Tìm giải pháp tổng thể thúc đẩy xuất khẩu

Sáng 23-4, tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì Hội nghị trực tuyến với các tỉnh, thành trong cả nước để tìm giải pháp tổng thể thúc đẩy xuất khẩu trong thời gian tới. Tham dự tại điểm cầu Thái Nguyên có đồng chí Nhữ Văn Tâm, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh., cùng đại diện lãnh đạo một số sở, ngành, đơn vị liên quan của tỉnh.

Báo cáo trình bày tại Hội nghị của Bộ Công Thương nêu rõ: Năm 2017 là năm xác lập kỷ lục xuất khẩu của nước ta khi lần đầu tiên kim ngạch xuất khẩu vượt mốc 200 tỷ USD. Cụ thể đã đạt 214 tỷ USD, tăng 21,2% so với năm 2016, vượt xa chỉ tiêu Quốc hội và Chính phủ giao cho ngành Công Thương. Nhóm hàng công nghiệp chế biến tiếp tục là động lực chính trong tăng trưởng xuất khẩu. Nhóm hàng nông, thủy sản có sự tăng trưởng tốt, đóng góp 8 mặt hàng vào nhóm kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD. Trong đó, nhiều mặt hàng có tăng trưởng cao như thủy sản đạt 8,32 tỷ USD, tăng 18%; rau quả đạt 3,5 tỷ USD, tăng 42,5%, hạt điều đạt 3,52 tỷ USD, tăng 23,8%... Tăng trưởng xuất khẩu năm 2017 đã góp phần quan trọng vào tăng trưởng GDP, cải thiện cán cân thanh toán, ổn định kinh tế vĩ mô, tạo hiệu ứng lan tỏa, thúc đẩy sản xuất, tạo công ăn việc làm và thu nhập cho hàng triệu lao động.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đáng phấn khởi, vẫn còn những tồn tại, hạn chế đòi hỏi Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương và các địa phương, đặc biệt là các doanh nghiệp cần có giải pháp khắc phục hiệu quả. Đó là tỷ trọng của nhóm hàng điện tử vẫn rất lớn (chiếm tới 33% tổng kim ngạch xuất khẩu), phần lớn vẫn dựa vào khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), với trên 70% xuất khẩu. Do sản xuất và xuất khẩu của khối này phụ thuộc rất mạnh vào chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu nên mỗi khi có biến động xảy ra cho chuỗi cung ứng thì xuất khẩu của Việt Nam được dự báo sẽ chịu tác động lớn. Hay tình trạng một số mặt hàng thuộc nhóm nông sản, thuỷ sản còn phụ thuộc nhiều vào một vài thị trường chính, cá biệt, có mặt hàng phụ thuộc vào 1 thị trường duy nhất. Đây là rủi ro rất lớn nếu những thị trường chiếm đa số này có biến động…

Năm 2018, thương mại toàn cầu được dự báo sẽ tiếp tục khởi sắc nhưng vẫn tiềm ẩn những biến động khó lường khi quan hệ ngoại giao, kinh tế giữa các nền kinh tế lớn đang trở nên căng thẳng trong những ngày gần đây. Nguy cơ về một cuộc chiến thương mại giữa các cường quốc tuy không lớn nhưng vẫn âm ỉ, dẫn đến tâm lý không an tâm đối với doanh nghiệp, nhà đầu tư; chủ nghĩa bảo hộ đang xuất hiện trở lại và thể hiện rõ ràng hơn trong những tháng đầu năm 2018…

Trên cơ sở những kết quả đã đạt được, phân tích dự báo những khó khăn, rủi ro có thể xảy ra trong năm 2018 và những năm tiếp theo, Bộ Công Thương đã đưa ra 3 nhóm giải pháp để thúc đẩy xuất khẩu, bao gồm nhóm giải pháp tác động vào phía cung, nhóm giải pháp tác động vào phía cầu và nhóm giải pháp hỗ trợ hoạt động xuất khẩu.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã ghi nhận tất cả các ý kiển tham gia thảo luận của đại diện lãnh đạo các  bộ, ngành, đơn vị, địa phương. Thủ tướng yêu cầu ngành Công Thương tập trung làm rõ cho được 5 câu hỏi, cũng là 5 vấn đề lớn, đó là: Làm sao tăng được giá trị gia tăng xuất khẩu của Việt Nam; có sáng kiến gì để chỉ ra và loại bỏ những nút thắt lớn trong xuất khẩu; làm sao để doanh nghiệp Việt Nam có thể nắm bắt được thông tin thị trường, quy định pháp luật ở nước ngoài, những cơ hội và rủi ro, những định hướng thị trường đối với sản xuất, xuất khẩu; tiếp tục phát triển thị trường, tạo cầu cho hàng hóa thế nào; khâu nào là khâu yếu của Việt Nam trong xuất khẩu hiện nay, ngoại ngữ, pháp luật, chất lượng, hay cả ba? Ngoài ra, người đứng đầu Chính phủ cũng đã đưa ra 9 giải pháp nhằm đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu trong thời gian tới.