Nằm dọc theo Quốc lộ 3, thời điểm bình thường, không khí tại Làng nghề bánh chưng Bờ Đậu (xóm 9, xã Cổ Lũng, Phú Lương) luôn nhộn nhịp người mua, kẻ bán. Tuy nhiên, năm nay, do dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, kéo dài nên lượng người mua giảm mạnh, khiến nhiều hộ sản xuất, kinh doanh lao đao.
Có mặt tại Làng nghề vào tháng cuối năm 2021, chúng tôi cảm nhận không khí nơi đây khác hẳn so với những năm trước. Nếu như hàng năm, thời điểm này cả Làng nghề vào “mùa” với lượng tiêu thụ cao nhất trong năm thì năm nay “mất mùa”.
Ông Nguyễn Mạnh Quyền, chủ cửa hàng bánh chưng Quyền Đậu chia sẻ: Người mua hàng của chúng tôi chủ yếu là khách du lịch và lái xe đường dài. Tuy nhiên, dịch COVID-19 bùng phát trở lại sau kỳ nghỉ Lễ 30-4 đã khiến việc đi lại, thông thương giữa các tỉnh bị hạn chế. Mặc dù chính quyền địa phương không yêu cầu đóng cửa nhưng do không bán được hàng nên tôi đã phải tạm dừng sản xuất từ tháng 5 đến tháng 10. Đầu tháng 11, tôi bắt đầu mở lại thì dịch bệnh tại địa phương lại phức tạp hơn, trung bình hiện nay mỗi ngày tôi chỉ bán được khoảng 20 chiếc bánh (giảm gần 8 lần so với cùng kỳ năm ngoái). Có ngày không có khách ghé mua.
Qua khảo sát nhiều cửa hàng trong Làng nghề, chúng tôi được biết, lượng tiêu thụ ở hầu hết ở các cơ sở sản xuất, kinh doanh bánh chưng đều giảm mạnh. Bà Nguyễn Bích Liên, Trưởng Ban Quản lý Làng nghề bánh chưng Bờ Đậu cho biết: Dịch COVID diễn biến phức tạp, kéo dài đã ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của trên 80% hộ, cơ sở sản xuất trong Làng nghề. Sản lượng bánh chưng của cả làng nghề bán ra năm nay giảm 2/3 so với năm ngoái.
Nếu như vào năm 2020, bình quân mỗi hộ bán được từ 100 đến 150 chiếc bánh chưng/ngày thì nay chỉ còn 30 chiếc. Việc kinh doanh gặp khó khiến nhiều hộ phải cắt giảm nhân công.
Trước tình hình đó, Ban Quản lý Làng nghề đã vận động các hộ kinh doanh tập trung chuyển sang bán hàng mang về và quảng bá sản phẩm trên các trang mạng xã hội như: Zalo, Facebook để tăng lượng tiêu thụ. Tuy nhiên, trong bối cảnh khó khăn chung, những giải pháp đó cũng chưa đem lại hiệu quả cao.
Tình hình buôn bán ế ẩm kéo dài cũng đã ảnh hưởng ít nhiều đến việc chuẩn bị nguồn nguyên liệu phục vụ dịp Tết Nguyên đán của các hộ sản xuất, kinh doanh trong Làng nghề. Anh Chu Thanh Bằng, chủ nhà hàng bánh chưng Bằng Cúc cho biết: Chỉ còn gần 2 tháng nữa là đến Tết Nguyên đán. Vào thời điểm này của những năm trước, chúng tôi đang phải khẩn trương đặt hàng lá dong, gạo nếp, đỗ xanh và thịt lợn để phục vụ nhu cầu của khách hàng trong và ngoài tỉnh. Năm nay, chúng tôi đang lo lắng, đắn đo bởi không biết dịch bệnh sẽ diễn biến như thế nào để chuẩn bị số lượng nguyên liệu. Vì vậy, gia đình tôi chỉ nhập hàng cầm chừng.
Thời buổi khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh, các cơ sở luôn trăn trở tìm giải pháp để sản phẩm làm ra không bị tồn đọng. Một vài cơ sở đã dành thời gian tìm tòi, học hỏi để không ngừng nâng cao chất lượng, mẫu mã sản phẩm cũng như thái độ phục vụ; đa dạng cách thức quảng bá sản phẩm. Qua đó nhằm tạo dựng niềm tin của khách hàng và duy trì tiêu thụ ổn định… Đó là giải pháp phù hợp để các hộ sản xuất trong Làng nghề có thể đứng vững ở thời điểm dịch bệnh hiện nay, cũng như tiếp tục phát triển trong thời gian tới.