Hôm qua ngày 10-11, tiếp tục chương trình làm việc kỳ họp thứ 10, Quốc hội (QH) khóa XIII, các đại biểu QH làm việc tại hội trường, thông qua Nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2016; nghe Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của QH trình bày Báo cáo của Ủy ban Thường vụ QH về việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai tại các nông trường, lâm trường quốc doanh, giai đoạn 2004-2014 và thảo luận về nội dung này.
Phấn đấu GDP khoảng 6,7%, CPI dưới 5%
Đầu giờ làm việc buổi sáng, QH đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2016, với 90,49% tổng số đại biểu tán thành.Theo đó, mục tiêu tổng quát phát triển kinh tế - xã hội năm 2016 được nêu trong Nghị quyết là: Giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, phấn đấu tăng trưởng kinh tế cao hơn năm 2015, chú trọng cải thiện chất lượng tăng trưởng, bảo đảm phát triển bền vững. Đẩy mạnh thực hiện các đột phá chiến lược, tái cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh. Tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh. Phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao phúc lợi xã hội và cải thiện đời sống nhân dân. Quản lý và sử dụng hiệu quả tài nguyên, chủ động phòng, chống thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường. Đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường kỷ cương, kỷ luật hành chính và xã hội; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước; tạo sự chuyển biến rõ nét về phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Tăng cường quốc phòng an ninh, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia; bảo đảm an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội. Nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế.
Nghị quyết nêu rõ một số chỉ tiêu chủ yếu là: Tổng sản phẩm trong nước (GDP) tăng khoảng 6,7%; tổng kim ngạch xuất khẩu tăng khoảng 10%; tỷ lệ nhập siêu so với kim ngạch xuất khẩu dưới 5%; tốc độ tăng giá tiêu dùng (CPI) dưới 5%; tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội khoảng 31% GDP; tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều giảm 1,3 đến 1,5%; tỷ lệ thất nghiệp ở khu vực thành thị dưới 4%; số giường bệnh trên một vạn dân đạt 24,5 giường; tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế đạt 76%; tỷ lệ che phủ rừng đạt 41%. Từ các mục tiêu nêu trên, Nghị quyết đã nêu rõ những nhóm nhiệm vụ và giải pháp quan trọng để triển khai thực hiện.
Nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng đất tại các nông trường, lâm trường
Thảo luận việc quản lý, sử dụng đất của các nông trường, lâm trường quốc doanh giai đoạn 2004-2014, các đại biểu cho rằng còn nhiều tồn tại, hạn chế đúng như Báo cáo của Ủy ban Thường vụ QH đã đề cập. Đại biểu Chu Sơn Hà (Hà Nội) và nhiều đại biểu khẳng định, tiến độ thực hiện rà soát, sắp xếp, đổi mới về quản lý sử dụng đất còn chậm; chất lượng công tác quản lý sử dụng đất đai chưa cao. Chưa khắc phục được tình trạng bản đồ và hồ sơ quản lý đất đai kém chất lượng, không phản ánh đúng thực tế, nhất là việc xác định, cắm mốc và lập hồ sơ ranh giới sử dụng đất chưa được thực hiện đối với hầu hết các nông trường, lâm trường và mới chủ yếu thực hiện trên sổ sách, chưa được xác định cụ thể trên thực địa.
Khẳng định rất nhiều nông trường, lâm trường với phần lớn diện tích chưa làm thủ tục chuyển sang giao đất có thu tiền hoặc thuê đất theo quy định, đại biểu Nguyễn Thu Anh (Lâm Đồng), Nguyễn Thị Hải (Nghệ An) và nhiều đại biểu nêu rõ, việc cấp “sổ đỏ” tại đây còn chậm, hiệu quả sử dụng đất thấp, còn tình trạng khoán trắng, không quản lý chặt chẽ sau khi giao khoán, tình trạng người nhận khoán mua bán, chuyển nhượng… đất trái phép còn diễn ra phổ biến, chưa xử lý dứt điểm.
Về nguyên nhân căn bản của hạn chế, một số đại biểu nhấn mạnh, quá trình chuyển đổi mô hình tổ chức của các nông trường, lâm trường chưa có sự thay đổi căn bản, hiệu quả sản xuất, kinh doanh thấp, quản lý và sử dụng đất kém hiệu quả. Trong đó, có trách nhiệm của các cấp lãnh đạo, quản lý khi chưa thường xuyên, nghiêm túc giám sát, thanh tra, đôn đốc và xử lý dứt điểm những yếu kém.
Để khắc phục những bất cập, hạn chế nêu trên, nhiều đại biểu QH đề nghị, cần tập trung rà soát hiện trạng sử dụng đất của các công ty nông, lâm nghiệp, kiên quyết thu hồi đất sử dụng sai mục đích, không có nhu cầu sử dụng, hiệu quả sử dụng đất thấp, đất để hoang hóa, vi phạm pháp luật về đất đai như cho thuê, chuyển mục đích, chuyển nhượng, giao đất trái pháp luật và diện tích đất đã được người dân địa phương sản xuất, sinh sống lâu năm và ổn định về địa phương quản lý. Ưu tiên giải quyết số đất này cho người dân sinh sống ở địa phương thiếu đất ở, đất sản xuất, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số. Kịp thời chấn chỉnh và xử lý nghiêm các cá nhân có thẩm quyền tại các nông, lâm trường và nay là công ty nông, lâm nghiệp vi phạm pháp luật về quản lý đất đai. Sau rà soát cần điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất sao cho phù hợp với nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh và năng lực quản trị của công ty nông, lâm nghiệp, phù hợp quy hoạch vùng, ngành và địa phương. Đổi mới cơ chế quản lý trong các công ty nông, lâm nghiệp, ban quản rừng theo hướng cần tách bạch nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh và thực hiện nhiệm vụ công ích theo cơ chế Nhà nước đặt hàng để minh bạch trong cơ chế quản lý đất đai và cơ chế tài chính của công ty.
Đại biểu Phạm Mỹ Lệ (Bình Phước) và nhiều đại biểu kiến nghị Chính phủ rà soát lập bản đồ địa chính và hồ sơ ranh giới sử dụng đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Bên cạnh thực hiện thủ tục giao đất, cho thuê đất, xác định giá đất theo đúng quy định, cần sớm xử lý dứt điểm tình trạng tranh chấp, lấn chiếm đất đai; kiên quyết xử lý các trường hợp mua bán, chuyển nhượng, chuyển đổi mục đích trái phép, tự ý xây dựng công trình, nhà ở kiên cố trên diện tích đất nông nghiệp, lâm nghiệp, xử lý các công ty có biểu hiện vi phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai. Rà soát để thu hồi diện tích đất sử dụng không hiệu quả, đất không sử dụng để trả lại các địa phương giao cho người dân quản lý, sử dụng.
Đề cập trách nhiệm và sự phối hợp của các cơ quan quản lý nhà nước, đại biểu Trương Văn Vở (Đồng Nai) và nhiều đại biểu đề nghị xác định rõ trách nhiệm người đứng đầu để nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng đất đai...