìn học sinh, sinh viên trong và ngoài nước; là trung tâm chăm sóc sức khỏe Nhân dân của khu vực với Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên, 25 bệnh viện và trung tâm y tế trực thuộc tỉnh. Trên địa bàn tỉnh có trên 800 di tích được kiểm kê, trong đó có Di tích Quốc gia đặc biệt ATK Định Hoá; có nhiều khu, cụm công nghiệp lớn như khu công nghiệp Yên Bình, Sông Công I, Sông Công II, Điềm Thụy, Nam Phổ Yên. Thái Nguyên cũng là một địa bàn chiến lược về quốc phòng, là nơi đóng trụ sở Bộ Tư lệnh, cùng nhiều cơ quan khác của Quân khu 1.
Trải qua hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước, Thái Nguyên tự hào là vùng đất ghi dấu nhiều sự kiện lịch sử quan trọng, những chiến công oanh liệt, gắn với tên đất, tên người Thái Nguyên như: Lý Bí (Lý Nam Đế), Dương Tự Minh, Lưu Nhân Chú, Đỗ Cận… đã đi vào lịch sử vẻ vang của dân tộc. Trong lịch sử đấu tranh cách mạng và kháng chiến của Nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng, Thái Nguyên là một bộ phận của căn cứ địa Việt Bắc oai hùng; trở thành ATK đảm bảo cho Bác Hồ, các cơ quan Trung ương của Đảng và Chính phủ đứng chân lãnh đạo, chỉ đạo phong trào cách mạng trên cả nước. Tại đây, nhiều quyết sách quan trọng liên quan đến vận mệnh dân tộc đã được ban hành. Đặc biệt, ngày 6/12/1953, tại ATK Định Hóa, Bộ Chính trị đã quyết định mở Chiến dịch Điện Biên Phủ, làm nên chiến thắng “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, kết thúc chín năm kháng chiến trường kỳ, gian khổ. Và cũng chính nơi đây, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” làm kim chỉ nam cho mọi hành động của cán bộ, đảng viên và đến nay vẫn còn nguyên giá trị. Đó là những minh chứng cụ thể cho vị thế quan trọng của vùng đất Thái Nguyên.
Chủ tịch Hồ Chí Minh, Người luôn dành tình cảm gắn bó và sự quan tâm đặc biệt với tỉnh Thái Nguyên. Bác đã ở và làm việc tại ATK Định Hóa lãnh đạo đất nước trong chín năm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Từ khi Trung ương Đảng và Chính phủ chuyển về Hà Nội, Bác đã 7 lần trở lại thăm hỏi đồng bào, Nhân dân các dân tộc tỉnh nhà. Trong những lần về thăm, Bác đã đi nhiều nơi, căn dặn nhiều điều mà đến hôm nay, những lời dạy của Bác vẫn âm vang trên Thủ đô gió ngàn, trở thành niềm vinh dự, tự hào, nguồn cổ vũ tinh thần to lớn đối với Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc Thái Nguyên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm Lò cao, Khu Gang thép Thái Nguyên ngày 1/1/1964. Ảnh: T.L
Bác nói: “…Tỉnh ta sẵn có truyền thống cách mạng vẻ vang, có tài nguyên phong phú, có nông nghiệp hợp tác hoá, có thủ công nghiệp, công nghiệp nhẹ và công nghiệp nặng. Đồng bào các dân tộc sẵn có đức tính cần cù. Nói tóm lại, tỉnh ta có nhiều điều kiện rất thuận lợi, toàn thể đồng bào và cán bộ phải ra sức làm cho Thái Nguyên trở nên một trong những tỉnh giàu có, phồn thịnh nhất ở miền Bắc nước ta” (Trích “Bài nói với đồng bào tỉnh Thái Nguyên và công nhân Khu gang thép ngày 1/1/1964”, Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000, t. 11, tr. 193-194). Những lời dặn dò, động viên, nhắc nhở của Bác đã tiếp thêm sức mạnh cho Thái Nguyên vươn mình phát triển trong thời đại mới và được hiện thực hoá từ trong mỗi việc làm, mỗi công trình, mỗi thành tựu mà tỉnh đạt được qua các nhiệm kỳ.
Khắc ghi lời dạy của Bác, phát huy truyền thống của quê hương cách mạng, Đảng bộ và Nhân dân các dân tộc tỉnh Thái Nguyên luôn đoàn kết, sáng tạo, giữ vững niềm tin theo Đảng, vượt qua khó khăn, thách thức, phấn đấu đạt được nhiều thành tựu quan trọng trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Từ một tỉnh nghèo, kinh tế chậm phát triển, Thái Nguyên đã vươn lên trở thành một trong những tỉnh có bước phát triển nhanh trong khu vực và cả nước.
Trong 5 năm trở lại đây, kinh tế - xã hội của tỉnh liên tục phát triển. Nền kinh tế duy trì đà tăng trưởng trên 10%/năm; các chỉ tiêu đều đạt và vượt so với Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2015-2020 đề ra; cơ cấu kinh tế chuyển dịch nhanh và bứt phá ở khu vực công nghiệp. Thu ngân sách Nhà nước năm 2020 đạt trên 15.600 tỷ đồng, gấp 2,1 lần so với năm 2015. Môi trường đầu tư, năng lực cạnh tranh và thu hút đầu tư có nhiều chuyển biến tích cực; giai đoạn 2016-2020, tổng vốn đầu tư toàn xã hội đã thực hiện trên địa bàn tỉnh đạt 238 nghìn tỷ đồng; thu hút đầu tư nước ngoài đạt trên 90 dự án và là một trong 4 tỉnh có giá trị xuất khẩu cao nhất cả nước.
Năm 2020, Thái Nguyên đạt chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh (PAPI) xếp thứ 3/63 tỉnh, thành phố trên cả nước; chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) xếp thứ 11/63 tỉnh, thành phố của cả nước và là địa phương dẫn đầu trong khu vực miền núi phía Bắc. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được quan tâm đầu tư nâng cấp. Diện mạo của tỉnh từ thành thị đến nông thôn có nhiều khởi sắc; tỷ lệ đô thị hóa đạt trên 32%; toàn tỉnh có 108 xã đạt chuẩn nông thôn mới, không còn xã dưới 10 tiêu chí và 3/9 đơn vị cấp huyện hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới.
Công tác an sinh xã hội được quan tâm, đời sống của Nhân dân ngày càng được cải thiện và nâng cao. Tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh bình quân giảm 2,06%/năm, năm 2020 tỷ lệ hộ nghèo còn 2,82%; phong trào thi đua “Thái Nguyên chung tay vì người nghèo, không để ai bị bỏ lại phía sau” được các cấp, ngành, cộng đồng và Nhân dân tích cực hưởng ứng. Các chính sách bảo trợ xã hội, bảo vệ, chăm sóc trẻ em và bình đẳng giới được quan tâm thực hiện tốt. Hệ thống giáo dục và đào tạo ngày càng phát triển; 100% đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục đạt chuẩn trở lên; phát triển giáo dục - đào tạo vùng dân tộc thiểu số, miền núi và xóa toàn bộ phòng học tạm trên địa bàn tỉnh. Công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe Nhân dân, giám sát, phòng, chống dịch bệnh được coi trọng và có nhiều tiến bộ; tập trung phát triển y tế chuyên sâu. Phát triển văn hoá, thể dục, thể thao, thông tin và truyền thông, khoa học công nghệ tiếp tục có chuyển biến tích cực. Quốc phòng, quân sự địa phương, an ninh chính trị được bảo đảm; trật tự, an toàn xã hội được giữ vững, ổn định, tạo điều kiện thuận lợi phát triển kinh tế - xã hội.
Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị của Đảng bộ tỉnh ngày càng được tăng cường và có nhiều chuyển biển mạnh mẽ. Trong đó, đặc biệt coi trọng công tác chính trị tư tưởng; triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, tạo sự đồng thuận, củng cố niềm tin của Nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng; phát huy dân chủ, trách nhiệm nêu gương của đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu. Thực hiện đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của các cơ quan trong hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả gắn với cơ cấu lại đội ngũ cán bộ và tinh giản biên chế theo Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6, khóa XII và Nghị quyết số 39-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa XI bước đầu đạt được kết quả tích cực: giảm 30 đầu mối trực thuộc các sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh; 99 đầu mối đơn vị sự nghiệp công lập và giảm gần 200 cán bộ lãnh đạo, quản lý từ cấp phòng và tương đương trở lên; giảm số biên chế và số người hưởng lương ngân sách Nhà nước so với nhiệm kỳ trước theo quy định nhưng vẫn bảo đảm hiệu quả hoạt động của cơ quan, đơn vị. Chỉ đạo thực hiện nghiêm công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật Đảng. Không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác dân vận. Nâng cao vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương trong phòng, chống tham nhũng; tạo được niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, chính quyền các cấp.
Thực hiện chỉ thị của Trung ương về học tập và làm theo Bác, những năm qua, Thái Nguyên đã có hàng nghìn tập thể, cá nhân tiêu biểu, xuất sắc thực hiện tốt việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; nhiều tấm gương, điển hình, mô hình sáng tạo, hiệu quả trên các ngành, lĩnh vực đã và đang tạo ra sức lan tỏa rộng rãi, góp phần cổ vũ, động viên đông đảo các tầng lớp Nhân dân cùng nỗ lực, phấn đấu đóng góp xây dựng quê hương Thái Nguyên ngày càng giàu đẹp. Mỗi tập thể, cá nhân học tập và làm theo Bác một cách khác nhau nhưng tựu trung lại đều hướng đến chân, thiện, mỹ. Đó là tinh thần tự lực cánh sinh; sự năng động, sáng tạo, tâm huyết, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; là thái độ sống yêu thương con người; là tinh thần, khát vọng phát triển quê hương, đất nước phồn vinh, hạnh phúc.
Những thành quả đạt được đã khẳng định sự trưởng thành về mọi mặt của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân trong tỉnh; đó cũng chính là nền tảng, tiền đề vững chắc để Thái Nguyên tiếp tục vươn lên mạnh mẽ hơn, phấn đấu trở thành một trong những trung tâm kinh tế công nghiệp hiện đại của khu vực trung du, miền núi phía Bắc và vùng Thủ đô Hà Nội vào năm 2030 như mục tiêu Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XX, nhiệm kỳ 2020-2025 đã đề ra.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, Thái Nguyên xác định một số định hướng lớn: Tập trung phát triển cơ sở hạ tầng tại khu vực phía Nam; ưu tiên đầu tư giải phóng mặt bằng tạo quỹ đất thu hút các nhà đầu tư; phát triển hạ tầng giao thông và khu công nghiệp gắn kết với sự phát triển của vùng Thủ đô Hà Nội. Chú trọng phát triển khu vực kinh tế tư nhân, công nghệ cao; khuyến khích hình thành những cụm ngành, cụm sản xuất có sự tương quan trong cùng lĩnh vực làm tiền đề, cơ sở kết nối chuỗi sản xuất, chuỗi sản phẩm, chuỗi giá trị nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.
Nâng cao năng lực, hiệu quả của bộ máy hành chính các cấp; đẩy mạnh cải cách các thủ tục hành chính hướng tới sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp; tập trung rèn luyện kỹ năng chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, công chức, đặc biệt là đạo đức công vụ. Quan tâm phát triển nguồn nhân lực địa phương, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao; phát huy các lợi thế, thành quả, cơ hội của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư gắn với tiềm năng, thế mạnh của các trường đại học, trung tâm nghiên cứu khoa học, y tế trên địa bàn tỉnh; nâng cao năng lực cạnh tranh của tỉnh; đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi số, xây dựng chính quyền điện tử.
Đặc biệt quan tâm chương trình xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào các dân tộc thiểu số; phát triển tiềm năng du lịch, nông nghiệp công nghệ cao, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo giữa các vùng dân cư trên địa bàn tỉnh.
Năm xưa, Thái Nguyên là “Thủ đô kháng chiến”, hậu phương vững chắc cho tiền tuyến “thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”. Ngày nay, Thái Nguyên tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; phát huy truyền thống của quê hương cách mạng và thành quả sau 35 năm đổi mới, quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XX; đoàn kết, phấn đấu xây dựng quê hương ngày càng phát triển, “trở nên một trong những tỉnh giàu có, phồn thịnh nhất ở miền Bắc nước ta” như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn khi Người về thăm Thái Nguyên, ngày 01/01/1964./.
,