Đó là khẳng định của Chánh án Toà án Nhân dân tối cao Trương Hoà Bình tại phiên chất vấn của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội sáng ngày 22/3 tại phiên họp thứ 16 của đơn vị này.
Tại buổi chất vấn, trả lời câu hỏi của các đại biểu về việc thời gian qua số vụ án liên quan đến tham nhũng đưa ra xét xử còn ít, tỷ lệ số vụ tuyên án treo cao so với các loại tội phạm khác, gây hoài nghi trong dư luận xã hội cho rằng có hiện tượng "chạy án"; trách nhiệm của Toà án nhân dân tối cao trong việc giám sát như thế nào?, Chánh án Toà án nhân dân tối cao Trương Hoà Bình cho biết, tại phiên họp thứ 4 của Quốc hội ông đã báo cáo về việc này. Hiện việc xét xử của toà án, chất lượng xét xử thống kê qua hàng năm tỷ lệ chất lượng xét xử có tăng lên. Tuy nhiên, vẫn còn những vụ án, nhất là án tham nhũng cũng có dư luận đánh giá.
Theo Chánh án Toà án nhân dân tối cao, việc số vụ án liên quan đến tham nhũng được đưa ra xét xử ít là do toà án chỉ xét xử những vụ án Viện Kiểm sát đưa ra truy tố cho nên việc đưa ra xét xử ít liên quan đến trách nhiệm của công tố Viện kiểm sát. Còn số vụ án được hưởng án treo cao hiện đang giảm rất nhiều. Tại một số địa phương trước đây cho hưởng án treo cao nay cũng đã giảm.
Ông Chánh án Toà án nhân dân tối cao cho biết, trước việc thời gian vừa qua toà án áp dụng án treo nhiều, Chánh án Toà án nhân dân tối cao đã ra nghị quyết kiểm tra suốt 3 năm qua và hàng năm đều tiến hành nhiều đợt thanh tra nên việc áp dụng cho hưởng án treo ở các vụ án tham nhũng đã giảm mạnh.
Ông Chánh án Toà án nhân dân tối cao cho biết, thực tế, số đối tượng bị cáo chủ mưu cầm đầu chỉ có một số còn số thừa hành chiếm số đông cho nên việc xét xử với những trường hợp này, toà án đều phải vận dụng chính sách hình sự để nghiêm trị người cầm đầu, xử đúng pháp luật; đồng thời có áp dụng khoan hồng với những người tự thú, thành thật khai báo và tự giác khắc phục hậu quả…
Việc tuyên án treo là chế định được quy định trong Pháp luật Hình sự của nước ta. Đây là biện pháp miễn tội có điều kiện và toà án căn cứ vào quy định đó của pháp luật để áp dụng. Qua kiểm tra hầu hết các trường hợp được áp dụng án treo là đúng quy định của pháp luật, cũng có một số không đúng và đã xử tái phúc thẩm để xét xử lại.
“Còn vấn đề dư luận hoài nghi có tiêu cực chạy án?, chúng tôi không loại trừ có tiêu cực trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử các vụ án liên quan đến tham nhũng. Toà án Nhân dân tối cao cảm ơn đồng bào cử tri, mặt trận và đoàn thể quan tâm phản ánh đến toà án. Những trường hợp có dấu hiệu vi phạm, lãnh đạo Toà án Nhân dân tối cao kiên quyết xử lý nghiêm đến nơi đến trốn. Đồng thời, sẽ tiếp tục phối hợp với các ngành kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm…”, ông Bình cho biết.
Số vụ án chậm đưa ra xét xử quá nhiều do không đủ thời gian
Tại phiên chất vấn, trả lời câu hỏi của các đại biểu, đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh về số vụ đơn khiếu nại giám đốc thẩm, tái phúc thẩm với các vụ án dân sự diễn biến phức tạp, kéo dài, chậm xử lý, Chánh án Toà án Nhân dân tối cao cho biết, trong thực tế số đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái phúc thẩm với các vụ án dân sự chiếm tỷ lệ cao. Khi Toà án nhân dân tối cao nhận được đơn thì theo quy định của pháp luật, toà án phải thụ lý tất cả các đơn này và giải quyết.
Số đơn tồn đọng nhiều có lý do, chất lượng xét xử cũng có nhưng cũng có lý do, quy định của pháp luật của chúng ta quá mở. Chưa có quy định xét xử đến mức nào thì huỷ đơn, trường hợp nào thì tiếp tục xử lý và xét xử.
Hơn nữa, sở dĩ nhiều vụ án kéo dài nhiều năm chậm xử lý, theo quy định của pháp luật việc xem lại một vụ án trong thời gian phúc thẩm thường là 3 năm và toà án cố gắng thực hiện trong thời gian đó.
“Cũng có một số vụ án bức xúc nên khi nhận được đơn, có “cảm hứng”, toà án cho xem xét giải quyết ngay nên có một số trường hợp được đưa ra xét xử ngay. Còn lại đều giải quyết theo trình tự theo quy định của pháp luật”, ông Chánh án Toà án Nhân dân tối cao giải thích về một số vụ án được đưa ra xét xử lại ngay trong khi nhiều vụ khác thì bị đình lại.
Theo ông Bình, Toà án nhân dân tối cao hiện nay mỗi năm chỉ xem xét được 200 vụ án giám đốc thẩm, tái phúc thẩm nhưng số đơn kháng nghị lên đến từ 300-400 cho nên dẫn đến tình trạng không đủ thời gian giải quyết.
“Chúng tôi đề ra giải pháp Hội đồng xét xử tăng cường họp, làm việc cả ngày thứ 7 để tăng cường xử lý. Tuy nhiên, giải pháp lâu dài để giải quyết tình trạng này là phải tăng cường nâng cao chất lượng các vụ án xét xử và hoàn thiện các quy định của pháp luật cho chặt chẽ hơn”, ông Bình nói.
Theo ông Chánh án Toà án nhân dân tối cao, để xảy ra việc tồn đọng các vụ án chậm đưa ra xét xử, Toà án Nhân dân tối cao có trách nhiệm trong vấn đề này. Đơn vị này sẽ cố gắng trong thời gian tới để giải quyết, tuy nhiên hiện không đủ thời gian cho nên phải xem xét lại các quy định của pháp luật trong trường hợp này, sửa các quy định khác thì mới giảm bớt tỷ lệ án tồn động, chậm được đưa ra xét xử.
Đề cập đến vấn đề một số vụ án tuyên không rõ ràng, dẫn đến khó thực thi và trách nhiệm của người tuyên án, ông Bình cho biết, theo thống kê năm 2012 có 1.198 trường hợp án tuyên không rõ dẫn đến khó thực thi. Để khắc phục tình trạng này, Chánh án đã ban hành một số công văn để khắc phục hậu quả.
Đây đúng là có vấn đề về chất lượng xét xử. Thường thì án tuyên không rõ có mấy dạng: bản án tuyên không rõ sau đó toà án không giải thích được nên phải kháng nghị để giải quyết lại; bản án tuyên nhưng toà án có thể giải thích được thì toà án phải giải thích còn những bản án đã tuyên rồi không thực hiện được thì có trách nhiệm của Viện kiểm sát.
Cũng trong buổi trả lời chất vấn sáng nay, người đứng đầu Toà án nhân dân tối cao đã thẳng thắn thừa nhận có hiện tượng một số cán bộ toà án nhận tiền của đương sự để chạy án. Đồng thời, hứa sẽ giảm từng năm số vụ án quá hạn để đảm bảo yêu cầu xét xử các vụ án trước Quốc hội. Ông cũng đưa ra nhiều giải pháp để nâng cao chất lượng xét xử các vụ án trong thời gian tới và nâng cao chất lượng của đội ngũ làm công tác xét xử trong ngành toà án.
.jpg?width=300&height=-&type=resize)
