Buổi thảo luận tổ ngay trong ngày làm việc đầu tiên của kỳ họp HĐND tỉnh được xem là rất hiệu quả bởi sự tập trung, thẳng thắn và sôi nổi của các đại biểu.
Những nội dung được tập trung thảo luận nhiều nhất trong 8 văn kiện trình tại kỳ họp và cũng là những nội dung đang được cử tri quan tâm nhất chính là Đề án phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, quy hoạch vùng tỉnh, đặt tên các tuyến đường, phố và công trình công cộng, hỗ trợ xây dựng hạ tầng chợ nông thôn...
Phát hành trái phiếu không phải để bù đắp thiếu hụt ngân sách
Đại biểu Hoàng Văn Quý (Đoàn T.P Thái Nguyên) và một số đại biểu khác băn khoăn: Theo quy định thì việc huy động trái phiếu chính quyền địa phương không được phép quá 30% vốn xây dựng cơ bản của tỉnh. Như vậy, đáng lẽ huy động từ trái phiếu của chúng ta chỉ được tối đa khoảng 640 tỷ đồng, nhưng Đề án lại xây dựng là 1.000 tỷ đồng. Do đó, cần phải có thêm các căn cứ cụ thể giải thích rõ nội dung này. Có 6 dự án, công trình trọng điểm, cấp bách cần đầu tư từ nguồn vốn phát hành trái phiếu được trình nhưng chưa giải thích rõ tính cấp thiết cũng như hiệu quả của từng dự án, công trình.
Đại biểu Lương Trung Hà (Đoàn Phú Lương), đại biểu Nguyễn Thị Kim Chi (Đoàn Đồng Hỷ) và các đại biểu Đặng Viết Thuần, Trương Thị Huệ, Nguyễn Văn Mậu (Đoàn Đại Từ), Nguyễn Văn Mùi (Đoàn Phú Bình) và nhiều đại biểu khác đề nghị cần phân bổ lại nguồn vốn trái phiếu đối với các công trình, dự án. Việc phân bổ nguồn vốn cần có sự hợp lý giữa các địa phương, tránh tình trạng nơi thì được quá nhiều, nơi thì lại không được gì. Thay vì phân bổ 250 tỷ đồng cho Dự án Đường đô thị ven bờ sông Cầu, nên chuyển sang đầu tư cho chương trình xây dựng nông thôn mới, trong đó tập trung cho việc làm đường giao thông nông thôn, kiên cố hóa kênh mương và khuyến khích sản xuất nông nghiệp để số người được hưởng lợi từ nguồn vốn nhiều hơn… Còn đại biểu Nguyễn Đức Minh (Đoàn Phổ Yên) thì cho rằng: Trái phiếu chính quyền địa phương sẽ được phát hành theo phương thức bảo lãnh thông qua các công ty chứng khoán, các ngân hàng, các tổ chức tài chính tín dụng có chức năng cung cấp dịch vụ. Theo tôi, nếu áp dụng phương thức này thì lãi suất trái phiếu hơi cao.
Có ý kiến trao đổi thêm về nội dung này, đại biểu Dương Ngọc Long (Đoàn T.P Thái Nguyên) cho rằng: Trước tiên chúng ta phải hiểu rõ việc phát hành trái phiếu chính quyền địa phương không phải để bù đắp thiếu hụt ngân sách, bổ sung chi thường xuyên hay giải quyết nợ đọng xây dựng cơ bản mà là để phục vụ mục tiêu lớn lao là đầu tư tạo đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Trong đó, tập trung vào các công trình, dự án cấp thiết, trọng điểm như: Hạ tầng giao thông, tái định cư ở khu công nghiệp, thoát nước và xử lý nước thải, quảng trường, nâng cấp đê điều chống lũ và phát triển đường đô thị ven bờ Sông Cầu. Việc phát hành 1.000 tỷ đồng trái phiếu được triển khai trên cơ sở đã tham khảo ý kiến của Bộ Tài chính và xét trên khả năng hoàn trả từ nguồn tăng thu ngân sách của tỉnh 5 năm tới. Việc giải ngân từ nguồn trái phiếu sẽ được thực hiện theo tiến độ triển khai từng dự án cụ thể nên không lo đầu tư dàn trải hay thiếu khả thi. Có ý kiến thêm về nội dung này, đại biểu Vũ Mạnh Phú (Đoàn T.P Thái Nguyên) cho biết, cơ quan Tài chính của tỉnh đã khảo sát thực tế tại T.P Đà Nẵng và một vài tỉnh khác thì nhận thấy các địa phương này đều phát hành trái phiếu vượt so với định mức nhưng vẫn được Chính phủ đồng ý. Cái cốt yếu là khả năng hoàn trả của địa phương đó thế nào.
Các quy hoạch phải thống nhất và đảm bảo tính ổn định
- Về Quy hoạch thăm dò, khai thác, sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, đại biểu Dương Văn Lành (Đoàn Đồng Hỷ) trao đổi: Tài liệu Quy hoạch cần phân tích chi tiết hơn nhu cầu xây dựng, thực trạng khai thác khoáng sản để làm căn cứ xây dựng quy hoạch khai thác, sử dụng những năm tiếp theo sát với thực tiễn. Một số đại biểu khác cũng cho rằng, danh mục các điểm mỏ trong Quy hoạch chưa rõ ràng, chính xác, đôi chỗ thiếu khả thi. Ông Ma Đình Đối, Chủ tịch UBND huyện Định Hoá ví dụ: Trong Quy hoạch ghi huyện Định Hoá có 2 điểm mỏ đá vôi ở khu vực Pa Chò, xã Phượng Tiến và khu vực Quán Vuông, xã Trung Hội. Tuy nhiên, UBND huyện đã quy hoạch điểm mỏ đá vôi ở Pa Chò để thực hiện dự án chăn nuôi bò nên không thể khai thác, còn điểm mỏ đá vôi ở Quán Vuông nằm gần khu dân cư, khi khai thác cần xem xét kỹ lưỡng để không ảnh hưởng đến đời sống người dân. Đại biểu Nguyễn Văn Tiệu (Đoàn Võ Nhai) nói: Việc quy hoạch cần tính đến xu thế phát triển vật liệu xây dựng trong thời kỳ khoa học kỹ thuật phát triển. Thời gian thực hiện Quy hoạch là đến năm 2020, tầm nhìn 2025, nhưng với tốc độ phát triển của xã hội như hiện nay, liệu 20 năm nữa có còn sử dụng phổ biến các loại vật liệu thông thường như hiện nay không?
- Về Quy hoạch xây dựng vùng tỉnh Thái Nguyên đến năm 2035, đại biểu Trương Thị Huệ (Đoàn Đại Từ) và nhiều đại biểu khác đề nghị cần làm rõ việc tỉnh có tiếp tục thực hiện việc Quy hoạch Trung tâm hành chính mới của tỉnh ở phía Tây thành phố nữa hay không, vì trong Quy hoạch này không thấy đề cập. Trong khi đó, tỉnh đã dành một phần ngân sách không nhỏ cho việc Quy hoạch khu hành chính trên. Về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Văn Khoa (Đoàn Phổ Yên) cho biết thêm: Quy hoạch phải thống nhất và đảm bảo tính ổn định. Dự án quy hoạch Khu hành chính mới của tỉnh mang tầm chiến lược, trong đó có cả khu thương mại, văn phòng lẫn khu công trình công cộng, khu dân cư… Tuy nhiên trong Quy hoạch mới này lại không thấy nhắc đến. Vậy dự án này có tiếp tục triển khai hay không cần phải được làm rõ?
- Về Quy hoạch tổng thể phát triển kết cấu hạ tầng của tỉnh, Đại biểu Lưu Văn Toán (Đoàn Đại Từ) đề nghị cần rà soát kỹ các quy hoạch để tránh trùng lặp như đối với quy hoạch trạm biến áp Núi Pháo (Đại Từ), vì thực tế, trạm biến áp này đã được xây dựng nhưng trong quy hoạch vẫn thấy có tên. Đại biểu Đinh Khắc Hiển (Đoàn Đại Từ) cho rằng cần đưa hạ tầng điện vào Danh mục các dự án hạ tầng khung ưu tiên thay vì để ở danh mục dự án ưu tiên thuộc các ngành hạ tầng khác. Hay như đối với Dự án xây dựng chợ vùng Việt Bắc và các chợ ở các trung tâm huyện, trước đây, trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII đã đưa Dự án vào danh mục 45 công trình, dự án trọng điểm của tỉnh, vậy tại sao trong Quy hoạch này lại xếp vào danh mục dự án ưu tiên thuộc các ngành hạ tầng khác, nên đưa Dự án này vào danh mục các dự án hạ tầng khung ưu tiên và đổi tên là Dự án xây dựng Trung tâm Hội chợ triển lãm và chợ vùng Việt Bắc.
Hỗ trợ xây dựng chợ nông thôn để kích thích nguồn đầu tư
Ông Nghiêm Xuân Nguyên, Phó Giám đốc Sở Công Thương thông tin, những năm qua do thiếu nguồn kinh phí nên hạ tầng chợ nông thôn trên địa bàn tỉnh ít được đầu tư cải thiện. Nay đưa ra trình HĐND tỉnh về hỗ trợ và khuyến khích đầu tư hạ tầng chợ nông thôn là để nâng cấp hệ thống chợ theo lộ trình và thu hút các nguồn vốn xã hội hóa đầu tư vào lĩnh vực này. Một số đại biểu cũng đề nghị cần công khai phương án bán ki-ốt tại chợ, nhân dân được tham gia bàn bạc tránh những mâu thuẫn giữa nhân dân với nhà đầu tư.
"Theo tôi, để thu hút các doanh nghiệp, nhà đầu tư tích cực tham gia đầu tư, xây dựng, quản lý chợ nông thôn thì cần phải có những cơ chế ưu đãi đặc thù. Trong đó, đặc biệt lưu ý đến việc nâng cao chất lượng của bộ phận một cửa liên thông, tạo điều kiện thuận lợi về thủ tục hành chính cho các nhà đầu tư". - Đại biểu Cù Xuân Thu (Đoàn Phổ Yên) nhấn mạnh. Đại biểu này cũng cho rằng, không nên hỗ trợ đồng đều các chợ mà cần ưu tiên những địa phương chủ động huy động được nguồn vốn xã hội hóa và các xã điểm xây dựng nông thôn mới. Trước mắt, tập trung đầu tư xây dựng các chợ hiện có đã xuống cấp. Việc đầu tư xây dựng chợ mới cần xem xét kỹ lưỡng các yếu tố để tránh tình trạng chợ xây xong không có người họp, gây lãng phí như ở một số tỉnh lân cận.