Bộ Chính trị cho ý kiến về việc sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 (khóa X) về nông nghiệp, nông dân, nông thôn

Sáng 14/3, tại Hà Nội, dưới sự chủ trì của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Bộ Chính trị họp cho ý kiến về việc sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 7 (khóa X) về nông nghiệp, nông dân, nông thôn (Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 05/8/2008).    

Chuyển biến tích cực, toàn diện

Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo Sơ kết, Nghị quyết Trung ương 7 (khóa X) về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đã huy động được cả hệ thống chính trị tham gia và được triển khai thực hiện khá đồng bộ, nghiêm túc, sâu rộng; được người dân hưởng ứng tích cực.

Nền nông nghiệp của đất nước tiếp tục phát triển theo hướng đẩy mạnh sản xuất hàng hóa với năng suất và chất lượng ngày càng cao. Trong giai đoạn 2009 – 2013, GDP nông, lâm, thủy sản tăng bình quân 2,9%/năm; kim ngạch xuất khẩu tăng bình quân 15,2%/năm; năm 2013 đạt khoảng 27,5 tỷ USD. Quỹ đất lúa được quản lý chặt chẽ hơn. Trình độ thâm canh hầu hết các loại cây trồng được nâng cao; năng suất, sản lượng nhiều loại cây trồng liên tục tăng lên. Riêng sản lượng lúa tăng 5,4 triệu tấn (14%), cao su tăng 38,4%. Chăn nuôi theo phương thức công nghiệp, bán công nghiệp tiếp tục phát triển. Chăn nuôi trang trại đang từng bước thay thế hình thức chăn nuôi nông hộ nhỏ lẻ. Sản lượng thịt, trứng, sữa đều tăng.

Công tác bảo vệ rừng, trồng rừng có chuyển biến tích cực, độ che phủ rừng tăng; năm 2013 đạt khoảng 41%. Khai thác hải sản tiếp tục được phát triển theo hướng đẩy mạnh đánh bắt xa bờ gắn với bảo vệ chủ quyền quốc gia. Nuôi trồng thủy sản tăng mạnh. Cơ cấu kinh tế nông thôn có bước chuyển biến tích cực theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp, dịch vụ, hiện chiếm 61% cơ cấu.

Kết cấu hạ tầng kinh tế nông thôn tiếp tục được nâng cấp và hoàn thiện, tạo điều kiện cho sản xuất phát triển, bộ mặt nông thôn có nhiều đổi mới. Xây dựng nông thôn mới đã trở thành phong trào mạnh mẽ lan rộng cả nước, đã góp phần thay đổi diện mạo, cải thiện điều kiện sống của dân cư ở nhiều vùng nông thôn.

Thu nhập của đại bộ phận người dân nông thôn tiếp tục được cải thiện; tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh; an sinh xã hội được bảo đảm; các điều kiện về y tế và chăm sóc sức khỏe nhân dân, giáo dục, văn hóa tiếp tục được cải thiện, dân chủ ở cơ sở được phát huy tốt hơn; trong 4 năm 2009 -2013, cả nước đã giải quyết việc làm cho gần 5 triệu lao động nông thôn và gần 14 triệu lao động nông thôn được đào tạo nghề.

Tại buổi làm việc, tập thể Bộ Chính trị, đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương đã thảo luận cho ý kiến về những kết quả đạt được, những hạn chế, vướng mắc; những mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đề ra trong dự thảo báo cáo của Ban Chỉ đạo.

Tiếp tục đẩy mạnh chỉ đạo xây dựng nông nghiệp, nông dân, nông thôn theo hướng hiện đại

Phát biểu Kết luận Hội nghị, thay mặt Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cơ bản nhất trí với báo cáo đánh giá của Ban Chỉ đạo và khẳng định: Việc ban hành Nghị quyết TW 7 (khóa X) về nông nghiệp, nông dân, nông thôn là rất cần thiết, đúng đắn và có ý nghĩa hết sức quan trọng. Nội dung của Nghị quyết rất toàn diện, có tính chiến lược, đột phá; được sự nhất trí cao trong Đảng và cả hệ thống chính trị, sự đồng tình ủng hộ của toàn xã hội. Do đó, Nghị quyết đã đi vào cuộc sống và đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ.

Tuy nhiên, Tổng Bí thư nhận định, sau 5 năm thực hiện Nghị quyết cũng đã bộc lộ một số hạn chế, yếu kém: Tốc độ tăng trưởng của nông nghiệp đang có xu hướng chậm lại. Chất lượng, hiệu quả, khả năng cạnh tranh của nhiều loại sản phẩm hàng hóa còn thấp; quy mô nhỏ lẻ, manh mún, năng suất chưa cao; có một số sản phẩm nông nghiệp đang trong tình trạng khủng hoảng thừa; an toàn thực phẩm vẫn là vấn đề bức xúc; thu nhập và mức sống của khu vực nông thôn còn thấp; tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo vẫn còn cao; hệ thống hạ tầng nông thôn, nhất là các vùng miền núi vẫn còn lạc hậu, chậm được cải thiện; ô nhiễm môi trường ở nông thôn còn chậm được khắc phục và có xu hướng gia tăng; sử dụng tài nguyên đất đai, rừng, biển còn kém hiệu quả...

Về nhiệm vụ từ nay đến năm 2020, Bộ Chính trị cơ bản nhất trí với những mục tiêu, chủ trương, giải pháp đã đề ra. Để thực hiện tốt các mục tiêu đề ra, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng yêu cầu, các cấp, các ngành cần tiếp tục nâng cao nhận thức về vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn trong thời kỳ đẩy mạnh CNH-HĐH đất nước; làm rõ vai trò của nông nghiệp, nông dân, nông thôn; xác định phát triển nông nghiệp là nền tảng then chốt, xây dựng nông thôn mới là căn bản và nông dân là chủ thể; coi đây là những vấn đề chiến lược trong thời kỳ CNH-HĐH đất nước thời gian tới.

Tổng Bí thư nêu rõ, mục tiêu cuối cùng của quá trình phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn là nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân nông thôn thông qua triển khai có hiệu quả nhiệm vụ hiện đại hóa nông nghiệp, phát triển công nghiệp và dịch vụ ở nông thôn theo cơ chế thị trường và sử dụng hiệu quả các nguồn tài nguyên thiên nhiên, nhân lực và nguồn vốn.

Tổng Bí thư yêu cầu phải đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa vào chính mặt trận nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa phải gắn với tái cơ cấu nền nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, gắn với đẩy mạnh phát triển công nghiệp và dịch vụ ở nông thôn. Trong đó, phải xác định cụ thể những lĩnh vực có lợi thế để ưu tiên tập trung thực hiện; đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao ứng dụng khoa học - công nghệ nhằm giải quyết những vấn đề bức thiết trong sản xuất nông nghiệp hướng vào mục tiêu nâng cao giá trị gia tăng, sức cạnh tranh của nông sản, ưu tiên trước hết cho các sản phẩm chủ lực.

Tổng Bí thư nhấn mạnh: Cần có định hướng tổ chức, hình thành và phát triển các khu vực, các vùng sản xuất lớn, công nghệ cao với sự tham gia của các thành phần kinh tế trong và ngoài nước. Trước hết, cần ban hành các luật cần thiết để tạo môi trường minh bạch cho nhà đầu tư lựa chọn lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn; điều chỉnh cơ chế, chính sách theo hướng khuyến khích mạnh mẽ sự tham gia đầu tư của các thành phần kinh tế vào phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới; thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ chế biến, tiêu thụ nông sản, đầu tư vào các ngành nghề sử dụng nhiều lao động địa phương để thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp.

Tổng Bí thư yêu cầu, cần thực hiện tốt công tác quy hoạch, xác định cơ cấu kinh tế từng vùng, từng địa phương cho phù hợp, phát huy được lợi thế của nông nghiệp; bảo đảm làm đồng bộ và có chất lượng các quy hoạch theo ngành sản xuất (chăn nuôi, trồng trọt, lâm nghiệp, ngư nghiệp...), lĩnh vực (đất đai, lao động, dân cư, cơ sở hạ tầng...), quy hoạch các vùng và địa phương; kiên quyết tổ chức thực hiện quản lý nghiêm theo quy hoạch. Trước hết, cần tổ chức thực hiện tốt quy hoạch 3,8 triệu ha đất trồng lúa, nhằm bảo đảm an ninh lương thực lâu dài cho đất nước. Xác định rõ và tổ chức thực hiện tốt các biện pháp phát triển nông nghiệp, kinh tế nông thôn, nhất là việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế phù hợp với từng vùng, miền và địa phương để phát huy tối đa lợi thế của nền nông nghiệp nhiệt đới gắn với các hình thức tổ chức sản xuất phù hợp, hướng tới mục tiêu xây dựng nền nông nghiệp phát triển toàn diện theo hướng hiện đại, bền vững, sản xuất hàng hoá lớn, có năng suất, chất lượng, hiệu quả và khả năng cạnh tranh cao, bảo đảm môi trường sinh thái.

Tổng Bí thư lưu ý, phải thực hiện hiệu quả hơn các chương trình và chính sách giảm nghèo. Trong đó, cần ưu tiên hợp lý hơn cho các xã đặc biệt khó khăn, đồng bào dân tộc có tỷ lệ hộ nghèo cao thuộc các vùng miền núi, Tây Nguyên, đồng bằng sông Cửu Long, khu vực biên giới, hải đảo, vùng bãi ngang, an toàn khu; nâng cao kiến thức và năng lực cho người nghèo; cho vay vốn ưu đãi để khuyến khích người nghèo vươn lên thoát nghèo, làm giàu. Quan tâm hơn nữa đến vấn đề xây dựng giai cấp nông dân Việt Nam, đảm bảo vai trò chủ thể trong phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Ngoài việc nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, cần tập trung đào tạo nâng cao dân trí, đào tạo nghề phù hợp, tăng cường các điều kiện để nông dân ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, nâng cao trình độ sản xuất, năng suất lao động; tham gia có hiệu quả các chương trình phát triển nông nghiệp và phát huy vai trò giám sát, làm chủ trong xây dựng nông thôn mới.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng yêu cầu, các cấp uỷ đảng tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo triển khai Nghị quyết, thường xuyên kiểm tra, đôn đốc việc triển khai thực hiện Nghị quyết; tiến hành sơ kết, tổng kết nhân rộng các mô hình có hiệu quả; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện các mục tiêu, giải pháp và nội dung của Nghị quyết, đặc biệt là những vướng mắc về cơ chế, chính sách và phương thức tổ chức; nâng cao vai trò của Mặt trận Tổ quốc, của cả hệ thống chính trị và sự hưởng ứng của nhân dân, quyết tâm phấn đấu thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 26-NQ/TW về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, đóng góp thiết thực cho sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước./.