Phát huy tinh thần đại đoàn kết và bình đẳng thực hiện chính sách dân tộc

Cách đây 71 năm, ngày 3-5-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh thành lập Bộ Nội vụ gồm nhiều cơ quan, trong đó có Nha Dân tộc thiểu số (DTTS) - tiền thân của Ủy ban Dân tộc ngày nay. Tiếp đó, ngày 9-9-1946, Bộ trưởng Bộ Nội vụ đã ký Nghị định quy định chức năng, nhiệm vụ và tổ chức bộ máy của Nha DTTS nhằm “nghiên cứu và giải quyết mọi vấn đề liên quan đến các DTTS trên toàn cõi Việt Nam, để củng cố trên nguyên tắc bình đẳng, đoàn kết và tương trợ giữa các dân tộc sống trên đất nước Việt Nam”. Để đáp ứng yêu cầu công tác dân tộc trong giai đoạn mới, ngày 14-10-2008, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Quyết định số 1491/QĐ-TTg lấy ngày 3-5 hằng năm là Ngày truyền thống của cơ quan quản lý Nhà nước về lĩnh vực công tác dân tộc.

Nhìn lại chặng đường lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, đồng bào các dân tộc Việt Nam đã có những đóng góp lớn lao, trong đó đồng bào DTTS ở các vùng, miền trong cả nước vừa là cội nguồn cách mạng, vừa phối hợp với quân chủ lực tiêu diệt nhiều sinh lực địch, lập nên những chiến công hiển hách. Nhiều chiến dịch lớn có tính quyết định diễn ra ở khu vực miền núi và vùng đồng bào DTTS. Bằng sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, với lòng dũng cảm hy sinh của quân và dân cả nước, chúng ta đã đánh thắng thực dân và đế quốc xâm lược, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc, viết lên những trang sử hào hùng của dân tộc Việt Nam trong thời đại ngày nay.

Thái Nguyên là tỉnh miền núi có 46 dân tộc, trong đó có 45 DTTS với hơn 300 nghìn người, chiếm 27% (gồm các dân tộc: Tày 10,97%, Nùng 5,68%, Sán Dìu 3,93%, Sán Chay 2,89%, Dao 2,26%, Mông 0,64%, Hoa 0,18%, các dân tộc khác chiếm 0,33%). Cộng đồng các DTTS trong tỉnh sinh sống tập trung ở khu vực miền núi, vùng cao, trên một địa bàn rộng lớn chiếm 90% diện tích toàn tỉnh. Từ thực tế đó, công tác dân tộc có vị trí đặc biệt quan trọng trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ chính trị của địa phương, nhất là việc triển khai thực hiện các chính sách về dân tộc. Ban Dân tộc tỉnh là cơ quan tham mưu giúp UBND tỉnh thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về lĩnh vực công tác dân tộc và là cơ quan thường trực triển khai thực hiện một số chính sách dân tộc quan trọng trên địa bàn tỉnh. Những năm qua, cơ quan quản lý Nhà nước về công tác dân tộc từ tỉnh đến cấp huyện đã có đóng góp quan trọng vào việc thực hiện công tác dân tộc, các chính sách dân tộc của Đảng, Nhà nước, góp phần làm thay đổi căn bản diện mạo vùng đồng bào DTTS và khu vực miền núi, vùng sâu, xa. Tỷ lệ hộ nghèo ở các xã miền núi, vùng đặc biệt khó khăn giảm bình quân từ 3-4%/năm; hệ thống cơ sở hạ tầng (như điện, đường, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa cộng đồng, nước sinh hoạt, thủy lợi...) được cải thiện rõ rệt, từng bước đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế, phục vụ đời sống sinh hoạt của đồng bào các DTTS, góp phần ổn định chính trị, giữ vững an ninh trật tự ở khu vực miền núi, vùng sâu, xa. Các chương trình, chính sách dân tộc do Ban Dân tộc chủ trì triển khai thực hiện thời gian qua đã thu được những kết quả đáng ghi nhận, như: Chương trình 135 về hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng, hỗ trợ phát triển sản xuất cho các xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, an toàn khu, các thôn, bản đặc biệt khó khăn: Tổng kinh phí thực hiện hơn 900 tỷ đồng, đầu tư xây dựng hơn 1.300 công trình giao thông, thủy lợi, điện, trường học, trạm y tế, chợ, nhà văn hóa, nước sinh hoạt tập trung. Đào tạo tập huấn trên 200 lớp và dạy nghề cho hơn 11.000 học viên và xây dựng nhiều mô hình sản xuất hiệu quả. Chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho đồng bào DTTS nghèo và hộ nghèo ở xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn với tổng kinh phí thực hiện trên 180 tỷ đồng. Chính sách đối với người có uy tín trong đồng bào DTTS…

Hàng năm, Ban Dân tộc tỉnh cùng với các địa phương đã rà soát, đánh giá, bình chọn, xét công nhận người có uy tín trong đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, đồng thời hỗ trợ kinh phí, động viên thăm hỏi kịp thời. Năm 2012, toàn tỉnh có 965 người được bình xét và công nhận người có uy tín trong vùng đồng bào DTTS, đến năm 2017, toàn tỉnh có 1.032 người. Kinh phí thực hiện cho người có uy tín hơn 9 tỷ đồng để thăm hỏi, tặng quà nhân dịp Tết Nguyên đán, Tết các DTTS, thăm hỏi gia đình người có uy tín gặp khó khăn. Từ 2012 đến nay, trên toàn tỉnh, đồng bào DTTS đã được cấp phát trên 5 triệu các ấn phẩm báo, tạp chí cho vùng DTTS và miền núi, vùng đặc biệt khó khăn trên địa bàn tỉnh bằng nguồn hỗ trợ của Chính phủ.

Bên cạnh đó, Ban Dân tộc tỉnh còn tham mưu kịp thời với UBND tỉnh thực hiện các chính sách riêng, như hỗ trợ hỗ trợ trên 15 nghìn tấn muối I-ốt trị giá hơn 20 tỷ đồng phòng chống bướu cổ cho người dân vùng dân tộc và miền núi; thực hiện Đề án phát triển kinh tế - xã hội, ổn định sản xuất và đời sống các xóm, bản đặc biệt khó khăn có nhiều đồng bào dân tộc Mông tại tỉnh Thái Nguyên, kinh phí thực hiện hơn 87 tỷ đồng. Ban Dân tộc tỉnh phối hợp với các ngành và các địa phương tổ chức xây dựng 15/15 tuyến đường giao thông với chiều dài gần 43km, xây dựng các công trình nhà lớp học, nhà văn hóa, trạm thu phát sóng. Đồng thời hỗ trợ giống, phân bón trồng ngô lai cho hộ nghèo, cận nghèo; hỗ trợ chăn nuôi bò tại các xóm có nhiều đồng bào Mông sinh sống thuộc các huyện Võ Nhai, Đồng Hỷ...

Trong thời gian tới, để thực hiện tốt hơn nữa công tác dân tộc trên địa bàn, Ban Dân tộc xác định một số nhiệm vụ trong tâm là: Tiếp tục triển khai quán triệt sâu sắc và toàn diện hơn nữa những quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước về lĩnh vực công tác dân tộc. Tăng cường công tác tuyên truyền các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đối với đồng bào DTTS; phát huy vai trò của người có uy tín trong cộng đồng các dân tộc trong việc vận động các tầng lớp nhân dân thực hiện tốt chủ trương, chính sách pháp luật của Nhà nước. Phối hợp với các sở, ban, ngành, địa phương cơ sở triển khai thực hiện tốt các chương trình, chính sách đối với đồng bào DTTS và miền núi trên địa bàn tỉnh, đảm bảo thống nhất, hiệu quả. Tiếp tục phối hợp với các sở, ban, ngành, địa phương tham mưu với Tỉnh ủy, UBND tỉnh để phát triển nguồn nhân lực vùng DTTS đáp ứng nhu cầu lao động của một tỉnh công nghiệp trong tương lai. Đổi mới và nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về công tác dân tộc. Giữ vững khối đại đoàn kết toàn dân tộc, phát huy vai trò của người có uy tín trong đồng bào DTTS, đảm bảo an ninh quốc phòng, chống diễn biến hoà bình của kẻ địch, chống các hành vi lợi dụng chia rẽ khối đoàn kết các dân tộc...