“Cuộc cách mạng” chưa từng có trong tiền lệ

Công cuộc tinh giản biên chế gắn liền với tinh thần là gọn đầu mối, rõ trách nhiệm và nâng cao hiệu lực, hiệu quả của bộ máy hành chính sẽ động chạm đến quyền lợi và tâm tư của không ít người. Để thực hiện có chất lượng và thành công thì việc “dùng người” làm sao cho hiệu quả phải được coi là giải pháp "đột phá" đặc biệt quan trọng.

Thông điệp lớn từ hành động cụ thể

“Tinh giản biên chế” là cụm từ được nói đi nói lại quá nhiều, và đây cũng là yếu tố cốt lõi để thực hiện cải cách hành chính hiệu quả. Tuy nhiên, qua một thời gian dài thực hiện vẫn không mang lại kết quả tích cực cho bộ máy hành chính nhà nước, thậm chí lại đi theo con đường ngược lại là chúng ta quyết giảm nhưng nó lại cứ… tăng.

Và chính lý do này đã ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động của bộ máy hành chính, tạo ra sức ỳ, khó kiểm soát cùng áp lực chi ngân sách đang là bài toán “đau đầu” nhiều cơ quan.

Đây cũng chính là một trong những lý do dẫn đến có sự chồng chéo, đùn đẩy trách nhiệm lẫn nhau ở nhiều cơ quan, địa phương; dẫn đến tình trạng người làm việc không tốt cũng không sao, không làm cũng không sao, kéo theo sức ỳ, dẫn đến có ý kiến cho rằng, "1/3 cán bộ, công chức sáng cắp ô đi, tối cắp ô về”. Đó là chưa nói đến tình trạng “cả nhà làm quan”; con ông, cháu cha; thân hữu, cánh hẩu… Vì vậy, việc tìm ra nguyên nhân cùng những giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả bộ máy hành chính thực sự là vấn đề cấp bách.

Thực hiện vấn đề cấp bách này, hiện các bộ, ngành và địa phương trên cả nước đã và đang quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 39-NQ/TƯ ngày 17/4/2015 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI “Về việc tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức”; Nghị quyết số 18-NQ/TƯ ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”.

Được coi là “Cuộc cách mạng về tổ chức”, chưa từng có trong tiền lệ, thời gian gần đây, Bộ Công an khi triển khai thực hiện Nghị định số 01 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy đã giảm 6 Tổng cục, gần 60 đơn vị cấp Cục, gần 300 đơn vị cấp phòng. Ở công an địa phương, sau khi sáp nhập 20 đơn vị cảnh sát phòng cháy chữa cháy vào công an tỉnh, thành phố và tinh gọn tổ chức sẽ giảm hơn 500 đơn vị cấp phòng và gần 1.000 đơn vị cấp đội. Nếu tính trên toàn quốc thì có khoảng 800 đơn vị cấp phòng sẽ bị cắt giảm, trực tiếp tác động đến vị trí của 300-400 đồng chí mang quân hàm cấp tướng, cấp tá công an đang tại vị. Và như vậy có người làm trưởng sẽ phải làm phó, có người làm Tổng cục trưởng sẽ phải làm Cục trưởng, còn các Phó tổng cục trưởng cũng phải làm cục phó hoặc điều động nhận nhiệm vụ khác, tương tự như cấp trưởng, phó phòng cũng vậy… Đây có thể nói là quyết tâm chính trị rất lớn, rất đáng ghi nhận của toàn ngành.

Sau Bộ Công an, Bộ Công thương cũng vừa phát đi thông tin về việc thành lập Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) để tinh gọn bộ máy. Cụ thể, tại Trung ương, tinh giản từ 11 đơn vị xuống còn 6 đơn vị (giảm 45,5%). Tại địa phương, lực lượng QLTT cấp tỉnh theo lộ trình đến hết năm 2019 sẽ tinh giản từ 63 đơn vị xuống còn 44 đơn vị thông qua phương án sắp xếp lại một số Cục QLTT cấp tỉnh thành Cục QLTT liên tỉnh. Theo đó, sắp xếp 38 Cục QLTT tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương xuống còn 19 Cục QLTT liên tỉnh. Đối với lực lượng QLTT cấp huyện sẽ tiến hành tinh giản tổ chức bộ máy theo lộ trình sắp xếp lại các đội QLTT cấp huyện thành các Đội QLTT liên huyện theo mục tiêu giảm 305 đội, giảm 45% từ năm 2018 – 2020. Việc tinh giản được thực hiện có hiệu lực từ ngày 12/10/2018.

Rồi Bộ Tài chính vừa ban hành Chỉ thị triển khai kế hoạch của Bộ trưởng Tài chính về sắp xếp, sáp nhập chi cục thuế quận, huyện, thị xã, thành phố thành Chi cục thuế khu vực trực thuộc Cục thuế tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương với mục tiêu tiến tới sẽ sáp nhập 50% chi cục thuế. Bộ Nội vụ cũng chuẩn bị các phương án tham mưu cho Quốc hội sáp nhập hàng trăm xã, hàng chục huyện không đạt các tiêu chí quy định để thu gọn đầu mối… Chính những việc làm cụ thể của các bộ, ngành, địa phương đã mang đến một thông điệp lớn “Có đi mới tới”.

Dùng người – giải pháp “đột phá” đặc biệt quan trọng

Trong lúc nhiều địa phương, đơn vị đang băn khoăn, lúng túng trong việc tinh giản biên chế, sắp xếp lại bộ máy, vậy tại sao Bộ Công an và một số địa phương lại làm được? Và một số cơ quan, bộ ngành đã vạch ra kế hoạch rõ ràng để thực hiện?

Nguyên Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tổ chức Trung ương Lê Quang Thưởng nhận định, việc sắp xếp bộ máy lần này của Bộ Công an là phù hợp với chủ trương chung của Trung ương về tinh gọn bộ máy trong toàn hệ thống chính trị và yêu cầu thực tế của ngành. Từ các nghị quyết Trung ương, Bộ Công an đã trực tiếp xây dựng đề án và thông qua Bộ Chính trị. Việc Đảng ủy Công an Trung ương chủ động nghiên cứu, tiên phong cắt giảm, sáp nhập mạnh mẽ nhất các đơn vị trong ngành, hướng tới bộ máy tinh gọn, chuyên nghiệp thể hiện quyết tâm rất cao.

Thiếu tướng Lương Tam Quang, Chánh Văn phòng, người phát ngôn của Bộ Công an khẳng định: "Đây là một cuộc cách mạng tinh giản bộ máy, thực hiện theo đúng chủ trương nghị quyết của Đảng". Cùng với quyết tâm tinh gọn, cũng cần ghi nhận những kết quả công tác của lực lượng Công an trong xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng, đã xử lý nhiều cán bộ vi phạm pháp luật, bảo đảm nguyên tắc" không có vùng cấm, không có ngoại lệ".

Hà Nội cũng là địa phương được Trung ương đánh giá cao trong công tác tinh giản biên chế và sắp xếp lại hoạt động của các tổ chức, đơn vị hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập. Trưởng Ban Tổ chức Thành ủy Hà Nội Vũ Đức Bảo khẳng định, bài học thành công được rút ra là lãnh đạo từ thành phố xuống cơ sở đã có cách làm khoa học, bài bản, thấu tình đạt lý theo phương châm “5 rõ”: Rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian và rõ kết quả; kết hợp làm tốt công tác tuyên truyền đã tạo nên đồng thuận cao, giúp vượt trở ngại để đạt hiệu quả.

Nói như thế không có nghĩa là trong quá trình thực hiện, các đơn vị không gặp khó khăn mà ngược lại, cùng với khó khăn còn có cả những vướng mắc, bất cập nảy sinh cần sự chung tay góp sức của các cấp, các ngành, bởi vì nhiệm vụ tinh giản biên chế động chạm đến lợi ích con người. Bất cứ một sự phân công chưa hợp lý nào cũng có thể khiến người trong cuộc giảm nhiệt huyết và khả năng đóng góp cho tập thể. Chưa kể, tư tưởng cá nhân nếu không nhận thức đúng, nhận thức đủ về sự thay đổi trong sắp xếp tổ chức để tự điều chỉnh mình theo kịp đòi hỏi thực tiễn, thì chính tâm tư riêng sẽ ngáng trở hành động mỗi người, bởi trong quá trình thực hiện còn có cả sự hy sinh sự nghiệp cá nhân của không ít người. Nhưng nếu không “đi” thì làm sao mà “đến”?

Từ câu chuyện tinh giản biên chế, sắp xếp bộ máy theo hướng tinh gọn, hiệu quả của các đơn vị nêu trên cho thấy: Nếu nơi nào thật sự muốn tinh giản biên chế chắc chắn sẽ có biện pháp và sẽ thực hiện được. Không những thế, khi áp dụng các giải pháp phân loại, sàng lọc để loại ra khỏi bộ máy những biên chế không cần thiết, làm cho đội ngũ cán bộ, công chức chất lượng hơn, tinh thông hơn thì những người ở lại chắc chắn sẽ làm việc tốt hơn. Hơn nữa, trong điều kiện hiện nay, việc tinh giản này sẽ có lợi về nhiều mặt. Nó không đơn thuần là giảm về số lượng cán bộ, công chức, giảm chi phí hành chính, giảm ngân sách nhà nước mà là làm cho cơ cấu, số lượng, chất lượng của đội ngũ cán bộ, công chức, nhất là chất lượng chuyên môn, phẩm chất đạo đức nghề nghiệp ngày một nâng cao.

Điều quan trọng nữa trong việc cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, tinh giản biên chế là chắc chắn chúng ta dần khắc phục được tình trạng bất cập trong tuyển dụng, quản lý cán bộ là “có vào mà không có ra, có lên mà không có xuống”

Muốn thế, cùng với thực hiện quyết liệt một loạt các giải pháp mà Đảng, Chính phủ đã đề ra như: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, đánh giá đúng năng lực cán bộ, công chức, đẩy mạnh phân cấp phân quyền, xác định rõ vị trí việc làm…, thì nhiều người cho rằng, sự công tâm, trách nhiệm, gương mẫu của người đứng đầu là không thể thiếu. Hay nói cách khác là việc “dùng người” làm sao cho hiệu quả phải được coi là giải pháp "đột phá" đặc biệt quan trọng.

Như dòng sông chảy ra biển lớn, với sự quyết tâm không lùi bước, chúng ta tin chắc công cuộc tinh giản biên chế gắn liền với sắp xếp lại tổ chức, bộ máy sẽ dành được nhiều kết quả. Đó cũng chính là đòi hỏi của sự phát triển đất nước trong thời gian tới./.